- اولجه اؤزونوز حاقدا اوخوجولارا معلومات وئرردینیز.
- تبریزده یاشاییرام اصلیم قاراخانلی طایفه سیندان اولوب. سوی ادیم قاراخانلیدیر. باکی ایله علاقه‌لریم ۱۹ ایل بوندان اوله دایانیر. ۳ کیتابین مؤلفییم. بوتون آشیق ژانرلاریندا - دیوان، قوشما، گرایلی، تجنیس و س. یازیرام. بورادا ۷ ایل فولکلور اینستیتوتوندا آشیق موحیطی ایله باغلی ایشلمیشم. آشیق صنعتینه اولان حیرانلیغیمدان دولایی بوتون آشیق موحیطلرینه ماراق گؤستریب، اونلارین اینجه‌لیکلرینه بلد اولموشام.
- آشیق صحنه‌ده، مجلیسده ۳ کومپونئنتی اؤزونده بیرلشدیرملیدیر: رقص، ایفا و آکتیورلوق باجاریغی.
- بلی. آشیق هم آکتیور، هم تامادا، هم ده رقاص اولمالی و بونلارین هامیسینی صنعتینده بیرلشدیرملدیر. بونلاردان بیری یوخدورسا، دئمک آشیغین کسری وار، هله اؤیره‌نمه‌لیدیر. من بو سادالانانلارین هامیسینی اؤز صنعتیمده بیرلشدیرمیشم. آشیقلیقلا یاناشی، آکتیورلوق صنعتی ایله ده مشغولام. عمومیلیک‌ده ۱۴ فیلمده رول آلمیشام، اونون ۴-او بورادا اولوب. «کوروغلو»، «شاه ایسماییل خطای»، «جاواد خان»، «یحیی بی» فیلملرینده آشیق روللاریندا چیخیش ائتمیشم. حاضردا «ستارخان»ین هم کینوسو چکیلیر، هم تاماشاسی حاضرلانیر. اوکتیابرین ۱۵-ی تاماشانین چکیلیشلرینده آشیق رولونو اویناماق اوچون تورکییه‌یه گئده‌جیم.
- او دؤورلرده آشیقلار و درویشلر یاخشی تبلیغات آپارا بیلیردیلر. ائل آشیقلاری ائلدن-ائله، اوبادان-اوبایا گئدیردی. گؤتورک ائله کوروغلونون آشیق جونونونو. دونیادا نه خبر اولوردوسا، آشیق جونون اونو بیلیردی. هارا اولوردوسا، آشیق جونون گئدیردی. بیر قاصید کیمی خبر آپاریب، خبر گتیریردی. بلکه ده آشیق جنون اولماسایدی، کوروغلو بو قدر آد قازانمازدی. شاه ایسماییل خطایده ایسه دده قوربانی ایدی. آشیق قوربانی اونون ساراییندا اولوب. حتی اونا هاوالار بسته‌له‌ییب. او دؤورده عثمانلی ایله ایرانلیلارین جنگی دوشنده همین آشیق دا اسیر دوشور. قوربانینین شاه ایسماییل اوچون بستلدیی بیر هاوا وار ایدی: «دیوانی». عثمانلی سلطانینا چاتدیریلیر کی، اسیرلرین ایچینده شاه ایسماییلین آشیغی وار. سلطان آشیغین یانینا گلیب دئییر کی، سنی آزاد ائد‌جم، بیر شرطله کی، شاه ایسماییلا بستلدیین هاوانین بیرینی ده منه بسته‌له‌یه‌جکسن. همین هاوایا «عثمانلی دیوانه‌سی» دئییلیر.
- صنعتین ایستنیلن ساحه‌سینده – ایستر ادبیاتدا، ایستر رساملیقدا کیمدنسه تأثیرلنرک یارادیجیلیغا باشلانیلیر. سیز کیمی اؤزونوزه اوستاد حساب ائدیرسینیز و اونون سیزین یارادیجیلیغینیزا نه درجه‌ده تأثیری اولوب؟
- من هله ده اؤزومو طلبه حساب ائدیره‌م، باخمایاراق کی، بوتون آشیق موحیطینی بیلیرم. منیم اوستادیم شیروان آشیق محیطیندن بیر نئچه استادیم اولوب اونلاردان آشیق وقارو اونون آتاسی آشیق محمود علسگروغلو اولوب. آشیق محمود سیرادان آشیق اولماییب، اونون هاوالارینی هله ده تویلاردا ایستیفاده ائدیرم. من آشیق ووقارین ائویندن چیخمامیشام – آتاسیندان نه اؤیرنیب، ال یازیلارینی، شعیرلرینی اونلاردان اؤیرنمیشم. شیروانین بوتون ساییلیب-سئچیلن اوستاد صنعتکارلارینی بیر یئره توپلایاراق اونلاردان شیروان هاوالارینی اؤیرنمیشم. ایندی اینستیتوتدا آشیق اهلیمان بیزه درس دئییر، بیلمدییم مقاملاری اوندان اؤیرنیرم.
تبریزده آشیق حاجی عبادیان آدلی بیر اوستادیم وار ایدی. او، منیم داستان اوستادیم ایدی. همچنین اوستاد صداقت گنجه ای منیم اوستادیمدی. حاجی عبادیان دایم منه دئیردی کی، ساز چؤمچه‌دیر، سؤز ایسه دریا. نه قدر باجاریغین وار، بو چؤمچه ایله دریادان سو گؤتور. آشیق صنعتی غلیظدیر، اونو عمرونون سونونا قدر اؤیره‌نمه‌لیسن. بو صنعتین تاریخی چوخ قدیمدیر. بو صنعت اؤلمزدیر، یاشایاجاق. ساده‌جه یئرلر، موحیطلر بیر قدر آشیق صنعتینه تأثیر ائدیر. ائله یئرلر وار کی، آشیق صنعتی اورادا نیسبتا اونودولوب. تبریزده باکییا نیسبتا داها جانلیدیر آشیق موحیطی.
- اولا بیلرمی کی، باکییا آوروپا، لاتین آمریکاسی موسیقیسی داها چوخ آیاق آچیب دئیه، آلتئرناتیولر چوخالیب، آشیق موسیقیسی ضعیفله‌ییب؟
- البته، سبب بیگانه موسیقیلرین هوجومودور. اما همین موسیقیلر بو گون گلیر، گلدیی کیمی ده گئدیر. ایندی پروبلئم تویلاردادیر، چونکی سازا ائله ده یئر وئریلمیر. اما کاناللاردا آرتیق لازیمی دقت گؤستریلیر. بیر ساز بیر اورکسترا برابردیر. لاکین اینسانلار آشیق صنعتینه لاقیددیر. اصلینده، بورادا دا بوتون گوناهلاری جامااتدا گؤرموره‌م، معین قدر آشیقلارین دا گوناهی وار. بیر آشیق کیمی سؤزون یوخدورسا، جاماعتین دا ماراغی اولماز. تویلاردا آوروپاسایاغی ماهنیلارا اولان طلبات آشیق صنعتینه اولان ماراغی آزالدان سببلردن بیریدیر. اما بوتون سببلری اونون اوزرینه ییخماق اولماز.
- من اؤزوم ده آشیقلار بیرلیینین فخری عضوویم. اگر بو گون آشیق صنعتی هله ده یاشاییرسا، بونو آشیقلار بیرلیینه بورجلویوق. بیرلیین رهبری محرم قاسیملینین گؤردویو ایشلر بو دقیقه گؤز اؤنونده‌دیر. هم آشیق صنعتی اوچون تلویزییادا وئریلیش آییریب، هم داستان واختلاری قویوب. هفته‌ده بیر دفعه چکیلیشلر گئدیر. بیرلیین بو یؤنده فعالیتی چوخ یاخشیدیر. اما اینسانلارین تویدا آشیق صنعتینه وئردیی قیمته تأسف ائدیره‌م. ایراندا آشیق صنعتینه اینسانلارین وئردیی دیر داها بؤیوکدور.
- تبریز آشیق موحیطی ایله شیروان آشیق موحیطی چوخ یاخیندیر. شیرواندا دا ساز، بالابان، قاوال گئدیر، ایراندا دا. دوزدور، ایندی شیرواندا بعضی دییشیکلیکلر اولوب: ناغارا، قوشا ناغارا، بعضا قارمون. اما صرف او کؤهنه یولدان دانیشساق، بو ساعت تبریزده ساز، بالابان قالماقدادیر. اونا گؤره بو ایکی موحیط بیر-بیرینه چوخ یاخیندیر. شیروان و جنوبی آذربایجان آشیق موحیطلری حاقیندا آذ تی وی-ده بیزدن سندلی فیلم چکیلدی. اورادا شیروان آشیق مکتبینین نماینده‌سی آشیق ووقار ماهمودوغلو ایله شیروان و تبریز آشیق موحیطی، بو ایکی موحیطین بیر-بیرینه یاخینلیغی حاقیندا دانیشدیق، بو یاخینلیغین سببلرینی نیشان وئردیک. طبیعی کی، هر موحیط‌دن اوستادلاریم وار، اما ندنسه شیروان آشیق موحیطینه داها چوخ باغلی اولموشام. ائله بیر مجلیس یوخدور کی، اورادا شیروان آشیق هاوالارینا مراجعت ائلمییم، خصوصاً ده پشروولو آشیق هاوالاری.
- سیزجه، شیروان و تبریز آشیق موحیطینین بو قدر یاخینلیغینین سببی ندیر؟ شیروان آشیق مکتبلرینین شرق قولو، تبریز ایسه جنوب قولودور...
- من بو بنزرلیگی روحا باغلاییرام. ظنیمجه، روحلاری چوخ یاخیندیر. شیرواندا دا ریتم وار، تبریزده ده. بیزده بیر آز فرقلیلیکلر وار. بیزیم سازیمیز ایفا مقامیندا شیروان آشیقلارینین سازیندان فرقلنیر. شیرواندا سازا او قدر ده اوستونلوک وئریلمه‌ییب. اونلارین ایفاسینا دقت یئتیرسک، موغاملا یاخینلیغینین شاهیدی اولاریق. گونئی آذربایجاندا ایسه بو نقطه نظردن فرق چوخدور. بوتون موحیط و ۷۲ آددا آشیق هاواسی وار، بیر-بیرلرینه قوهوملوقلارینی گؤستریرلر. ائله هاوالار وار کی، آدلاری فرقلیدیر: شیرواندا بیر جور، تبریزده باشقا جور آدلانیر. اما دینله‌ینده اونلارین عمی وغلو-عمی قیزی اولدوغونو گؤروروک.
- هر موحیطین اؤزون خاص خصوصیتلری وار. سیز تبریزدنسینیز، اوستادینیز شیروان آشیق موحیطیندن، طلبه‌نیز ایسه غرب آشیق مکتبینین – توووزون نماینده‌سی. شاگیردینیزه هانسی مکتبین – شیروان، تبریز، یا توووزون تأثیری داها چوخدور؟
- کندله کندین بئله لهجه‌سینده فرقلر وار. بوردا «ایستول»، بیزده «میز» دئییرلر. اما ماهیت اعتباری ایله هامیسی عینیدیر. کؤکوموز، روحوموز و هاواجاتلاریمیز عینیدیر. ساده‌جه، بیر آز دییشیکلیکلر اولوب. منیم تبریزلی آشیق یولداشلاریمین هانسینا دئسه‌نیز شیروان، بورچالی، قازاخ، توووز هاواسینی ایفا ائله - بوتون آشیق موحیطلریندن چوخ دا بیلمه‌سه‌لر ده، معلوماتلیدیرلار. اما بوردا منفی جهتدن بیری ده اودور کی، هر بیر آشیق یالنیز اؤز زوناسینین هاواجاتلارینا بلد اولور. مثلاً، شیروان آشیغی قولاغینین دیبینده‌کی توووز آشیق موحیطیندن بیر دنه ده اولسون هاوا بیلمیر، معلوماتی یوخدور. بورچالی آشیغینی اولدور کی، شیرواندان بیر هاوا اوخو، ائلیه بیلمیرلر، او موحیط‌دن کنارا چیخا بیلمیرلر. اما جنوبدا تک تبریزله کیفایتلنیلمیر. مجلیسلرده آشیق‌دان مغام، شیروان، بورچالی، قازاخ هاوالارینی ایستییرلر. اونا گؤره جنوبی آذربایجانداکی آشیقلار داستانی دا بیلیرلر. آشیق بیلملی‌دیر کی، کرم باغدا اصلی ایله راستلاشارکن، یاخود عباس قویودان چیخاندان سونرا قویوچویا نه دئدی. آشیق وار کی، بیلمیر، زارافات ائدیر، دئییر، من اورادا دئییلدیم کی. بئله خوشاگلمز حاللارلا قارشیلاشماماق اوچون بعضا چیراق ایشیغینا شعیر ازبرلمیشم کی، صاباح داستان دئیه‌جم.
- گونئیده آشیقلاردان داستان طلب ائدیلدیینی قید ائتدینیز. بورادا ایسه آزی ۱۰-۱۵ ایلدیر داستان عنعنه‌سی ییغیشدیریلیب. بورادا گتدیینیز هانسیسا بیر تویدا سیزدن داستان طلب اولونوبمو؟
- یوخ. آنجاق خودمانی یئرلرده، ایکی-اوچ نفر ییغیشاندا کئچمیش گونلری آرزو ائدیرلر. مندن اؤنجه اوستادیم دئییردی کی، بیز بیر تویا یئددی گون، یئددی گئجه گئدیردیک، ائله تویلار اولوردو ۱۰ گون چکیردی. گرک آشیغین دویونجا سؤز احتیاطی اولا کی، چتینلیکله قارشیلاشماسین. ائله آشیقلار وار کی، ۵۰ شعیر ازبرلییر. چئویر تاتی، وور تاتی ائدیب، عینی هاوانی، عینی سؤزلری نه قدر اوخوماق اولار؟ آشیقلار گوناهکاردیر کی، اؤز صنعتینی دینلییجییه چاتدیرا بیلمیر. دیگر طرفلردن ایسه اینسانلارین او چیلپاق موسیقیلره مئیلله‌نمه‌سیدیر. مثلاً، سنین کؤکونده آشیق قانی وار. تورکچولوک سنین گئنینده، قانیندادیر، اونا گؤره ده بو صنعته سنده همیشه ماراق اولاجاق، اما آناندا اولان ایستک بیر قدر چوخدور، سندن سونراکیندا ایسه داها آز. بلکه ده بیر گون گله‌جک کی، آشیق صنعتینه اولان مئیل و ماراق ۱۰-۱۵ فایز تشکیل ائد‌جک.
- آشیقلار دئییشمه‌لری ایله یاددا قالیرلار. قافییه‌یه دایانان شعیرلرله اولان دئییشمه‌لرله موقاییسه‌ده قیفیلبندلی دئییشمه‌لر داها بؤیوک ماراق دوغورور. سیز یارادیجیلیغینیزدا قیفیلبنده یئر آییرمیسینیزمی؟
- اؤزوم قیفیلبند ده یازمیشام. اما ایندی او آشیقلار یوخدور. چتین ائشیدرسینیز کی، فیلان یئرده ایکی آشیق دئییشیب. ایندی دویتلر وار. آشیغین بیری دئییر کی، گل عینی قافییه‌ده بیر سؤز گؤتورک، او دا هانسیسا اوستاد آشیقلارین دئییشمه‌سینی. اوللر اوستاد آشیقلار دئیردی کی، ۷ گون سن یئردن دئیه‌جکسن، ۷ گون من گؤیدن جاواب وئره‌جم. آشیق قیفیلبندی دئییب، دئییردی کی، جاوابینی آچ، بیچین واختیناجان زامان وئریرم، گئت کیمدن سوروشورسان، سوروش. سؤزونه جاواب وئرسه، سازینی قایتاریردی، تاپمادیسا، باغلاییب سازینی آلاردی. ایندی بو، یوخدور.
- حاضردا نئچه شاگیردینیز وار؟
- شاگیردلریم چوخدور، بوردا دا وار، اما تبریزده داها چوخدور. اؤزومله تویلارا آپاریرام. اوستاد-شاگیرد عنعنه‌سی وار. شاگیرده اوستادینین نفسی بئله دیسه، تأثیری اولور. اوستاد شاگیردینی یانیندا تویلارا آپارمالیدیر، اون ایل، اون بئش ایل یانیندا هرله‌ملی، صحنه‌لره چیخارمالیدیر. بئله-بئله گؤرورسن کی، شاگیرد اوستاددان داها چوخ بیلیر.
- ایندیکی آشیقلارا موناسیبتینیز...
- ایندی هر ساز چالان اؤزونو آشیق حساب ائدیر. باخیرسان گؤزل بارماقلاری وار، سازدا چوخ یاخشی ایفا ائدیر، اؤزونو آشیق آدلاندیریر. اما ساز چالماق آشیق اولماق دئییل. بو، صنعت چوخ چتین‌دیر، اونون هر ژانرینا بلد اولماق لازیم‌دیر. علینه ساز گؤتوروب، بیر-ایکی تویا گئتمکله اؤزونو آشیق آدلان‌دیرماق دوغرو دئییل. آشیق داستانی، هاوالاری بیلمه‌لی‌دیر. ساز چالماق ایسه آیری شئی‌دیر. من هئچ ایندی ده اؤزومو آشیق آدلاندیرماغا قورخورام.
-.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
