آنا صحیفه کولت |
توران حکمداری بئشنگ بیر گون تورک اولولارینی باشینا ییغیب سؤیلهدی کی، ایرانلیلار بیزه چوخ ظلملر وئرمیشلر، تورکون اؤج آلماق زامانی گلیب چیخمیشدیر، نه دوییرسینیز؟
حکمدارین اوغلو، کؤکسو آسلان کؤکسو کیمی محکملنمیش آلپ ار تونقا ایرلی یوریییب: "بابا، اؤج آلماغا، ایزن وئر، من گئدیم"- دئدی. بئشنگ روسخت وئردی. آلپ ار تونقانین باشچیلیغی آلتیندا تورک- توران اوردوسو یازدا ایرانا گیردی. دوشمهنین اوردوسونو پوزوب دهیستان قالاسینی آلدیلار. حکمدار اسیر دوشدو. آلپ ار تونقانین قارداشی آلپ آروز ساتقینلیق ائتدی. آلپ ار تونقا اونو اؤلدوردو. ایرانا تابع اولان کابول اؤلکهسینین پادشاهی زال ایرانلیلارا کمکه گلهرک تورک- توران اوردوسونا بؤیوک زیان ووردو. آلپ ار تونقا بوندان آجیقلانیب دوستاق ساخلادیغی ایران هحکمدارینی اؤلدوردو. ایران تاختینا زئو کئچدی. ایرانلا توران آراسیندا ساواش یئنیدن باشلادی. قیتلیق اولدو. اینسانلار قیریلیب قورتارماسین دئیه صلح باغلادیلار. ایران تورپاقلارینم شیمال حیصهسی تورانا قاتیلدی.
زئو اؤلدوکدن سونرا تورک- توران اوردوسو یئنیدن ایرانا گیردی. لاکین بو دفعه زالین اوغلو روستهم اونلارین قارشیسینا چیخدی. آلپ ار تونقانین اوردوسونو داغیتدی. آز قالا آلپ ار تونقانی دا یئنهجکدی، لاکین تورک باهادیرلاری اونو قورتاردیلار. روستم کی قبادی تاختا چیخاردی. صلح باغلاندی و آلپ ار تونقا وطنه دؤندو. ایران تاختینا کئیکاووس چیخاندا تورک- توران اوردوسو یئنیدن ایرانا گیردی، آنجاق بو دفعه ده یاردیما گلن زال اونلاری مغلوب ائدیب ایراندان چیخاردی. کئیکاووسون ایلهنجهلرله مشغول اولدوغونو بیلهن آلپ ار تونقا یئنیدن ایران اوزرینه یئریدی. کئیکاووس اوغلو سیاووش ایله روستمی اونون قارشیسینا گؤندردی. قارا قایغیلی یوخو گؤرهن آلپ ار تونقا صلح باغلادی.
بوخارا، سمرقند و چاچی دوشمهنه وجریب قانق شهرینه چکیلدی. همین صلحدن راضی قالمایان کئیکاووس سیاووشلا روستهمه غضبلندی. روستم آجیقلانیب، اؤز اؤلکهسینه گئتدی. سیاووش ایسه آلپ ار تونقایا سیغینیب اول تورک قهرمانلاریندان بیرینین قیزی ایله، سونرا ایسه آلپ ار تونقانین گؤزل قیزی فیرنگیزله ائولهندی. بیرینجی قادینیندان بیر اوغلو اولدو، آدینی کئیخوسروو قویدولار. سیاووشو سئومهیهنلر اونو آلپ ار تونقایا چوغوللادیلار. سیاووش اؤلدورولدو. آلپ ار تونقا اوردوسویلا اؤج آهناق اوچون یئریدیسه ده، مغلوب اولوب چین دنیزینه قدر قاچدی. توران ییخیلیب-یاخیلدی. آلپ ار تونقا تورانین ییخیلیب یاخیلدیغینا، اوردونون داغیلدیغینا چوخ آغلادی، اؤج آلماغا آند ایچدی. نهایت، اوردونو توپلاییب ایرانا یئریدی، اؤلکهنی دارماداغین ائتدی. کئیکاووس تاختی نوهسی کئیخسرووا وئردی. کئیخسروو تورک- توران اوردوسونو دا داغیدیب دونیانین یاریدان چوخونو توتدو. لاکین اونون اساس مقصدی آلپ اور تونقانی محو ائتمک ایدی. اونا گؤره ده تورانین پایتاختی قانقدا -قالادا یاشایان ایختیار آلپ ار تونقانین اوزرینه یئریدی. ایران اوردوسو توران اوردوسونو یئنیب قالایا گیرسه ده، آلپ ار تونقا ایکی یوز بیی ایله قاچیب چین پادشاهینین یانینا گئتدی. کئیخسروو توران حکمدارینین آردینجا دوشدو. قوشنولار اوز- اوزه دایاندیلار. آلپ اور تونقا کئیخسرووا مکتوب یازیب تکلیف ائتدی کی، اونون سئچدیی کنار بیر یئرده تکبتک دؤیوشسیینلر. کئیخوسروو تکلیفی قبول ائتمهدی. اوردولار ووروشاسی اولدولار. دوشمهن هیله ایشلدیب تورک- توران اوردوسونو یئندیسه ده، آلپ ار تونقا ایمکان تاپیب یئنه دوشمندن قورتاردی. اوردوسونون داغیلماسی، چین حکمداریمن اوندان اوز دؤندرمهسی آلپ ار تونقایا آغیر تأثیر ائتدی، اونو سارسیتدی. اؤز اؤلکهسینه قاییدیب داغدا-داشدا آج-یالاواج دولاشان آلپ ار تونقا بیر ماغارادا آجی گونلر یاشاییر، تالعینه یانا-یانا اؤز-اؤزونه، تاپدالانمیش وطنینه آغی دئییردی. تورکجه دانیشدیغینی گؤروب اونون کیم اولدوغونو آنلادیلار و توتماق ایستهدیلر. آنجاق قاچیب سویا آتیلدی. کئیخسروو مسئلهدن آگاه اولدو. آلپ ار تونقانی هیله ایله سودان چیخاریب اؤلدوردولر. توران حکمدارینین اؤلومو تورکلر- تورانلیلار آراسیندا بؤیوک هیجانا سبب اولدو، اونون اؤلومونه آغی دئییب آغلادیلار، قان-یاش تؤکدولر:
آلپ ار تونقا اؤلدومو،
ایسسیز آژون قالدیمی،
اؤدلک اؤجون آلدیمی،
ایمدی یورک ییرتیلور.
اؤدلک یاراق گؤزتتی،
اوغرو توزاق اوزاتدی،
بگلر بگین آزاتدی،
قاچسا، کالی قورتولور؟
اولاشیب ارن بؤرلیو، ییرتیب یاکا اورلایو، سیکیب اونو یورلایو، سیغتاب گؤزو اؤرتولور..
تاریخ
2020.05.21 / 13:27
|
مولف
Axar.az
|