اؤتن ایلین فورال آییندا گونئی آذربایجان و ایرانین مختلف شهرلرینده بیر نئچه ملی-مدنی فعال حبس ائدیلیب و ایران محکمه‌سی اونلاری قوندارما اتهاملارلا اوزون ایللیک حبس جزالارینا محکوم ائدیب. اونلاردان بعضیلری باره‌سینده حتی "آذربایجان رسپوبلیکاسینا جاسوسلوق" اتهاملاری دا ایر‌لی سورولوب.

اؤتن آیین سونوندان ایسه همین اتهاملارلا حبس ائدیلن حقوق‌شناس طاهر نقوی و ودود اسدی باره‌لرینده ایر‌لی سورولن اتهاملارین ساختا اولماسی، محبوس حقوقلارینین پوزولماسی و ایشلرینه یئنی‌دن باخیلماسی طلبی ایله آجلق آکسیاسینا باشلاییبلار.

بیر نئچه گون عرضین‌ده باشقا محبوسلار دا اونلارین آکسیاسینا قوشولوب، آدی چکیلن شخصلره دستک مقصدیله مجبوسلارین عائله‌لری و باشدا عباس لیسانی اولماقلا، بیر گروپ مدنی فعال تهرانین اوین حبسخاناسی قارشی‌سیندا اوتوراق آکسیا کئچیریبلر.

آکسیا داغیدیلیب، عباس لیسانی، علی خیرجو، یوسف کاری، بهزاد دشتی و باشقا بیر نئچه نفر تهلوکه‌سیزلیک تجریدخاناسینا، سونرادان ایسه اوین حبس‌خاناسینین تهلوکه‌سیزلیک بؤلمه‌سینه کؤچورولوبلر.

بورا قدر باش وئره‌نلر ایران محکمه‌سی و علاقه‌دار دولت قوروملارینین انسان حاقلارینا لاقیدلییی، وطنداشلارین طالعیینه بیگانه‌لیینین داها بیر نمونه‌سی‌دیر.

آنجاق! خارجده مهاجر حیاتی یاشایان بعضی شخصلر و ملی تشکیلاتلارین عمللری، مسئله‌لره یاناشمالاری ایسه اونلارین دا حبسده اولان شخصلره قارشی مناسیبتلرینین صمیمی اولمادیغینی گؤستریر. همین شخصلردن بیری ایسوئچ‌ده یاشایان و گونئی آذربایجان دموکرات پارتییاسی‌نین باشقانی اولان محمود بیلگین‌دیر.

مهاجر سویداشیمیزین شخصی و انسانی کیفیتلرینه هئچ بیر ایرادیمیز اولماسا دا، اونون سیاسی و ملی فعالیتی‌نین، یومشاق دئسک، فایداسیز اولدوغو قناعتینه گلمک اولار.

بیلگین بی و باشقا بیر نئچه مهاجر یاشادیقلاری اؤلکه‌لرده، او اؤلکه‌لرین دیلینده گونئی آذربایجان مسئله‌سینی، آذربایجانلیلارین حقوقلارینین پوزولماسینی و مدنی فعاللارا قارشی تضییقلری ایشیقلاندیرماق، انسان حاقلاری تشکیلاتلارینی بونا جلب ائتمک عوضینه "داها راحت" یول سئچیبلر. آذربایجان رسپوبلیکاسی‌نین پایتختینده غیری-جدی قوروملارلا بیرگه تدبیر کئچیره‌رک، اؤزلرینی تبلیغ ائتمک، هانسیسا بیزنس لایحه‌لرینی رئاللاشدیرماق اوچون بوندان استفاده ائتمه‌لری ان یاخشی حالدا غیری-صمیمیلیک و حبس‌ده اولانلارین طالعیی، حیاتی اوزرینده قمار اویناماقدیر.

اصلینده پروبلم بو سویداشلاریمیزین داها آسان یولا اوستونلوک وئرمه‌لری دئییل، مسئله هم ده اساسلی بیر ایش گؤرمه‌دن اونلارین آذربایجان رسپوبلیکاسینی دا ایران و معین قوروملارین هدفینه چئویرمه‌سی‌دیر.

تصور ائدین کی، ایران محکمه‌سی، تهلوکه‌سیزلیک و کشفیات ناظرلییی (اطلاعات) حبسده اولان فعاللاری "جاسوسلوق"دا، "سپاراتچیلیق"دا و "ایرانین اراضی بوتؤولویونه، ملی تهلوکسیزلیینه ضربه وورماق"دا گناهلاندیردیغی حالدا، همین مهاجر سویداشلار دا بوتؤو آذربایجان خریطه‌سی قارشی‌سیندا "مدافعه" تدبیری کئچیریر، محبوسلارین «"بوتؤو آذربایجانچی" اولدوغونو ادعا ائدیر، بوتؤو آذربایجانچیلاردان اونلارا دستک وئرمه‌لرینی ایسته‌ییر.

همین تدبیرلرده خصوصی فعاللیق گؤستره‌ن آغایی محمود بیلگین‌دن سوروشماق لازیم‌دیر:

- نیه ایسوچ‌ده، یاشادیغین اؤلکه‌نین رسمی دولت دیلینده بو مسئله‌لرله باغلی هئچ بیر معلومات یایمیرسینیز؟

- نیه ایسئوچ‌ده، معتبر بین‌الخالق انسان حاقلاری تشکیلاتلارینین قارشی‌سیندا آکسیا کئچیریب، تهران‌دا حبسده اولان فعاللارا دستک طلب ائتمیرسینیز؟

- نیه بیر قیزینیزین ایسوچین ایالت، بیر قیزینیزین ایسه اؤلکه پارلامنتینده تمثیل اولوندوغو حالدا اونلاردان تهران‌دا حبس‌ده اولان آذربایجانلی فعاللارین حقوقلاری ایله باغلی پارلامنتلرده، باشقا دولت قوروملاری و انسان حاقلاری تشکیلاتلاریندا چیخیش ائتمه‌لرینی ایسته‌میرسینیز؟

- نیه مینلرله آذربایجانلی‌نین، خصوصیله گونئی آذرباجانلی‌نین یاشادیغی ایسوچ‌ده او اؤلکه‌نین رسمی دیلینده مسئله ایله باغلی هئچ بیر معلومات پایلاشیلمیر؟

- اونسوز دا آذربایجان مئدیاسینین داواملی ایشیقلاندیردیغی، وطنداشلارین دستک وئردیی شخصلرین باره‌سینده ایسوچ‌دن گلیب باکی‌دا کنفرانس کئچیرمک نیه، کیمه خدمت ائدیر؟

محمود بیلگینی تانیدیغیم اوچون اونون بو حرکتلردن آذربایجانی هدفه چئویرمک نیتی‌نین اولمادیغینا امینم. اونا گؤره ده یقین کی، اونون و اونون کیمیلرین بو حرکتلری داها چوخ شهرت‌بازلیقدان و یوخاریدا دا قید ائتدییم باشقا ماراقلاردان ایر‌لی گلیر.

البته، بو، اوزون ایللردیر داوام ائدیر و ایللرله ده داوام ائد‌جک.

بوندان اول ده بئله تجربه‌لرین شاهدی اولموشوق. ایسوچ‌ده، آلمانیادا، بریتانیادا یاشایان فعاللار اؤز دیللرینی نورمال بیلمه‌دیکلری حالدا همین اؤلکه‌لرده آذربایجان دیلینده آز سایدا ژورنال چاپ ائدیب و گتیریب باکی‌دا یایماقلا مشغول اولوبلار. هانسی کی، آذربایجان رسپوبلیکاسیندا نشر اولونان ژورنال، کتاب و باشقا نشرلری آپاریب او اؤلکه‌لرده یایمالی، لازیم اولان ماتریاللارین ایسه همین اؤلکه‌لرین دیلینه ترجمه ائدیلیب یاییلماسینا چالیشمالی ایدیلر.