۲۰-جی عصرده ۲-جی دنیا محاربه‌سی ایللرین‌ده آلمانیا و ایتالیادا یارانمیش فاشیزم نه‌اینکی بو اؤلکه‌لری، بوتون بشریتی تهلکه آلتینا آلیب.

Kult.az خاطیرلادیر کی، ۱۹۳۹-جو ایل سنتیابرین ۱-ده فاشیست آلمانیاسینین ایلدیریم سرعتلی «بارباروسا» پلانی اساسیندا پولشانی اشغال ائتمه‌سی ایله بشریت تاریخینه ان قانلی محاربه کیمی داخل اولان ایکینجی دنیا محاربه‌سی باشلاییب.

۱۹۴۱-جی ایل ایونون ۲۲-ده ایسه هیتلر آلمانییاسی آذربایجانین دا داخل اولدوغو س.س.ر.ی-یه هجوم ائدیب.

بو محاربه‌ده آذربایجاندان ۶۶۰ مین شخص اشتراک ائدیب. آذربایجان دیویزییالاری قافقازدان برلینه قدر مبارزه یولو کئچیب، ۱۳۰-آ یاخین آذربایجانلی سووئت اتفاقی قهرمانی آدینا لایق گؤرولوب، ۳۰ نفر «شرف» اوردنی، ۱۷۰ مین سویداشیمیز س.س.ری-نین مختلیف اوردن و مداللاری ایله تلطیف ائدیلیب.

ایکی دفعه سووئت اتفاقی قهرمانی، گنرال-مایور حزی آصلان‌اوو، سووئت اتفاقی قهرمانلاری اسرافیل ممداو، آصلان وزیراو، عادل قولیئو، ضیا بنیاداو، گرای اسداو، حسین‌بالا علیئو، قافور ممداو، ملیک محرم‌او، مهدی حسین‌زاده و بیر چوخونون آدی بو محاربه‌نین تاریخینه قیزیل حرفلرله یازیلیب.

۲-جی دنیا محاربه‌سینده آذربایجان نفتی حل‌ائدیجی عامللردن اولوب. بئله کی، ۱۹۴۱-جی ایلده آذربایجان تاریخینده ان چوخ - ۲۳،۵ میلیون تن نفت استحصال اولونوب و بو، س.س.ری-ده استحصال اولونان نفتین ۷۱،۴ فایزینی تشکیل ائدیب. عمومی‌لیک‌ده، محاربه ایللرینده آذربایجان نفتچیلری اؤلکه‌یه ۷۵ میلیون تن نفت، ۲۲ میلیون تن بنزین و دیگر نفت محصوللاری وئریبلر. قطعیتله دئمک اولار کی، باکی نفتی فاشیزم اوزرینده غلبه قازانیلماسیندا اساس عامیلیردن بیری اولوب. بونو دئمک کیفایت‌دیر کی، هر بئش طییاره‌نین، هر بئش تانکین، هر بئش آوتوموبیلین دؤردو باکی بنزینی ایله ایشله‌ییب. ۲-جی دونیا محاربه‌سی آذربایجان خالقینین فداکار، قهرمان، جسارتلی اولماسینی بیر داها ثبوت ائدیب.

محاربه ۱۹۴۵-جی ایل مایین ۹-دا برلینده‌کی ریخستاگ بناسی اوزریندن فاشیزم بایراغینین ائندیریلمه‌سی و س.س.ر.ی بایراغینین سانجیلماسی ایله باشا چاتیب.