تانینمیش تورکولوق عالیم، فیلولوگییا علملری دوکتورو، پروفئسسور مینه خانیم نوریئوا-تکله‌لی ائشیتدیی، گؤردویو و اوخودوغو ماراق‌لی احوالاتلاری کیچیک حکایه لر شکلین‌ده یازیر.

آخار.آذ پروفئسسور مینه خانیم نوریئوا- تکللینین موختلیف سنعتکارلارلا باغلی قله‌مه آلدیغی خاطره یازی‌سینی تقدیم ائدیر:

موللایا آلینمیش گول

رئژیسسور مممد علیلی (علی‌زاده) «پیرون قارداشلاری» فیلم-ایستودییاسینین ۱۹۱۶-جی ایلده باکی‌دا ایبراهیم بی موسابیووون عینی آدلی پووئستی اساسین‌دا ائکرانلاشدیردیغی «نئفت و میلیونلار سلطنتین‌ده» کینوسون‌دا جلیلین موللاخانا ایللری حیصه‌سین‌ده چکیلیب. بو، بئله اولموش‌دو: هئیت مکتبه داخیل اولدوق‌دا بیر شاگیردین اؤز باغلارین‌دان موللایا گتیردیی گولو یئنی‌یئتمه مممد قاپیب تئز شفیقه رولونو اوینایاجاق آکتریسا پیونتکووسکایایا تقدیم ائدیر. اونون بو فراستی هر کسی گولدورور و مممدین تالع یولونو معین ائدیر. لاکین قوناقلار گئتدیک‌دن سونرا اؤز هدییه‌سینی تاپمایان موللایا اوشاقلار «موللا، سنین گولونو مممد گؤتوردو، وئردی ماتیشقایا» دئدیک‌ده، تعجبون‌دن علی اوزون‌ده قالان موللا تئز حرکته کئچیر و مممدین آیاقلارینی فالاققایا (فلک) سالدیریر.

گئدین اؤزونوزو گولللیین...

«دلی کور»ده جاهاندار آغانین اؤلوم صحنهسی چوخ تحریف اولونوب: رومان‌دا جهاندار آغا قارایازی‌دا تورپاقلاری الین‌دن چیخدیغینا گؤره روسلارلا داوادا اؤلور، فیلم‌ده ایسه قاچیردیغی آروادا گؤره قیصاص چی‌لیق مقصدی ایله گولللنیر. دئمک اولار کی، بو تحریفله فیلم اؤز دیرینی ایتیریب. بونو موسکوا ایستییردی: آزربایجانلینی اؤلدوره‌ن روس اولمامالی ایدی... روس صحنه‌ده ایشغال‌چی کیمی گؤرونمه‌مه‌لی ایدی. بس، جهاندار آغا نئجه اؤلمه‌لی ایدی؟ بو زامان موسکوادان شاشیردیجی جاواب گلیر: گئدین، اؤزونوزو گولللیین، اما اورادا روسلارلا ساواش اولمامالی‌دیر.

اونون بارماقلاری منیم اولای‌دی...

مشهور تارزه‌ن صادیقجان اول خواننده‌لیکله مشغول اولموشدو. گنج صادیقین معلمی خرراط قولو ایدی. دئییلنه گؤره، ۱۸ یاشین‌دا ایکن صادیقین سسی باتیر. لاکین او، روح‌دان دوشمور: اولجه توتک و نی چالماغی اؤیرنیر، سونرا ایسه کامانچا چالیر. بیر قدر کئچدیک‌دن سونرا صادیق‌دا تار چالماق هوه‌سی اویانیر. او، کامانچانی بوراخیب تار چالماغی اؤیرنیر. مشهور موغه‌ننی بولبولون یازدیغینا گؤره، میرزه صادیقین تار معلمی شوشالی تارزه‌ن علی عسگر اولوب. ایری اللری، اوزون و گوج‌لو بارماقلاری اولان صادیق قیسا مدت‌ده فیطری ایستعداد و قابیلیتی نتیجه‌سین‌ده نینکی بو صنعته ییه‌لنیر، حتی مهارت‌لی تار چالماسی ایله اؤز معلمینی گئری‌ده قویور. صادیق تار چالان‌دا اوستادی علی عسگر حسدله دئیرمیش: «کاش منیم وار-دؤولتیم صادیقین، اونون بارماقلاری ایسه منیم اولای‌دی».

شئی‌دا بولبوللر ...

اصل مسکه‌نی شوشا و خانکندی اولان معلمیم آذر حوسینوو قاراباغین موسیقی حیاتین‌دان ماراقلی واقعه‌لر سؤیلیردی. باباسی، تارزه‌ن مشدی زئینال صادیقجانین یئتیرمه‌سی اولوب. اونون دیله گتیردیی خاطره‌لرین ایشیغین‌دا آیدین اولوردو کی، صادیقجانین شوشادا خوجا میرجان‌لی محله‌سین‌ده‌کی مولکونون باغچاسین‌دا همیشه شئیدا بولبوللر، قاراتویوقلار جه-جه ووراردی. اونلاری هوسله دینله‌یه‌ن میرزه صادیق قوشلارین ائجازکار لهجه‌لرینی تاردا تکرار ائتمک‌دن یورولموردو، نتیجه‌ده مجلیسلری اله آلیب، هوشونو باش‌دان ائد‌ن موغام پارچالاری، معجزه تصنیفلر میدانا چیخمیش‌دی.

سیپاهی «داغلاردا دومان گؤزل‌دیر»i اوخویارکن...

ایبراهیم توپچوباشوو دؤورونون مشهور حکیمی اولوب. او، اؤد کیسه‌سی ممجیینین خرچنگینین یئنی جراحی معالیجه اصولونو نوماییش ائتدیرمک و آچیق، سیلسیله جراحی عملیاتلار کئچیرمک اوچون ایتالییا، یاپونییا، تورکییه‌یه سفره چیخیب و هر اوچ اؤلکه‌ده جرراحلار جمعیتینین فخری عضوو سئچیلیب. بو گؤزل اورک صاحبی تورکییه‌ده اوخودوغو ایگیرمی دؤرد موحاضیره‌نین قانورارینی (امک حاققینی) کاسیبلارا مخصوص جرراحییه کلینیکاسینین حسابینا کؤچوروب.

دوکتور ایبراهیم هم ده گؤزل بستکار ایدی: ماهنیلاری اونا حکیم‌لیک‌دن آز شؤهرت گتیرمه‌دی. دئییرلر، آنکارادا کونسئرت‌ده نسرین سیپاهی اونون بستلدیی «داغلاردا دومان گؤزل‌دیر» ماهنی‌سینی ایفا ائدیرمیش. ایبراهیم بی فاصیله‌ده اونا یاخینلاشیب و خانیم‌دان بو شرقینین بستکارینین کیم اولدوغونو سوروشوب. لاکین موغه‌ننی نسرین سیپاهی بستکارین آدینی بیلمه‌ییب. بیلمه‌سه ده، بو گؤزل تورکونو گؤزل اوخویوب.