یوخاری

آذربایجان و مسئله کردها

آنا صحیفه کولت
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

اخیرا آقای روحانی در سفر خودبه استان آذربایجان غربی، با یک اشتباه آگاهانه نام استان را ارومیه خطاب نمودند.

روشن است که این منطقه در حال تبدیل شدن به کانونی برای برخورد اقوام اقلیت با صاحبان اصلی، و توجیهی برای حضور قدرت های خارجی به مثابه آنچه در بالکان روی داد، می باشد. ضرورت نگاه واقع بینانه، و بررسی نیات واقعی بازیگران اصلی در این نقطه حساس بیش از هر زمان دیگری کاملا احساس می شود ، فی الواقع وقوع حوادث ناگوار به عنوان کانون درگیری در این نقطه ،بیانگر پیشامدهای با ابعاد وسیعتر می باشد. و دلایل آن نیز ما را از پیشگویی پیامبرگونه بی نیاز می کند در مقاله که قبلاً نوشته شده است ، اهداف و نیات حزب دموکرات کردستان بر اساس ادعای آنها در آذربایجان غربی در معرض عموم قرار گرفت. البته در این حوزه ما بسیار ضعیف عمل کرده و می کنیم . ضعف تئوریکی در تحلیل وقایع آذربایجان غربی ، راه را برای فرصت طلبان و ماجرا جویان و بدتر از آن تئوری پردازان وابسته به غرب باز گذاشته است و به همین جهت آنها از حوزه نظر به مرحله عمل گام گذاشته اند و با جا انداختن « آذربایجان غربی رنگین کمان اقوام » اقدامات مقدس مآبانه خود را در اذهان بسیاری کاشته اند. وحالا در نقشه های رسمی خود عملا این استان را کردنشین معرفی می کنند.

بی شک ملت کرد نیز همانند سایر ملت ها دارای حقوقی انسانی و سیاسی است و از این جهت ملامتی بر آن مترتب نیست.اما سیر تاریخی مبارزه کردها به طور کلی به سمت نظام میلیتاریستی بوده و دوچار نوعی سکتاریسم سیاسی است .حتی دمکراتیک ترین سازمان سیاسی کردها نیز به تجویز ترور ، به مثابه نوعی حرکت کارآمد و و شیوه ای، برای دستاورد سیاسی احقاق حق، برای خود اثبات می سازد.

حزب دموکرات کردستان نمونه مشخص و معین جهت درک ماهیت مبارزه آنها و نیز نوع نگاه از دریچه سیاست را بیان می کند .این حزب در دوره پیشه وری و همزمان با آن توسط قاضی محمد تشکیل شد گرچه خود وی در ابتدا عضو کومله بود( نیازمند منبع). اما درک سیاسی وی در مجموع از شرایط منطقه عاقلاتر بود .تشکیل حزب دموکرات کردستان توسط وی مبتنی بر یک نتیجه تاریخی از مبارزه کردها بود و قاضی محمد سعی داشت این مبارزه به بطن توده مردم کرد ببرد . گرچه شرایط اجتماعی کردستان و عدم وجود طبقه متوسط در آن کار وی را با دشواری همراه ساخت اما در مجموع تاثیر این حرکت بیشتر از سازمان های کوچک و مخفی و تروریستی بود . گرچه قاضی محمد آن تفکرات بیمارگونه کردستان بزرگ را برجسته نساخت و سعی داشت مشکلات و ادعاهای کردها بر بخشی از آذربایجان را از طریق گفتگو حل کند با این حال در همان زمان نیز برخی از اعضای این حزب در تجهیز کرد ها برای به تصرف در آوردن اورمیه نقش اساسی داشتند . در همان دوره بیش از ده هزار نیروی مسلح کرد ارومیه را محاصره کردند و خواستار واگذاری این شهر به کردستان بودند آنان همچنین ادعای ارضی بر مناطق خوی ، سلماس و میاندوآب را داشتند خشونت آنها باعث شد روابط حکومت ملی آذربایجان با کردستان به سردی گراید اما قاضی محمد که می دانست بدون آذربایجان حکومت وی دو روز نیز دوام نمی آورد. این ادعا را کنار گذاشت، در اصل ارزیابی وی از این فزون خواهی مقرون به حقیقت بود. زیرا سقوط حکومت پیشه وری پایان حکومت قاضی محمد بود و دولت مرکزی زود بساط دولت محمد را برچید و خود وی نیز اعدام شد.

با مرگ قاضی محمد وضعیت سیاسی حزب در حد فروپاشی قرار گرفت اما دو سال بعد سازمان فعالیت خود را دوباره از سر گرفت در دوره مصدق و دوره کوتاه فضای باز سیاسی ، عبدالرحمن قاسملو به همراه احمد توفیق و قادر شریف حزب را وارد جریان سیاسی کردند اما سقوط مصدق و فضای خفقان باعث شد در ۱۹۶۷ اکثر اعضای آن دستگیر شوند و باقی مانده حزب به مشی مسلحانه روی آوردند و ناچارا مرکزیت حزب به عراق منتقل شد . عبدالرحمن قاسملو فارغالتحصیل دکترای اقتصاد از دانشگاه پراگ بود قاسملو در ۱۹۶۲ کتاب معروف خود را به نام " کرد و کردستان" در خارج از کشور و به زبان چک نوشت .این کتاب بعدها به زبان فارسی ترجمه و در اختیار عموم قرار گرفت و خود وی نیز در ۱۳۵۰ دبیرکلی حزب را به عهده گرفت قاسملو بعد از انقلاب عضو مجلس خبرگان بود و در حوادث ۳۱ خرداد ۵۸ در سولدوز و قتل عام ترکان آذربایجان آمر و مسبب اصلی بود .گرچه قاسملو به انحای مختلف و حتی امام جمعه مهاباد سعی نمودند این حوادث را به اشراف و خان های طرفدار سلطنت ربط دهند اما حضور بیست هزار پیشمرگه مسلح حزب آنهم در منطقه ترک نشین سولدوز حکایتی گویا از عملکرد حزب وی است . اما برای فهم عملکرد حزب دموکرات کردستان در سولدوز و آذربایجان غربی رجوع به کتاب های قاسملو کافی است تا ما را به این نقطه اساسی برساند که اهداف حزب و تفکر قاسملو در حوزه عمل دارای چه شاخصه های بود.

تاریخ
2019.09.16 / 11:14
مولف
Axar.az
شرح لر
دیگر خبرلر

باکی‌دا «قارداشلیق داستانی» آدلی کنسرت کئچیریله‌جک

«کوراوغلو هاوالاری» نین ماهر ایفاچی‌سی: آشیق دمیر گده‌بیلی

گوگل‌-ین «تهلوکه‌سیزلیک کرالیچاسی»: پریسا تبریز…

شوشینسکی: واختین‌دا صحنه‌دن گئتمیین ان آغایانا نمونه‌سی…

آوروویزییا-۲۰۲۴»: اونلاین سسوئرمه‌ده نئچه‌نجیییک؟

مدلین ۷ میلیونلوق مالیکانه‌سی کول اولدو - فوتو

سیبل جان ممدباغیرین ماهنی‌سینی اوغورلادی - ویدئو

مشهور آکتیور حبس ائدیلدی

اورخان صفارینین یئنی کتابی نشر اولوندو

«آوروویزییا ۲۰۲۴» ماهنیمیز تقدیم ائدیلدی - ویدئو

خبر خطّی
Axar.az'da reklam Bağla
Reklam
Bize yazin Bağla