۱۹۵۰-جی ایللرده ایسرایلین کئسارییا شهری یاخینلیغین‌دا یئرلشن کئسارییا ماریتما آنتیک معبد کومپلکسینده‌کی آمفیتئاترین قالینتیلاری آراسین‌دان تاپیلان قدیم لؤحه‌ده‌کی یازینین سیرری ۷۰ ایللیک آراشدیرمادان سونرا چؤزولوب.

وئرونا اونیورسیتتینین ایتالییالی تاریخچیسی آتیللیو ماستروکین لؤحه اوزرینده‌کی یازینی عکس ائتدیرمه تکنیکاسی ایله ترجمه ائده بیلدیکلرینی آچیقلاییب.

لؤحه‌نی اوخوماغی باجاران متخصصلر بونون ۱۱۰ جمله‌دن عبارت قارغیش اولدوغونو اورتایا چیخاریب. لؤحه‌ده کیشی صنعت‌چی و ایدمان‌چی اولدوغو بیلدیریلن ماننا لعنتلنیر، اونا ضرر وئرمه‌سی اوچون تانریلارا چاغیریش ائدیلیر.

لؤحه‌ده «آیاقلارینی باغلا، ماننانین رقصینه انگل اول»، «گؤزلرینی، اللرینی، آیاقلارینی باغلا کی، تئاتردا رقص ائده بیلمه‌سین» کیمی سؤزلر یئر آلیب.

قدیم دیللردن بیری ایله یازیلمیش یازی ماننانین بئلینین بوکولمه‌سینی، تنبللشمه‌سینی، ضعیفله‌مه‌سینی، موازینتینی ایتیرمه‌سی کیمی قارغیشلارلا داوام ائدیر.

قارغیش‌دا قدیم مصرین مودریکلیک تانریسی توت دا داخیل اولماقلا، بیر چوخ تانرییا مراجعت ائدیلیر. هابئله گؤیلرده‌کی، یئرده‌کی و دنیزلرده‌کی شیطانلار دا کمکه چاغیریلیر.

لؤحه‌نین عایید اولدوغو دؤنمده بؤلگه بیزانس ایمپرییاسینین اسارتی آلتیندا ایدی. بو سبب‌دن ده ماستروکین ماننا و بو یازینی یازان شخصین بیر-بیرینه دوشمن اولان طرفلرده یئر آلا بیلجیینی احتیمال ائدیر.

علاوه ائدک کی، ماننا آدینین قدیم آذربایجانلا باغلیلیغی وار. بو،میلاددان اول ۹-جو-۶-جی عصرلرده آذربایجان اراضیلرین‌ده مؤوجود اولموش ماننا دؤولتی ایله علاقداردیر.

قدیم تورک خالقلارینین تاریخین‌ده ایلک دؤولت اولان ماننا، عینی زامان‌دا ایلک مرکزلشدیریلمیش آذربایجان دؤولتی ایدی. تاریخچیلر بو آدین منشأ‌جه یئرلی اولدوغونو بیلدیریرلر.