ایرانین فارس-ملا رژیمینین گونئی آذربایجان‌دا کرد کارتینی گوجلندیرمه‌سینه قارشی اورمیادا آذربایجان تورکلری آیاغا قالخیب. اورمیادا کئچیریلن آکسیالاردا یوزمینلرله سویداشیمیز اشتراک ائدیب. آکسیا اشتراکچیلاری «آذربایجان یاتماییب، کرده تورپاق ساتماییب»، «آذربایجان یوردوموز، اورمیا بوز قوردوموز» و «آذربایجان اویاقدیر، کردلر بیزه قوناقدیر» شعارلارینی سسلندیریبلر. اعتراض آکسیالاریندان یاییلان گؤرونتولر سویداشلاریمیزین دوغما آذربایجانین هر بیر قاریشینی مدافعه ائتمکده قطعیتلی اولدوقلارینی گؤستریر.

Axar.az خبر وئریر کی، بو باره‌ده پولیتولوگ خاقانی جعفرلی بیلدیریب.

او قید ائدیب کی، گونئی آذربایجان‌دا بئله بیر وضعیتین یارانا بیلجه‌یی ایله باغلی آیلار اؤنجه‌سی دفعه‌لرله خبردارلیق ائدیب:

«ملی کیملیینی و جغرافی آذربایجان فاکتورونو اؤنه چکن مسعود پزشکیانین پرزیدنت سئچکیلرینده غلبه‌سینین فارس-ملا رژیمینین سینیر مرکزلرینی حرکته کئچیرجه‌یینی پروگنوزلاشدیرماق چتین دئییلدی.

ایندی فارس-ملا رژیمی کردلری تخریباتلارا سوق ائتمکله بیر زامانلار مسکوانین قوزئی آذربایجان‌دا اوینادیغی ارمنی کارتینین کرد واریانتینی گونئی آذربایجان‌دا اویناماغا چالیشیر.

ارمنی کارتی ایله قوزئی آذربایجانی استقلالیت و دموکارتیا اوغروندا مبارزه‌دن یاییندیرماغا چالیشان مسکوانین سناریسینین عینی‌سینی فارس-ملا رژیمینین سینیر مرکزلری گونئی آذربایجان‌دا کردلرین الی ایله اویناماغا باشلاییب. سوریه و عراق‌داکی بیر سیرا کرد میلتچیلری ده بو پروسس‌ده واختیله زوری بالایان(لار)ین اوینادیغی رولو اویناییرلار.ایران‌دا آذربایجانلیلارین سایینی آزالتماغا، کردلرین سایینی آرتیرماغا چالیشان بو شخصلر ارمنیلر کیمی اویدورما تاریخ ده یاراتماغا گیریشیبلر.

حالبوکی دنیادا ان چوخ دانیشیلان ۱۰۰ دیلی معین‌لشدیرمک اوچون ۱۹۹۶-جی ایلده آپاریلمیش و ۱۹۹۹-جو ایلده یئنی‌لنمیش «اتنولوگ: دنیا دیللری» (Ethnologue: Languages of the World) آراشدیرماسی زمانی ایران‌دا ۲۴۳۶۴۰۰۰ نفرین دوغما دیلینین آذربایجان دیلی (جنوب لهجه‌سی) اولدوغو معین ائدیلیب. همین آراشدیرمانین نتیجه‌لرینه گؤره، ۱۹۹۹-جو ایلده ایران‌دا فارس‌دیللی‌لرین سایی آذربایجان دیلینده دانیشانلاردان ۸۴۰۰۰ نفر آزدیر - ۲۴۲۸۰۰۰۰ نفر. یعنی ایران‌دا آذربایجان تورکلری چوخلوق تشکیل ائدیرلر.

همین آراشدیریلمانین آپاریلدیغی ۱۹۹۹-جو ایلدن بری ایرانین اهالیسی ۲۳.۲۹ میلیون نفر و یا ۳۶% آرتاراق، ۲۰۲۳-جو ایلده ۸۷.۷۶ میلیون نفره چاتیب. سویداشلاریمیزین دا تخمیناً ۳۶ فایز آرتدیغینی قبول ائتسک، بو او دئمک‌دیر کی، ۱۹۹۹-جو ایلده سایی ۲۴۳۶۴۰۰۰ نفر اولان آذربایجانلیلارین سایی ۸۷۷۱۰۴۰ نفر آرتاراق، ۲۰۲۳-جو ایلده ۳۳۱۳۵۰۴۰ نفر اولوب.

علمی تدقیقات اولان «اتنولوگ: دنیا دیللری» آراشدیرماسینا آنا دیلینده دانیشانلارین سایی ۷ میلیوندان چوخ اولان خالقلار جلب ائدیلیب. همین آراشدیرمایا گؤره، یالنیز ترکیه‌ده کرد دیلینی آنا دیلی حساب ائد‌ن ۷ میلیوندان چوخدور. ایران، عراق و سوریه‌ کرد دیلینی آنا دیلی حساب ائد‌نلرین سایی آز اولدوغو اوچون سیاهی‌یا داخیل ائدیلمه‌ییب.

ایرانلا باغلی ان دقیق معلوماتلارا مالیک اولان اسرائیلین دولت آداملاری ایران‌دا آذربایجانلیلارین سایینین ۳۵ میلیونلا ۴۵ میلیون آراسیندا اولدوغونو و ایران اهالی‌سینین ان آزی ۴۰ فایزیندن چوخونو تشکیل ائتدیینی قید ائدیرلر. ایندی ایسه کرد ملت‌چیلری ارمنی و روسلارین بیر واختلار یایدیقلاری معلوماتی تکرارلایاراق، ایران‌دا آذربایجان تورکلرینین جمعی ۱۷ فایز اولماسی ایله باغلی یالانلاری تیراژلاییرلار».

پولیتولوگ خاطیرلادیب کی، ایکینجی دونیا محاربه‌سین‌دن سونرا فورمالاشمیش و آذربایجان خالقینین حیاتی ماراقلارینا قارشی اولان دنیا نظامی آرتیق داغیلیب:

«یئنی دنیا نظامینین فورمالاشماغا باشلادیغی بو گونلرده آذربایجان خالقینین بیر گؤزو گونئی آذربایجان‌دا، بیر گؤزو شمال تورپاقلاریمیزدا (دربند) باش وئره‌نلری ایزله‌مه‌لیدیر. ان آزی قارشیداکی ۷۵-۱۰۰ ایلین دوزه‌نینی معین ائد‌جک پروسسلرین گئتدیی بیر زماندا بیزیم ایلک وظیفه‌میز محض بودور. عکس حالدا یئنی دنیا دوزه‌نین فورمالاشماسی زمانی خالقیمیزیم حیاتی ماراقلارینی تامین ائتمک ممکن اولمایاجاق».