اوستون‌دن ۶۰۰ ایل کئچیب، اما بیز هله ۵-۶ بئیت‌لیک قزه‌لی ازبرله‌یه بیلممیشیک.

«بیز» دئیرکه‌ن امکدار آرتیستی تییار بایراموولا خالق آرتیستی عالیم قاسیمووون قیزی خانه‌ن‌ده فرقانه قاسیمووانی، «قزل» دئیرکه‌ن ایمادددین نسیمینین «سیغمازام»اینی نظرده توتورام.

دئمه‌لی، سامی یوسیفین «سیغمازام» کومپوزی‌سییاسین‌دا تییار بایراموو دا اوخودو و بو، دونیایا یاییل‌دی، میلیونلارلا اینسان ایزله‌دی. سونرا معلوم اولدو کی، تییار بی سهو اوخویوبموش.

بایراموو قزلین ۲-جی بئیتینین ایکینجی میصراعسی اوزینه اوچونجو بئیتین ایکینجی میصراعسینی سسلندیرمیش‌دی.

قزل‌ده هر بئیت بوتؤو معنا کسب ائدیر. یعنی بیر بئیت آیریلماز اورقانیزم‌دیر و دیگر بئیتلردن آسی‌لی اولمور. بئله دئمک مومکون‌سه، قزلین بئیتلری آیری-آیری‌لیق‌دا «موختاردیرلار»، بیتمیش فیکری ایفاده ائدیرلر.

دئمییم او کی، تییار بایرامووون رئزونانس دوغوران بو سهوی بیزیم صنعت‌چیلره درس اولماییب و اونلار نؤوبتی دفعه نسی‌مییه پیس‌لیک ائتمک قرارینا گلیبلر. بیزیم گؤزل سس‌لی خانه‌ن‌ده‌میز فرقانه قاسیمووا دا بو قزه‌لی سهو اوخویوب.

نسی‌می یازیر کی، «کس سؤزونو و ابسه‌م اول، شرحو-بیانه سیغمازام!»

فرقانه خانیم دئییر کی، «کس سؤزونو و ابکه‌م اول، شرحه، بیانه سیغمازام!»

ایفادا باشقا یانلیشلار دا وار، اما بیزیم مقصدیمیز بونلاری آنالیز ائتمک دئییل.

مسئله بودور کی، آذربایجان ادبیاتینین ان مشهور، دیللر ازبری اولان قزه‌لی آرتیق ایکینجی دفعه‌دیر یانلیش سسلندیریلیر. یقین کی، بو ماهنی عرصه‌یه گلیب ایجتیمایته تقدیم اولونانا قدر خئی‌لی پروسئ‌دور کئچیب، اونلارلا اینسان بونو ایزله‌ییب.

بئله چیخیر کی، همین «اونلارلا اینسان»این نسیمینین بو قزلین‌دن خبری یوخ‌دور؟!

قزل، خصوصاً نسی‌می شئیری ائله بیر صنعت عابده‌سی‌دیر کی، بیر حرفی دییشه‌ن‌ده عالم قاریشیر. تکجه ایللرله داوام ائد‌ن «ایکی جاهانا سیغمازام» موذاکیره‌سینی خاتیرلاماق کیفایت ائدر.

هان‌سی‌سا اورتاباب مؤلفین بیر میصراعسینی، جمله‌سینی دییشه‌ن‌ده اوچونجو دونیا محاربه‌سی باشلاییر، بونو ائد‌ن شخصی محکمه‌لرده سوروندورور. بس نسی‌مییه قارشی بو نه حؤرمت‌سیزلیک‌دیر؟

بیر سسین، نوتون اوزرین‌ده ساعتلارلا ایشله‌یه‌نلر بو هسساس‌لیغی متنه نیه گؤسترمیرلر؟ ترزینین بیر گؤزونه سامی یوسیفین، فرقانه قاسیمووانین، تییار بایرامووون یارادیجی‌لیغینی، دیگر گؤزونه «سیغمازام» قزلینی قویساق، نسی‌می بیر بئیتی هامی‌سین‌دان چوخ-چوخ آغیر گلر. سیز اؤزونوزدن قات-قات آغیر اولان سؤزو نئجه دییشه بیلرسینیز؟ بو سؤزو چکه، قال‌دیرا بیلمیرسینیزسه، نسی‌می بئیتینین آلتینا نیه گیریرسینیز؟ اونا گؤره کی، نسی‌می ایلی‌دیر و سیز فورصت‌دن ایستیفاده ائدیب. گؤزه گیرمک ایستییرسینیز؟

گؤرونور، بو شخصلر اؤز موسیقیلرینه، نوتلارینا کؤکلنیبلر. قزلین معناسی، ماهیتی بونلاری ماراقلاندیرمیر.

مسئله تکجه یوکسک سسله قیشقیرماق دئییل کی!