آنام روبابه، قارداشیم پولاد بیر ده وطنین هر ایکی طرفینی گؤرمه‌دن اؤلنلر اوچون...

دیرلی دوستلار، هم‌وط‌لر، ایلین آخیر چرشنبه‌سی ایله باغلی، ساده‌جه، شخصی دییل، سیاسی-اجتماعی معناسینین دا اولدوغونو دوشوندویوم بیر خاطره‌می سیزینله پایلاشماق ایستییرم.

*

من آذربایجانین سرحد رایونلاریندان بیرینده دوغولوب بؤیوموشه‌م. بیزیم کند کهنه اس.اس.ار.ای – ایران سرحدینین، یعنی آراز چایینین ۱۵ کیلومتر قوزئیین‌ده ایدی. سرحدین قوزئی طرفی، یعنی بیزیم طرف، ایچینده الکتریک اولدوغونو دا ائشیتدییم تیکان‌لی مفتیللرله محکملندیریلمیشدی. هر ۲-۳ کیلومتر مسافه‌ده ده ایچریسینده سلاحلی عسگرلر اولان کئشیک‌چی قوله‌لری وار ایدی. گونئی‌دن قوزئیه، قوزئی‌دن گونئیه ده، نجه دئیرلر، قوش اوچوردولموردو. او واختلار، حقیقتاً ده، "دمیر پرده" ایللری ایدی، ان آزیندان بیزیم، گونئی‌ده‌کیلرله خبرلشمه‌میز ممکن دئییلدی. اما بیزیم بابالاریمیز، آتالاریمیز و بیز ۱۸۱۳-دن باشلایان بو آیریلیق ایللرینده هر ایلین ساده‌جه بیر گونونده خبرلشیردیک. او گون – بو گون ایدی، یعنی ۲۱ مارتدان اؤنجکی چرشنبه آخشامی – ایلین آخیر چرشنبه‌سی گونو ایدی...

*

هله یئنی تقویم ایلی گلمه‌دن (۳۱ دکابردان) ده اول بیز – کند اوشاقلاری، کهنه ماشین (اساس دا تراکتور، یوک ماشینی) تکرلرینی توپلاماغا باشلایاردیق و اونلاری جوخ چتین‌لیکله داغین تپه‌سینه چیخاراردیق. ۲۱ مارت اؤنجه‌سی سون چرشنبه آخشامی گونو تکرلری (ان آزی اون-اون بئش تکر اولاردی) اوست-اوسته ییغیب ایچلرینی قورو کول-کوسلا، چیل-چیرپی ایله، قوروموش گوه‌نله دولدوراردیق. تکرلری ده آیریجا دمیر مفتیللرله بیر-بیرینه باغلایاردیق، سونرا اونلارین هامی‌سینی بیر نئچه یئردن کنارداکی قایالارا – قایالارین باشین‌داکی ساغلام کوللارا (چالیلارا) باغلایاراق اوزواشاغی دیغیرلانمالارینین قارشی‌سینی آلاردیق. سیلدیریم، یالچین قایالارین اوزرینده‌کی بو «اؤزفعالیت» اؤزل‌لیکله کیچیک یاش‌لی اوشاقلار اوچون چوخ تهلوکه‌لی بیر ایش ایدی. اما بونون هیجانی بامباشقایدی. اصلینده، بو هیجان او آخشامین قارانلیغی باشلارکن گونئی آذربایجان‌دان گلن او اود مئساژینی گؤرمکدن عبارتدی…

*

داغین باشین‌دا ان آز ۲۵-۳۰ اوشاق اولاردیق. یانیمیزدا محله‌میزین آرتیق باشقا شهرلرده، رسپوبلیکالاردا یاشایان بیزدن یاشچا بؤیوک «اوشاقلاری»، یعنی بیزیم آبیلریمیز ده اولاردی بعضا. اونلار، بلکه ده، محض بو هیجانی یاشاماق اوچون یاشادیقلاری یئرلردن دوغما وطنه قاییدیردیلار... آخشامین قارانلیغی دوشنه یاخین هیجان زیروه‌یه چیخاردی. هامیمیز گؤزوموزو گونئیه – آرازین او تایین‌داکی کم‌کی داغینین بیز طرفینه، یعنی قوزئی اتکلرینه زیللیردیک. آراز دا گون باتیمینین ایشیقلاریندا گوموش بیر خنجر کیمی پارلار و غم‌لی-غم‌لی آخیب گئدردی... قارانلیق دوشر-دوشمز گونئی آذربایجان‌داکی کم‌کی داغینین قوزئی اتکلرینه یاییلمیش کندلرین یوکسک تپه‌لرینده‌کی تونقالین یانماسییلا برابر چرشنبه آتشلری یاناردی... «قارشی یاتان قارا داغ»این اتیینده‌کی ایلک آتش بیزیم اوچون ده سیگنال اولاردی و بیز گونئی‌ده‌کی آتشی گؤره‌ن کیمی تکرلریمیزی یاندیراردیق. او آن اورییمیز ائله هیجانلا دؤیونردی کی... بیزدن آشاغی‌دا ال ایچی کیمی گؤرونه‌ن کندلر ده گؤزلرینی بیزه دیکردی، بیز زیروه‌ده‌کی چرشنبه تونقالینی یاندیران کیمی بوتون کندلرین حیطلرین‌ده، ائولرین داملاریندا چرشنبه تونقاللاری یانماغا باشلاردی. وطنین ایکی طرفین‌ده – گونئی‌ده‌کی داغلاردا دا، قوزئی‌ده‌کی داغلاردا دا تونقاللار یاناردی او آندا... محتشم بیر منظره‌ایدی بو، آذربایجانین «اودلار یوردو» اولدوغو او آندا تام معناسی ایله آنلاشیلیردی.

هر ایکی طرف‌ده داغلارین باشین‌دا تونقاللار گؤروننده بیز چوخ سئوینر، ائله او داغ باشینداجا بیر-بیریمیزی قوجاقلاییب تبریک ائدردیک. آرامیزدا سئوینج گؤز یاشلاری آخی‌دانلار دا اولاردی... سن دئمه، بیز بؤیوک وطنین او تایینداکی قارداشلاریمیزلا اوزون ایللر بله‌جه اود دیلینده مکتوبلاشمیشیق، بیر-بیریمیزه اود مساژلاری گؤندرمیشیک؛ بو اود مساژلاریندا: "شوکور یارادانا، بو ایله ده چیخدیق، بو ایلی ده گؤردوک، بو ایل ده چرشنبه تونقالی یاندیردیق، بیر-بیریمیزدن خبر توتدوق... یئنی ایلینیز، بایرامینیز مبارک، قارداشلار!" – دئمیشیک بیر-بیرمیزه... و وطنین او تای-بو تایین‌داکی داغ باشلارین‌دا یاندیردیغیمیز او مقدس چرشنبه تونقاللاری بیزی تام بیر ایل ایسیدردی، تام بیر ایل امیدلریمیزی سؤنمه‌یه قویمازدی...

*

...سهو ائتمیرم‌سه، او ایللردن بیرین‌ده (تخمیناً ۱۹۸۰-۸۱-جی ایل ایدی) آخیر چرشنبه گونو گونئی‌ده اود یاندیرمادیلار... بیزیم او ایلکی هیجانیمیزین، او ایلکی نووروز بایرامیمیزین دادی-دوزو قاچدی.... گونئی‌ده‌کی قارداشلارا بیر شئی‌می اولدو، نیه یاندیرمادیلار تونقاللارینی؟!..

هامیمیزین ایچین‌ده بیر نیگارانچی‌لیق واردی. قارداشلاریمیزین بایرامی نیه قارا گلمیشدی؟! بیزیم بو نیگارانچیلیغیمیز اوزوموزدن آچیق-آشکار اوخونوردو... سونرا بو نیگارانچی‌لیق کند جماعاتینا دا سیرایت ائتدی و اویلکی بایرامیمیز یاخشی کئچمه‌دی...

*

او ایللرده «کؤرفز محاربه‌سی» ده دئییلن ایران-عراق محاربه‌سی واردی. طبیعی کی، بیز همین ایل گونئی‌لی قارداشلارین اود یاندیرماماسینین سببینی آنلایا بیلمدیک، بونو آنجاق ایللر سونرا اؤیره‌نه بیلدیک. بو حادثه‌دن ۱۲-۱۳ ایل سونرا (۱۹۹۰-جی ایللرین اوللرینده) یوللار آچیلدی، گئدیش-گلیش باشلادی گونئیله. عائله‌مدن گونئیه گئدنلردن خواهیش ائتدیم کی، ایللردیر ایچیم‌ده قالان او نیگارانچیلیغین سببینی اؤیره‌ن‌سینلر: گونئی‌لی قارداشلار او ایل نیه اود یاندیرمادیلار، نیه بیزی تام بیر ایل گؤزو یول‌دا، نیگاران قویدولار؟..

سن دئمه، هر ایل بیزه اود مکتوبو گؤندره‌ن، او تای‌داکی تخمیناً ۲۰۰ ائولیک کندده او ایل بؤیوک بیر یاس وارمیش... او ایل بؤیوک وطنین او بالاجا پارچاسی اولان کنددن ۶۵ قارداشیمیز – بلکه ده، داغ باشیندان هر ایل بیزه اود مکتوبو گؤندره‌ن قارداشلاریمیز – ایران-عراق محاربه‌سینده شهید اولوبموش... حتی هر عائله‌نین شهید وئردیی او کند بو حادثه‌دن ایللر سونرا بئله تویلارینی چال-چاغیرسیز، سس‌سیز-کویسوز ائدیرلرمیش... او کندده‌کی بیر تویا شاهید اولان تانیشلاریم بونو سؤیله‌دیلر...

*

یارالاریمیز ساغالیر یاواش-یاواش. اؤزل‌لیکله ایلین آخیر چرشنبه‌سینده کوسولولر باریشیر، هامی گیلئی-گوزارینی، دردینی ایچینه آتیر، دردی اولانلار بئله یئنی ایله گوله‌رک، سئوینه‌رک قدم قویماغا چالیشیر کی، ایل غم‌سیز کئچسین...

*

یئنی ایلینیزین – یئنی ایلیمیزین سئوینجله، اوغورلا، ظفر گولوشلری ایچین‌ده کئچمه‌سی دیلیی ایله هامینیزی قارشی‌دان گلن ایلین آخیر چرشنبه‌سی و نووروز بایرامی مناسبتی ایله تبریک ائدیره‌م!