آنا صحیفه سیاست |
تورکییه پرزیدنتی رجب طیب اردوغانلا همکار دونالد ترامپ آراسیندا آغ ائوده باش توتان گؤروشده اساس نتیجه بو اولدو کی، طرفلر موذاکیره ماساسیندا قالماغا راضیلیق وئردی.
بو سؤزلری آخار. آذ-آ آچیقلاماسیندا قافسام صدر معاوینی، سیاسی علملر فلسفه دوکتورو ناظیم جفرسوی دئییب. او بیلدیریب کی، زامان-زامان دؤولتلر آراسیندا مناسیبتلر سرعتله دییشسه ده، هر ایکی دؤولت بیر-بیرلرینین سیاسی آرئناداکی رولونو دانا بیلمز:
«تورکییه-آمریکا موناسیبتلرینده گرگینلیکدن موذاکیرهیه دؤنوش اولوغونو دوشونورهم. عمومیتله، بین الخالق موناسیبتلر سیستمی ائلدیر کی، بو پروسسین باشیندان اعتباراً طرفلر بیر-بیرینه قارشی معین تأثیر واسطهلریندن ایستیفاده ائتمهیه چالیشیرلار. آمریکا ایله تورکییه موختلیف دؤورلرده بیر-بیرلری ایله توققوشسا دا، راضیلیغا گله بیلیبلر. موناسیبتلرده قوپما جهدلری اولاندا وضعیتی نظارت آلتیندا ساخلاماغا چالیشیرلار. بئله جهدلردن بیری ده آمریکا نمایندهلر پالاتاسینین تورکییهیه قارشی قبول ائتدیی سانکسییالار و «ارمنی سویقیریمی» ایله باغلی قطعنامهلری ایدی. لاکین آمریکا-تورکییه موناسیبتلرینین ایکیلی فورماتی ائلدیر کی، بو طرفلر بیر-بیرینی رد ائدرک پروسسی آپارا بیلمزلر. واشینگتن تورکییهنین رگیونداکی اؤنمینی گؤزاردی ائده بیلمدیی کیمی، رسمی آنکارا دا آمریکانین گلوبال سیاستدهکی آپاریجی رولونو، ایکی اؤلکهنین رگیونداکی اوزلاشان و ضدیت تشکیل ائدن ماراقلارینی نظره آلمادان حرکت ائده بیلمز.
طرفلر واختاشیری بیر-بیرلرینه قارشی هده، سانکسییا دیلی ایله دانیشسا دا، پارالئل سیاسی پروسئس داوام ائدیر و بو نورمال حالدیر.
ترامپ-اردوغان گؤروشونده اساس نتیجه بو اولدو کی، ترامپ آدمینستراسییاسی ایله تورکییه آراسیندا پروبلئم یاراداجاق مسئلهلرین موذاکیره ائدیلجیی مئساژی وئریلدی».
پولیتولوق بو گؤروشدن سونرا آبش و تورکییه آراسیندا یاشانان گرگینلیین اساس سببلرینه ده دقت چکیب:
«موذاکیرهلرین داوام ائتدیریلمهسی آمریکا-تورکییه موناسیبتلرینده معین گرگینلیکلر اولمایاجاغی آنلامینا گلمیر. شوبههسیز کی، گرگینلیک اولاجاق. بو گرگینلیکلر اساساً ۲ سببدن - هر ایکی اؤلکهنین معین مسئلهلرله باغلی توققوشان ماراقلاریندان و طرفلرین بیر-بیرلرینه قارشی معین تأثیر واسطهلریندن ایستیفاده ائتمهیه چالیشماسیندان قایناقلانیر. آمریکا ایله تورکییه گذشت الده ائتمک اوچون سانکسییا، تهدید یوللارینا باش وورورلار.
موذاکیرهدن ده گؤروندویو کیمی، ان دراماتیک نوانسلاردا - ف-۳۵ مسئلهسینده آمریکانین، اس-۴۰۰ مسئلهسینده ایسه تورکییهنین مؤوقعیی بیر قدر یومشالیب. عینی زاماندا، تورکییه طرفینین ایستدیی کیمی ۱۰۰ میلیارد دلارلیق تیجارت آنلاشماسی بارهده راضیلیق الده ائدیلیب».
جفرسویون سؤزلرینه گؤره، گلهجکده اف-۳۵-لرین تورکییهیه ساتیلماسی ایله باغلی آمریکا معین آددیملار آتا بیلر:
«گؤروشده موذاکیرهلره مانعه یاراداجاق بعضی سرت آددیملاردان دا چکینمهیه قرار وئردیلر. گؤروشلرده ایشتیراک ائتمیش رسپوبلیکاچی سناتور لیندسی قرئهم قوندارما ارمنی سویقیریمی قطعنامهسینین قبولونو بلوکلاماق حقوقوندان ایستیفاده ائدیب.
تورکییهنین فئتؤ ایله باغلی طلبینه ده معین قارشیلیق وئریلدی. فئتؤ مسئلهسی درین بیر پروسسدیر. بو، سادهجه، آدمینستراسییانین ایشی دئییل. آمریکا بو مسئله ایله باغلی مؤوقعینی دییشسه بئله، محکمه سیستمی بونا راضی اولمایا بیلر. یعنی هلهلیک فتوللاه گولهنین اکسترادیسییا آکتوال دئییل.
اما اف-۳۵-لرین تورکییهیه ساتیلماسی ایله باغلی معین بیر گذشت مودلی اوراتایا چیخا بیلر. بو دا داها چوخ تورکییهنین اس-۴۰۰-لرله باغلی مؤوقعیندن آسیلی اولاجاق. تورکییه اس-۴۰۰-لرین آکتیولشمهسینی تاخیره سالا بیلر. بونون قارشیلیغیندا دا اف-۳۵-لرین تورکییهیه ساتیشی باش توتا بیلر».
تاریخ
2019.11.14 / 17:34
|
مولف
Axar.az
|