کولت آذ گونئی‌لی شاعیر و یازار سید حیدر بیاتین یازیسینی تقدیم ائدیر:

آشیق کلمه‌سینین کؤکو اوزه‌رینده:

آشیق کلمه‌سی‌نین کؤکو حاقدا چوخلو آراشدیرمالار گئتسه‌ ده کاشغرلی‌نین گتیردیگی بیر مدخلی نده‌نسه هئچ کیم وورغولاماییب‌دیر.
کاشغارلی محمود اَشُقلَتی (آشوقله‌دی، آشیقلادی) فعلینی بئله آچیقلاییر:

اول اَﭬکا اشقتی ای اشتاق الرجل الی بیته و غیره و کذالک کل مولع مشتاق. اَشُقار _ اَشُقماق. (دیوان الیازما نسخه ص ۱۰۵) کاشغارلی عین ماده‌نی باشقا یئرده‌ ده عینی آنلامدا گتیریب‌دیر.

بسیم آتالایین بو مدخلدن چئویرسی: اول ewge آشوکتی او ائوینه اؤزله‌دی، باشقاسی‌ دا بؤیله‌دیر،‌ بیر شئیی اؤزله‌ین، بیر شئی اوچون دوشگون اولان کیمسه ایچین ده بؤیله دئنیر. (دیوانو لوغات-ایت تورک تئرجمه سی، ج ۱، س۱۹۱)
*
دیوان لغاتدا بو مدخلی گؤرندن سونرا آرتیق اوزان آنلامیندا اولان آشیق/عاشیق کلمه‌لرینین عاشیق فورماسیندان واز کئچیب، آشیق کیمی یازماغا قرار وئردیم.

دان آتماق یوخسا دان یئری سؤکولمک؟

دان سؤزجویونو ایضاحلی لوغت بئله آچیقلاییر: «گونون دوغماسینا آزجا قالمیش هاوانین ایشیقلانماسی». آنجاق کاشغارلی ماحمود دیواندا اونون صبح و آخشام اسن سویوق یئل آنلامیندا گتیریب‌دیر: تان: الریح الباردة التی تهب بالبکر و العشی (دیوان،‌ الیازما ص ۵۱۳)

نظره گلن دانین ایشیقلا ایلگیسی یوخ و سحر اسن یئل آنلامینادیر آنجاق سونرالار اصیل آنلامینی ایتیریب‌دیر.
صبحون چیخماغینا بیزده ایکی تئرمین وار:

بیریسی "دان سؤکولمک" یا دان یئری سؤکولمک

دان سؤکولوب اسدی نسیم سحر (حکیم هیدجی)

بیریسی ایسه "دان آتماق". دان آتماق-ی بیرینجی دؤنه نوایی‌نین مجالس النفائسینده گؤردوم. بو ترکیبی چوخ سئویب، بیر شعریمده ده ایشلتمیشدیم. سونرا بو یازی اوچون آذربایجان ایضاحلی لوغتینه باخدیقدا، آذربایجان تورکجه‌سینده ده بو ترکیبین ایشلک اولدوغونو گؤردوم. رسول رضا، عبدالله شائق و باشقا شاعیرلرین ده شعریندن اؤرنکلر گتیریب بو ترکیب اوچون:

سحرلر دان آتاندا
قیپ قیرمیزی بولوتلار

سانجیلیر بو بینانین

قله‌سینه قاتارلار. (رسول رضا)

آیریجا دان اولدوزو دا واریمیزدیر. دان اولدوزو، زوحل اولدوزو دئمکدیر. بیلمیرم زوحل فقط صبحلر آیدینجا گؤرونر یوخسا آخشاملاردا دا اونو گؤرمک اولار.