بو گون گونئی آذربایجان‌دا باش وئره‌ن ۲۰۰۶-جی ایل ۲۲ مای قیامین‌دان (۱۳۸۵-جی ایل ۱ خرداد قیامی) ۱۳ ایل اؤتور.

بئله کی، ایران دؤولتینین رسمی اورگانی اولان «ایران» قزئتی ۱۳ مای ۲۰۰۶-جی ایل تاریخ‌لی سایین‌دا تورکلری بؤجک کیمی تصویر ائد‌ن کاریکاتورا درج ائدیب. بونا اعتراض ائد‌ن آذربایجان‌لیلار یاشادیقلاری شهر و قصبه‌لرده آکسییالارا باشلادیلار. تبریز، اورمییه، اردبیل، سولدوز، مرند، خوی، ماکی، میانا، مئشگینشهر و س. کیمی شهرلری قیسا مدت‌ده کوتلوی اعتراضلار بورودو و بو وضعیت گونلرله داوام ائتدی. ایران حقوق-محافظه اورقانلاری ایسه گوج‌دن ایستیفاده ائد‌رک دینج شکیل‌ده کئچیریله‌ن اعتراض آکسییالارینی دایاندیرماغا چالیشدی. همین اعتراضالاردا اونلارلا سویداشیمیز تهلوکه‌سیزلیک قوه‌لرینین آچدیغی آتش نتیجه‌سین‌ده شهید اولوب، یوزلرله اینسان یارالانیب و مینلرله اعتراضچی حبس ائدیلیب و تعقیبلره معروض قالدی. ایران خصوصی خیدمت اورقانلاری حادثه‌دن بیر نئچه آی سونرا دا کوتلوی حبسلری داوام ائتدیردی.

سؤزو گئدن قان‌لی اعتراض آکسییالاری ۱ خرداد حادثه‌لری (۲۲ مای حادثه‌لری) و میللی قیام آدی ایله آذربایجان تاریخینه دوشوب. مای حادثه‌لرینین باش وئرمه‌سی «ایران» قزئتینین تحقیره یول وئرمه‌سی ایله باشلاسا دا، فارس شووینیزمینین ایللر بویو آذربایجان‌لیلارا قارشی تضییقلری ایله علاقدار اولوب. شرح‌چیلرین فیکرینه گؤره، آذربایجان خالقینین فارس شووینیزمی و ایران رئژیمین‌دن جانا گلمه‌سی اونلارین «ایران» قزئتینه بو شکیل‌ده سرت رئاکسییا وئرمه‌سینه سبب اولدو. ۲۰۰۶-جی ایل مای حادثه‌لری بؤلگه و دونیا مطبوعاتین‌دا دا اؤز عکسینی تاپدی. آرتیق ۱۳ ایلدیر کی، آذربایجان‌لیلار، خصوصی ایله ده آذربایجان میللی حرکات فعاللاری بو تاریخی گونو موختلیف فورمالاردا قید ائدیر و شهیدلرین یولونون داوام ائتدیریلجیینه تاکید ائدیرلر. بو مقصدله گونئی آذربایجان شهرلرین‌ده بیلدیریشلر یاییلیر، گؤروشلر کئچیریلیر، شهیدلر آنیلیر، اونلارین عائله‌لرینی زیارت ائدیلیر، ائلجه ده دیوارلارا موختلیف میللی شوعارلار یازیلیر. سوسیال شبکه‌لرده ایسه میللی قیامین ایلدؤنومونه هفته‌لر قالمیش همین گونلرده جانلارینی فدا ائتمیش شهیدلرین شکی‌لی یاییلیر و میللی قیامین تفرعاتی موذاکیره ائدیلیر. خاریج‌ده یاشایان آذربایجان‌لیلار، خصوصی ایله ده میللی حرکات فعاللاری ایران سفیرلیکلری قارشی‌سین‌دا اعتراض آکسییالاری کئچیریر، موختلیف تدبیرلر دوزنلییر و بو زمین‌ده بیاناتلار یاییرلار.