مئه‌دی نی‌می ایران آذربایجانین‌دان اؤلکه‌نین دیگر بؤلگه‌لرینه اولان موهاجیرت سوییه‌سینی «آنورمال» و «دوشوندوروجو» اولاراق دیرلندیریر. ایقتیسادچینین سؤزلرینه گؤره، ایران آذربایجانینین بعضی شهرلرین هازیرکی اهالی‌سینین تقریباً ایکی قاتی تئهران کیمی شهرلره موهاجیرت ائدیب.

نی‌می محاربه، تهلوکسیزلیین اولماماسی، اؤلومجول خسته‌لیکلرین یاییلماسی، قیت‌لیق و قوراق‌لیق کیمی پروبلئملری، هابئله اینسانلارین داها دوزگون حیات آختاریشینی دونیادا موهاجیرتین عمومی سببلری کیمی سادالاییر.

هر هان‌سی بیر طلبه‌نی نظره آلین کی، آذربایجانین خاریجین‌ده بیر اونیوئرسیتئت‌دن قبول آلیب. آرتیق اونون گئری دؤنوب اؤز شهرین‌ده، اؤز کندین‌ده ایش تاپاجاغینا او قدر آرخایین‌لیغی یوخ‌دور.
اما اونون سؤزلرینه گؤره، «گونئی آذربایجان‌دان موهاجیرتلرین باشقا سببلری ده واردیر.»

او حساب ائدیر کی، پهلوی دؤنه‌مین‌ده سنایئلشمه‌نین سهو و بالانس‌سیز بیر شکیل‌ده حیاتا کئچیریلمه‌سی نتیجه‌سین‌ده یوخسول بؤلگه‌لردن سنایئلشمیش بؤلگه‌لره گئنیش موهاجیرتلر باشلانیب:

«گونئی آذربایجان‌دا بعضی کندلریمیزدن اقتصادیاتی او کندلره گؤره بیر میقدار داها چوخ اینکیشاف ائتمیش شهرلره کؤچ اولدو. بو، کندلرین بوشالماسینا سبب اولوب. آنجاق اوندان چوخو آرتیق ائله کندلی و شهرلی هامی‌سی ایرانین دیگر بؤیوک شهرلرینه، یعنی آذربایجان‌دان خاریج بؤلگه‌لره گئت‌دیلر. خوسویله تئهران، هابئله اصفهان، یزد، کیرمان و بوشئهر کیمی شهرلره. هارادا بیر تیکه چؤرک وار ایدی‌سه اورالارا آشیری درجه‌ده موهاجیرتلر اولدو. پهلوی دؤنه‌مین‌ده بونون چوخ سرعت‌لی بیر شکیل‌ده اولدوغونو گؤروروک.»

مئه‌دی نی‌می دئییر کی، ایران آذربایجانین‌دان موهاجیرت سوییه‌سین‌ده ناراهاتئدیجی بیر آنورمال‌لیق وار:

عائله فردلرین‌دن بیری آذربایجان‌دان قیراق‌دا یاشاییرسا، او دیگر یاخینلارینی دا چکیب آپارماغا ایمکان یارادیر. اؤزلرینه گئتدیکلری یئرده کولونیلر شکلین‌ده یئر-یورد هازیرلاییرلار. داها اونلار اوچون آذربایجان‌دا یاشاماغا بیر جازیبه یوخ‌دور.
«تورکلرین اهالی‌سینه نیسبت گؤزه گلمه‌یه‌ن بیر میقداردا موهاجیرت اولسای‌دی، دئیردیک کی، بو طبیعی‌دیر. آنجاق گؤستریجیلره باخدیغیمیزدا آنورمال‌لیق گؤروروک. بو آنورمال‌لیق دوشوندوروجودور. دونیانین هر یئرین‌ده موهاجیرت واردیر. اما آنورمال شکیل‌ده دئییل و او توپلوملارین اهالی‌سینه گؤره ده گؤزه گلمیر.»

ایران آذربایجانین‌دان هر هان‌سی سببه گؤره تئهران کیمی شهرلره موهاجیرت ائد‌نلر، مئه‌دی نیمینین دئدیکلرینه گؤره، داها سونرا دیگر یاخینلارینین دا موهاجیرتینه شرایط یارادیرلار.

«هر هان‌سی بیر اؤیرنجینی نظره آلین کی، آذربایجانین خاریجین‌ده بیر اونیوئرسیتئت‌دن قبول آلیب. آرتیق اونون گئری دؤنوب اؤز شهرین‌ده، اؤز کندین‌ده ایش تاپاجاغینا او قدر آرخایین‌لیغی یوخ‌دور. موهاجیرت بزه‌ن شبکه شکلین‌ده اولور. عائله فردلرین‌دن بیری آذربایجان‌دان قیراق‌دا یاشاییرسا، او، دیگر یاخینلارینی دا چکیب آپارماغا ایمکان یارادیر. اؤزلرینه گئتدیکلری یئرده کولونیلر شکلین‌ده یئر-یورد هازیرلاییرلار. داها اونلار اوچون آذربایجان‌دا یاشاماغا بیر جازیبه یوخ‌دور،» اقتصادچی سؤیلییر.

نی‌می ایران آذربایجانینین بعضی بؤلگه‌لرین‌دن موهاجیرت ائد‌نلرین سایینین دیگر بؤلگه‌لره نیسبته‌ن داها آرتیق اولدوغونو اؤنه چکیر. اونون سؤیلدیکلرینه گؤره، بعضی شهرلردن تئهرانا موهاجیرت ائد‌نلرین سایی او شهرلرین هازیرکی اهالی‌سینین هاراداسا ایکی قاتی قدردیر.

«اردبیل، ساراب، میانا، سرسکند (هئشتری) کیمی شهرله‌دن موهاجیرت چوخ اولوب. بونو بونلارین اهالی‌سینین فایزینه گؤره دئییرم. دیگر بؤلگه‌لردن ده موهاجیرت چوخ‌دور. اما مثلاً سارابین ایندیکی اهالی‌سینین ایکی قاتی موهاجیرت ائدیب گئتدیین‌ده بو دوشوندوروجودور. یعنی بو گون نوفوسو ۱۰-جو ایسه، ۲خ قدری ده تئهرانا یئرلشیب. هله باشقا ویلایتلره گئدنلری دئمیریک،» او، بیلدیریر.

ساراب شهرینین ایندیکی اهالی‌سینین ایکی قاتی موهاجیرت ائدیب گئتدیین‌ده بو دوشوندوروجودور
مئه‌دی نیمینین دئدیکلرینه گؤره، «بعضی بؤلگه‌لردن موهاجیرت ائد‌نلر آذربایجانین باشقا بؤلگه‌لرینه کؤچوبلر. او جمله‌دن، قاراداغ‌دان موهاجیرت داها چوخ تبریز و اورمییه‌یه دوغرو اولموش‌دور. آنجاق اردبیل، ساراب، میانا، سرسکند و زنجان‌دان کؤچه‌نلر عمومیتله آذربایجانین خاریجینه کؤچوبلر. تبریز و اورمییه‌دن اردبیل قدر موهاجیرت اولماییب. اونلارین معین طبقه‌لرین‌ده موهاجیرت واردیر.»