دؤولتیمیزین اینکیشافینی، او جمله‌دن خاریجی اؤلکه‌لرده‌کی دیاسپورلارین قارشیسینا قویولان وظیفه‌لرین آکتواللیغینی نظره آلساق، دوشونورم کی، بو قورولتای تام واختیندا کئچیریلیر. قورولتای نؤوبه دن کنار اولسا بئله، آوروپا آذربایجانلیلاری دا کئچه‌ن دؤوره یئکون وورماق و قارشیدا دوران یئنی وظیفه‌لری معین ائتمک آنلامیندا بو گون اوچون مقبول واخت سئچیبلر.

آخار. آذ خبر وئریر کی، بو سؤزلری آذربایجان پرزیدنتینین کؤمکچیسی، پرزیدنت آدمینیستراسییاسینین اجتماعی-سیاسی شعبه‌سینین مودیری علی حسنوو فئورالین ۲۷-ده آمستئردامدا اؤز ایشینه باشلایان آوروپا آذربایجانلیلاری کونگرسینین (آاک) نؤوبه دن کنار قورولتایینداکی چیخیشیندا دئییب.

ا.حسنوو ۲۶ فئورال تاریخینده آمستئردام‌دا تشکیل ائدیله‌ن خوجالی ایله باغلی رئکویئمه توخوناراق، سویقیریم حاقدا معلومات وئریب و بو قتلی عام نتیجه‌سینده شهید اولانلارین روحونا رحمت دیله‌ییب:

«خوجالی سویقیریمی بیر گونون حادثه‌سی دئییل. ارمنی لرین آذربایجانیلارا قارشی سویقیریم سیاستینین ۱۰۰ ایلده‌ن آرتیق یاشی وار.

ارمنی لر روسلارین اونلارا گؤستردیی دستک‌دن ایستیفاده ائد‌رک، ۲۰-جی عصرین اوللرین‌دن باشلایاراق، جنوبی قافقازدا، یعنی آذربایجانلیلارین از‌لی تورپاقلاریندا اؤز دؤولتلرینی قورماق ایشینه باشلاییبلار. بو پروسئس آذربایجانلیلارین اؤز دوغما تورپاقلاریندان کوتلوی شکیلده قووولماسی، وحشیجه‌سینه اؤلدورولمه‌سی، قتله یئتیریلمه‌سی و یاشادیقلاری ائولرین داغیدیلماسی ایله موشاهیده اولونوب. ۱۹۰۵-۰۷-جی ایللرده ارمنیلر جنوبی قافقازدا، یوخاری قاراباغ، ناخچیوان و زنگزور بؤلگه‌سینده اون مین لرله آزربایجانلینی، تورکو قتله یئتیریب، اونلاری اؤز دوغما یورد-یووالاریندان دیدرگین سالیبلار. ۱۹۱۸-۲۱-جی ایللرده، سسری-نین یارانماسی عرفه‌سینده ارمنیلر یئنیدن فاللاشمیش، آدینی چکدییمیز تورپاقلاردا یوز مینه قدر آذربایجانلینی قیسا مدت‌ده قتله یئتیرمیشلر.

۱۹۴۸-۱۹۵۳-جو ایللر آراسیندا سووئت حکومتینین وارلیغی دؤورونده منفور ایستالینین آنتی-آذربایجان، آنتی-موسلمان، آنتی-تورک سیاستین‌دن ایستیفاده ائد‌رک یئنه یوزمینلرله آزربایجانلینی دوغما تورپاقلاریندان، ایندیکی ارمنیستان اراضیسیندن، قدیم ایروان‌دان سورگون ائتمیشلر.

بو حادثه‌لرین سونونجوسو ۱۹۸۸-جی ایلده‌ن باشلایان و یئنه سسری-رهبرلیینین حمایه‌سیندن یارارلاناراق آذربایجانلیلارا قارشی تؤره‌دیله‌ن سویقیریم حادثه‌لری‌دیر کی، اونون دا ان قانلی صحیفه‌سی خوجالی فاجعه‌سی‌دیر. خوجالیدا بیر گون عرضینده شهر یئرله-یکسان اولدو، ۶۱۳ اینسان قتله یئتیریلدی، اؤلدورولن لرین بؤیوک اکثریتی قادینلار، کؤرپه‌لر، اوشاقلار و یاشلی نسلین نماینده‌لری ایدی. ارمنیلر آذربایجانلیلارین گؤزونو قورخوتماق، اونلاری دیدرگین سالماق، دوغما تورپاقلاریندان قوواراق، اورادا اؤزلرینین منفور مقصدلرینی حیاتا کئچیرمک اوچون بونلاری ائتدیلر».

ا.حسنوو بیلدیریب کی، سون زامانلار ارمنیلر داغلیق قاراباغ‌دا حیاتا کئچیردیکلری ایشغال سیاستینین ۳۰ ایللیینی اوتانمادان، چکینمه‌دن دونیادا قئید ائدیرلر:

«دونیانین موختلیف شهرلرینده - بروسسئل‌ده، لوندوندا، پاریس‌ده، موسکوادا، آمئریکادا و دیگر اراضیلرده مرکزلر قوروبلار. بیلیرسینیز کی، ارمنیستان دؤولتینین اقتصادی ایمکانلاری یوخ سوییه‌سین‌ده‌دیر. بو مرکزلره موختلیف اؤلکه‌لرده فعالیت گؤستره‌ن ارمنی دیاسپور تشکیلاتلاری، ارمنی لوببی‌سی، بو اؤلکه‌لرده یاشایان، خاریجی اؤلکه‌لرده‌کی وئرگی اؤده ییجیلری حسابینا هارینلامیش، وارلانمیش ارمنیلر پو کؤچورور، فوندلار یارادیرلار. اونلار بو فوندلار واسطه‌سیله «آرساخی تانیداق» آکسییاسی حیاتا کئچیریرلر. بو آکسییاسینین ماهیتی اوندان عبارت‌دیر کی، خاریجی اؤلکه‌لرده‌کی سییاه‌دان، ژورنالیست‌دن، سیاستچیسیندن توتموش کئچمیش و ایندیکی دؤولت خادیمینه و مشهور شخصلرینه قدر، ارمنیستانا، اورادان دا داغلیق قاراباغا آپارسینلار. و داغلیق قاراباغین سئپارات‌چی رژیمینی دونیایا تانیتسینلار. مقصد اوندان عبارت‌دیر کی، داغلیق قاراباغ‌دا گویا فورمالاشمیش بیر جمعیت، دؤولت اولدوغونو، آذربایجانلیلارین بونو پوزماغا چالیشدیغینی گؤسترسینلر. بئله بیر شرایط‌ده بیز خوجالی سویقیریمینین ایل دؤنومونو هر ایل کئچیریریک. نه قدر کی، دونیا ارمنی لرین حقیقی، پردلنمیش سیماسینی آییرد ائتمه‌ییب، بیز بو سیاستی داوام ائتدیرمه لییک».

پرزیدنت کؤمکچیسی بیلدیریب کی، هر بیر وطنداشیمیز بو ایشده فداکار اولماغا بورجلودور:

«تورک اولماغین بیزیم اوزریمیزه قویدوغو علاوه عؤهده‌لیکلر وار».