۲۰-جی عصرده ۲-جی دنیا محاربه‌سی ایللرین‌ده آلمانییا و ایتالیادا یارانمیش فاشیزم نه‌اینکی بو اؤلکه‌لری، بوتون بشریتی تهلکه آلتینا آلیب.

Kult.az خاطیرلادیر کی، ۱۹۳۹-جو ایل سنتیابرین ۱-ده فاشیست آلمانییاسینین ایلدیریم سرعتلی «بارباروسسا» پلانی اساسیندا پولشانی اشغال ائتمه‌سی ایله بشریت تاریخینه ان قانلی محاربه کیمی داخیل اولان ایکینجی دنیا محاربه‌سی باشلاییب.

۱۹۴۱-جی ایل ایونون ۲۲-ده ایسه هیتلر آلمانییاسی آذربایجانین دا داخیل اولدوغو س.س.ری-یه هجوم ائدیب.

بو محاربه‌ده آذربایجاندان ۶۶۰ مین شخص اشتیراک ائدیب. آذربایجان دیویزییالاری قافقازدان برلینه قدر مباریزه یولو کئچیب، ۱۳۰-آ یاخین آذربایجانلی سووئت اتفاقی قهرمانی آدینا لاییق گؤرولوب، ۳۰ نفر «شرف» اوردئنی، ۱۷۰ مین سویداشیمیز س.س.ری-نین مختلیف اوردن و مداللاری ایله تلطیف ائدیلیب.

ایکی دفعه سووئت اتفاقی قهرمانی، گنرال-مایور حزی آصلان‌اوو، سووئت اتفاقی قهرمانلاری اسرافیل ممداو، آصلان وزیراو، عادل قولیئو، ضیا بنیاداو، گرای اسداو، حسین‌بالا علیئو، قافور ممداو، ملیک محرم‌او، مهدی حسین‌زاده و بیر چوخونون آدی بو محاربه‌نین تاریخینه قیزیل حرفلرله یازیلیب.

۲-جی دنیا محاربه‌سینده آذربایجان نفتی حل‌ائدیجی عامللردن اولوب. بئله کی، ۱۹۴۱-جی ایلده آذربایجان تاریخینده ان چوخ - ۲۳،۵ میلیون تن نفت استحصال اولونوب و بو، س.س.ری-ده استحصال اولونان نفتین ۷۱،۴ فایزینی تشکیل ائدیب. عمومی‌لیک‌ده، محاربه ایللرینده آذربایجان نفتچیلری اؤلکه‌یه ۷۵ میلیون تن نفت، ۲۲ میلیون تن بنزین و دیگر نفت محصوللاری وئریبلر. قطعیتله دئمک اولار کی، باکی نفتی فاشیزم اوزرینده غلبه قازانیلماسیندا اساس عامیلیردن بیری اولوب. بونو دئمک کیفایت‌دیر کی، هر بئش طییاره‌نین، هر بئش تانکین، هر بئش آوتوموبیلین دؤردو باکی بنزینی ایله ایشله‌ییب. ۲-جی دونیا محاربه‌سی آذربایجان خالقینین فداکار، قهره‌مان، جسارتلی اولماسینی بیر داها ثبوت ائدیب.

محاربه ۱۹۴۵-جی ایل مایین ۹-دا برلین‌ده‌کی رئیخستاگ بیناسی اوزریندن فاشیزم بایراغینین ائندیریلمه‌سی و سوسوری بایراغینین سانجیلماسی ایله باشا چاتیب.