قارمون آذربایجان چالغی آلتلرینین ترکیبینه داخیل اولدوغو آندان اؤزونو تصدیق ائتمیش، خالقیمیز طرفین‌دن سئویم‌لی بیر صنعت فورماسی آلاراق وطنین، موسیقی مدنیتیمیزین آیریلماز زرره‌سینه چئوریلیب. حاضردا وطنیمیزده اوستالار طرفین‌دن حاضرلانان آذربایجان قارمونلاری اکثر اؤلکه‌لرده خالقیمیزین نماینده‌لرینین الین‌ده سس‌لنیر. اونلاردان بیری ده علی حقشیناس‌دیر.

علی احمد اوغلو حقشیناس ۱۹۶۱-جی ایل آپرئلین ۳۰-دا تبریز شهرین‌ده، چوخوشاق‌لی عائله‌ده دونیایا گلیب. آتا احمد حقشیناس (۱۹۱۰-۲۰۰۱) هشترخان‌دا (حاجی ترخان) آنادان اولوب، بورادا بوی آتیب و گنجلیک ایللرین‌ده تبریزه گله‌رک بو شهرده مسکونلاشیب. آنا سودابه محمد-حسن‌زاده (۱۹۳۸-۱۹۹۲) گنجه‌ده دونیایا گلیب. او، تانینمیش محمد-حسن‌زاده‌لر نسلین‌دن‌دیر. گنجه‌ده نفوذ صاحبی اولان بو نسلین اصلی گونئی آذربایجان‌دان اولوب. سودابه خانیمین ایکینجی آدی دا اولوب، اونو فاطما چاغیریبلار. اونلارین عائله‌سی ۱۹۴۵-جی ایلده تبریزه کؤچوب.

علی حقشیناس تبریزده ۱۹۶۶-۱۹۷۶-جی ایلده مدره‌سه، ۱۹۷۶-۱۹۸۱-جی ایلده هنریستان (یعنی پئشه مکتبی) تحصیلی آلیب. تحصیل آلدیغی ایللرده فهمی، آغلی و خصوصی باجاریغی ایله سئچیلیب. اوشاق‌لیق‌دان موسیقییه، خصوصیله قارمونا ماراغی اولوب. آتا ایسه اونون موسیقی ایله مشغول اولماسینین علیهینه ایدی.

ایران ایسلام اینقیلابین‌دان سونرا بیر مدت موسیقییه قاداغا قویولور. چوخلاری کیمی علینین ده موسیقییه قوووشماق آرزوسو باش تورمور و لنگیگیر. سونرالار مؤوجود رژیمین سرت قاداغالاری یومشالیر و بئله‌لیکله علی ده موسیقی ایله مشغول اولماغا باشلاییر. او واختلار ایران‌دا قارمون آلتی یوخ ایدی. اودور کی، علی نفسله ایفا اولونان قارمونلا (دوداق قارمونو) چالغی اؤیرنیر. قارمون‌داکی کیمی اینجه‌لیکلر، «شیرین‌لیکلر» اولماسا دا، دوداق قارمونون‌دا چالماغا محکوم اولان علی بیر آن دا اوندان آیریلمیر، چالیر، هئی چالیردی…

علی حقشیناس ۱۹۸۳-جو ایلده تبریز رادیوسونون پیانوچوسو رضا رضوینین یانینا گئدیب ۱ آی درس آلیر و «مئلودیکا»دا چالغی‌سینی بیر آز دا مکمللشدیریر. «مئلودیکا»نین ایفا ایمکانلاری گئنیش اولماسا دا، علی «برنامه»لرده، توی-نیشان‌دا چالاراق اؤز ایستعدادینی جیلالاییر، بدیعی ائنئرژی‌سینی ایشله‌دیر. او، آرتیق اؤزونو صنعت‌ده هیسس ائتدیی، موسیقی‌سیز یاشاماغین اونا چتین اولدوغونو دویدوغو اوچون ۱۹۸۵-جی ایلده ایلک دفولاراق آککوردئون آلیر و قارمون هاوالاری چالماغی اؤیرنیر. حتی موغاملار اوزرین‌ده ایشلییر و دورمادان مشقلرینی داوام ائتدیریر.

تبریزه گئدن قارمون ایفاچیلارینین شرفینه ائولرده تشکیل اولونان «برنامه»لر (تدبیرلر) اوراداکی قارمونچالانلار اوچون اصل تدریس اهمیت‌لی اولوردو. تبریزلیلر باکی‌دان گئدن قارمونچالانلارین ایفاسینی ایانی شکیل‌ده گؤرور، اونلارین بارماقلارینا، ایفا قای‌دالارینا دقتله نظر یئتیریر، بئله تدبیرلرده چکیله‌ن ویدئو-دیسکلری الده ائد‌رک صنعت اؤیره‌نیردیلر. علی ده «برنامه‌لر»ده باکی قارمونچالانلاری ایله گؤروشوب یاخین‌دان تانیش اولور، ایفالارینا دقت کسیلیر، اونلاری اؤز ائوینه دعوت ائدیردی.

آرتیق تبریزده ده موسیقی مکتبلری آچیلماغا ایجازه وئریلمیش‌دی. ا. هاقشیناس ۱۹۸۹-۱۹۹۵-جی ایللرده فرشبافین مکتبین‌ده قارمون درسی دئییب. او، اؤزو ۲۰۰ صحیفه‌لیک «قارمون مکتبی» کیتابی دا یازیب. علی ۱۹۸۷-جی ایلده تبریزده چوخ سئودیی، اؤزونه دوست-آرخا، سیرداش سایدیغی روباب خانیملا عائله قوروب، اؤولادلاری دونیایا گلیب. عائله ۱۹۹۸-جی ایلده تورکییه‌یه، ۲۰۰۰-جی ایلده آمئریکانین تئخاس ایشتاتینین هویستون شهرینه کؤچوب. علیحقشیناس هارادا اولماغین‌دان آسیلی اولمایاراق قارموندان آیریلمیر، چالیر و دینله‌یه‌نلره معلومات وئریر کی، بو آذربایجان قارمونودور.