سایمان آروز بیلدیریب کی، «ایران وطنداشی اولان شخصلر آذربایجان‌دا گئدن ادبی-اجتماعی پروسسلره مداخله ائتمه حاقینا مالک دئییل".

بو جمله یالنیز بیر شخصین مدافعه‌سی دئییل، بو، ادبیاتین اؤزونه چکیله‌ن سددیر. نه قدر غریبه اولسا دا، بو آدام ادبیاتی دولت سرحدینه باغلاماغا چالیشیر، حالبوکی پوئزیا سرحدلری سیندیرماق اوچون یارانیب.

سؤزوگئدن شخص خریطه‌لر اوزرینده بؤلونه‌ن خالقی ادبیاتلا بؤلمک ایسته‌ییر. سایمان بی، سیز سؤزه خریطه چکیرسینیز.

«قاریشا بیلمزسینیز» دئدیین همین گونئی‌لی شاعر آذربایجان ادبیاتینین کؤکودور. ائله سن بو کؤکون گوجوندن بحره‌لنه‌رک دانیشیرسان، سونرا همین کؤکو چیخاریب تورپاق‌دان کنارا آتیرسان. وطنی جغرافیا فرض ائدیب، کؤکو اونودورسان.

شهریارین «حیدربابایا سلام»ی همین «قاریشا بیلمز» دئدیین شاعرلرین نفه‌سی‌دیر. بو نفس اولماسایدی، ادبیاتیمیزدان چوخ شیلر اسکیک اولاردی. او نفسین ایچینده هم سنین آدینی داشییان دیل، هم ده سنین ادعا ائتدیین مسئولیتین بوتون معناسی وار. ایندی سن او نفسی «اجازه‌سیز هوا» کیمی قلمه وئریرسن.

بیر شئیی درک ائتمیرسن: حقیقتین آیاغی توپال‌دیر، گئجیک‌سه ده سون‌دا آشکارا چیخیر. بس‌دیر بو قدر ادبیاتیمیزا ائتدیین خیانت!

اگر جنوبلو شاعر دانیشیرسا، بو مداخله دئییل؛ اونو سوسدورماق ایسته‌سه‌ن بئله، او سس داها درینه گئدجک، چونکی پوئزیادا سوسدوغون هر شی بیر گون سنین ایچینده دانیشماغا باشلایار.

ادبیاتا اجازه رژیمی تطبیق ائد‌ن هر کس اونودور کی، پوئزیا اطاعت اوچون یوخ، گئرچکلیی آیدینلاشدیرماق واسطه‌سی‌دیر. سؤز نه واخت یاساقلا قارشیلاشیرسا، او یاساغین آلتیندان یئنی بیر سس دوغولور. سن همین یئنی سسی «خارجی تأثیر» آدلاندیریرسان. حالبوکی پوئزیانین ایچینده «خارجی» اولان تک شی قورخودور. و سن قورخونو سیاست کیمی تقدیم ائدیرسه‌ن. شر و بهتان آتماقلا سؤیلدیین یالانلارین آرخاسین‌دا گیزله‌نیرسن.

ادبی محیطه سرحد چکمکله مشغول اولان بیریسه‌ن. گوج‌لو اولان ادبیاتین قارشی‌سینا دیوار هرمز. گوج‌سوز اولان ایسه ائشیتدیینی تهلوکه کیمی دیرلندیرر.

جنوبلو شاعرلرین سسی سنین اوچون «حاق‌سیز مداخله»دیرسه، دئمه‌لی، سن پوئزیانی خالقلا اؤلچمورسه‌ن.

آنجاق بو خالق اوچون پوئزیا هر زمان بوتؤولویون، آزادلیغین و وجدانین سسی اولوب.

بیر شیی اونوتدون: سؤزون کیم‌دن گلدیی واجب دئییل، سؤزون گلدیی یئر — حقیقتدیر.

حقیقتی ایسه نه پاسپورتلا مجدودلاشدیرماق اولار، نه ده بیاناتلا. حقیقتین سسینی بوغماق ایسته‌یه‌ن یالنیز اؤز سسینی ایتیرر. جنوبلو شاعرین فکرلری سنین اوچون «حاقسیز مداخله» اولا بیلر، اما ادبیات اوچون مین‌ایللیک یادداشین دیلی‌دیر. او دیل سوسماز، چونکی سنین تهلوکه ساندیغین شی جنوبلو یازارلارین وارلیغی‌دیر.

اگر بو گون جنوب دانیشیرسا، جنوبون تانینمیش ادبی سیمالاری دانیشیرسا، سنه دوشه‌ن ایش اونو دینله‌مکدیر.

اگر سن تنقیده دؤزه بیلمیرسنسه، بو شخصی پروبلمیندیر. آنجاق تنقید ائد‌نلری «آنتی-آذربایجان دایره‌لری» آدلاندیرماق آرتیق ضعیفلیک دئییل، مسولیت‌سیزلیک‌دیر. ادبی پروسسه کیمین قاریشا بیلجه‌یینی و یا قاریشا بیلمیجه‌یینی سیز معین ائدیرسینیز؟

ادبیات هئچ واخت بیر شخصین صلاحیتی ایله یاشاماییب. ادبیاتدا «اجازه» دئییل، «یازماق جسارتی» وار. اگر بیر شاعر دانیشیرسا، اونون سسینی کسمک سنین ایشین دئییل، چونکی او سس سنی یوخ، پوئزیانین وجدانینی تمثیل ائدیر.

جنوبی آذربایجان ادبیاتی بو خالقین روحون‌دا عکس اولونان ان قدیم گوزگودور.

بو یادداشی «وطنداشلیق» قوتوسو ایچینده کیلیدله‌مک، پوئزیانی دولت سرحدینه تابع ائتمک سؤز آزادلیغینا خیانتدیر.

ایللرله گونئی‌ده تانینمیش بیر درنک ایچینده، تانینمیش ادبی سیمالارلا برابر فعالیت گؤسترمیشیک. آنجاق سایمان آروز کیمی بیر آدامی جدی بیر ادبیاتچی کیمی و یا بیر شعبه‌نین مدیری کیمی قبول ائد‌ن گؤرمه‌میشیک.

سایمان آروزون هر کلمه‌سی وجدانین سرحدلرینی دارالتماق مقصدی داشییر. بو دیل، سسیزلیین و قورخونون دیلی، بیزیم آزاد نفسیمیزه چکیله‌ن قاداغادیر.