شوشا شهرینین ایشغالین‌دان ۲۵ ایل اؤتور.

آخار. آذ خبر وئریر کی، ۸ مای ۱۹۹۲-جی ایلده شوشا ارمنیستان حربی بیرلشمه‌لری طرفین‌دن ایشغال اولونوب.

۱۹۹۲-جی ایل مایین ۸-نه کئچه‌ن گئجه ارمنی بیرلشمه‌لری شوشا شهرینین ایشغالی ایله باغلی عملیات کئچیریب. شهرین اینتنسیو آرتیلرییا ضربه‌لرینه توتولماسی سحر ساعت ۶-یا کیمی داوام ائدیب. بوندان سونرا دوشمه‌نین ۱۰۰۰-ه یاخین عسگری اوچ طرفدن شوشایا هجوم چکیب. هجوم روسییانین اؤنجه‌دن ارمنیلره وئردیی ۳۶۶-جی آلایین ۴۰ زیرهلی تکنیکاسینین دستییله حیاتا کئچیریلیب.

ارمنی منبع‌لرینین معلوماتینا گؤره، شهرین ایشغالی عملیاتینی کئچمیش سوویت پولکوونیکی آرکادی تئر-تاتئووسیان حاضرلاییب. او، اوللر داغلیق قاراباغدا ارمنی قوه‌لرینه کوماندانلیق ائدیب.

ارمنیلر شوشاداکی گؤزلنیلمزلیک و تشکیلات‌سیزلیق عاملیندن ایستیفاده ائد‌رک چاخناشما یارادیبلار و مدافعه‌نین تشکیلینه مانع اولوبلار. بونونلا بئله، کوچه دؤیوشلری خیلی داوام ائدیب. لاکین محکه‌مله‌نمه‌یه‌ن اؤزونومدافعه قوه‌لری و نظامی اوردو شهری ترک ائدیب. روسییا خصوصی بؤلمه‌لرینین، اساساً لاقودخیده (گورجوستان) یئرلشن خصوصی تعینات‌لی عسگرلرین ارمنیلرین طرفینده دؤیوشدویونو ثبوت ائد‌ن فاکتلار وار.

قید ائتمک لازیمدیر کی، شوشایا هجوم‌دان بیر نئچه ساعت اؤنجه تهراندا ایران پرزیدنتینین واسطه‌چی‌لیگیله ارمنیستان و آذربایجان دؤولت باشچیلاری قاراباغ مناقیشه‌سینین دینج یوللا حلینه دایر سازیش ایمضالامیشدی.

آذربایجانین بو قدیم، زنگین تاریخه و مدنیته مالیک شهرینین ارمنیستان حربی بیرلشمه‌لری طرفیندن اله کئچیریلمه‌سی ایله داغلیق قاراباغین ایشغالی باشا چاتدیریلمیشدیر. بونونلا ارمه‌نیلر بؤلگه‌نین آذربایجاندان فاکتیکی قوپاریلماسینا نایل اولوبلار.

شوشانین ایشغالی نتیجه‌سینده ۴۸۰ گناهسیز وطنداش قتله یئتیریلیب، ۶۰۰ نفر یارالانیب، ۲۲ مین نفر اؤز دوغما یورد-یووالاریندان دیدرگین دوشوب. اسیر گؤتورولموش ۶۸ سویداشیمیزین تالعیی باره‌ده بو گونه قدر هئچ بیر معلومات یوخدور.

ایشغال نتیجه‌سین‌ده شوشاداکی بیر سیرا تاریخی عابده‌لر دوشمه‌ن طرفین‌دن داغیدیلیب. بو سیاهییا خان، قاخال ماغارالاری، شوشا قالاسی دا داخیل اولماقلا بوتؤولوک‌ده ۲۷۹ دینی، تاریخی و مدنی عابده داخیل‌دیر.

ارمنیلر آذربایجانا مخصوص اولان بیر چوخ آبیدنین محو ائدیلمه‌سینه و یا ارمنیلشدیریلمسینه نایل اولوبلار. اونلار شوشادا ۷ مکتبقدر اوشاق موس‌سی‌سه‌سینی، ۲۲ اومومتهسیل مکتبینی، مده‌نی-معاریف، کند تصروفاتی تئکنیکوملارینی، ۸ مدنیت ائوینی، ۱۴ کلوبو، ۲۰ کیتابخانانی، ۲ کینوتئاتری، ۳ موزئیی، شرق موسیقی آلتلری فابریکینی داغیدیبلار.

عمومی‌لیک‌ده ۱۹۹۲-جی ایل مایین ۸-ده ائرمنیستان سلاح‌لی قوه‌لرینین شوشانی ایشغال ائتمه‌سی نتیجه‌سین‌ده آذربایجانین ۲۸۹ کوادرات کیلومئتر اراضی‌سی ائرمه‌نیلرین نظارتینه کئچیب.