با شروع فصل بهار، خدا نعمت های خوشمزه و طبیعی خود را بر بندگانش ارزانی میبخشد؛ گوجه سبز، ریواس ( اوشقون )، چاغاله بادام، آلبالو و دیگر میوه های ترش که این بار به خواص دارویی و درمانی گیاه ریواس که به زبان ترکی آذری، اوشقون گفته میشود اشاره می شود.

آخار.آز به نقل از آیسنا آذربایجان غربی گذارش میدهد که این گیاه یکی از پر طرفدار ترین نوع گیاه خوراکی در سطح منطقه آزاد ماکو است، که امروزه بعد از بارش های باران در منطقه و کوه های شهرستان های ماکو، شوط و پلدشت به وفور دیده میشود.

گیاه ریواس ( اوشقون ) از گذشته دور تا به امروز بعنوان گیاه خوراکی و دارویی از کاربردهای فراوانی برخوردار بوده است.

بخش خوراکی ریواس ( اوشقون ) همان ساقه های گل دهنده گیاه است که همزمان با باز شدن گلها به مصرف می رسند و ساقه ها در این مرحله ترد و تازه بوده و توسط روستاییان جمع آوری و وارد بازار می گردند.

خام خوری ریواس ( اوشقون ) متداول ترین نوع مصرف این گیاه معجزه گر است که از ساقه های آن در تهیه انواع خورشت ها، کمپوت، مربا و شربت استفاده های فراوان می شود.

قسمت های گیاه ریواس ویژگی و خواص آنها:

ریشه: ریواس دارای یک ریشه معمولی است که یک تا دو متر در خاک رشد می‌کند و ریشه آن در برابر سرما و یخبندان مقاوم است.

ساقه: ریواس ( اوشقون ) دارای دو نوع ساقه است. یکی ساقه زیرزمینی که به آن ریزوم می‌گویند. ریزوم پس از رشد گوشتی و چوبی می‌شود که از جوانه‌های آن، ساقه‌های هوایی و برگهای پهن بوجود می‌آید. نوع دوم ساقه در ریواس ساقه‌های هوایی است که تا حدود یک متر نیز رشد می‌کند.

برگ: ریواس ( اوشقون ) دارای برگهایی است که از جوانه جانبی ریزومها بوجود می‌آیند. برگ‌ها دارای پهنک نسبتاً پهن هستند و دمبرگ ریواس ( اوشقون ) که بخش خوراکی آن را تشکیل می‌دهد، گوشتی بوده و طول آن به بیش از نیم متر می‌رسد.

گل: به تعداد زیاد و به صورت خوشه در انتهای ساقه اصلی ایجاد می‌گردد. گلهای ریواس به رنگ سبز هستند و در اثر تلقیح بذر را تشکیل می‌دهند

هنوز خاصیت و کاربرد های این گیاه بهشتی به اتمام نرسیده است و به سایر مصارف ریواس اشاره میگردد.

ریواس ( اوشقون ) به علت خاصیت اسیدی، برای پاک کردن ظروفی که آثار سوختگی مواد غذایی در آنها به جای مانده باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

برگ های ریواس ( اوشقون ) را می توان به عنوان حشره کش موثر برای دفع حشرات به کار برد.
ریواس ( اوشقون ) با طعم منحصر به فرد خود، در بیشتر پس غذاها ( دسرها) و شیرینی ها استفاده می شود.

حال به خواص درمانی گیاه اوشقون بنگریم:

ریواس دارای ویتامین های A و C فراوان و املاح معدنی زیاد نظیر پتاسیم ،کلسیم می باشد. از طرفی، ریواس دارای فیبر فراوان و در مقابل کمترین میزان چربی است؛ بنابراین از ارزش غذایی زیادی برخوردار است. ریواس برای تقویت معده و کبد و بیماران تب دار و بی اشتها مفید بوده، یرقان، حصبه، وسواس، صفرا و دل به هم خوردگی را رفع می کند و کرم کُش است و حالات سستی بدن را دفع می نماید.

بهترین شیوه مصرف ریواس، گرفتن آب ریواس است. آب ریواس هم بصورت جدا و هم بصورت مخلوط با آب هویج، کرفس، خیار و سیب استفاده می نمایند.
ریواس ( اوشقون ) ملین و اشتها آور است و برای افزایش اشتها و یبوست مفید می باشد.

ریواس ( اوشقون )، مقوی قلب و اعصاب بوده و برای درمان بواسیر مفید است.

ریواس ( اوشقون ) به عنوان فعال کننده ی عملکرد دستگاه گوارش و محرک ترشح کبد شناخته شده است. نخستین کار کرد آن در دهان این است که با تحریک پرز های چشایی به واسطه ی مزه های ترش، شیرین و تلخ، موجبات خوشبویی دهان را فراهم می نماید. علاوه بر این به تنظیم چربی در روده و کبد کمک می نماید.

ولی این سوال نیز پیش می آید که چه کسانی نباید ریواس ( اوشقون ) مصرف کنند:

مصرف ریواس ( اوشقون ) برای مبتلایان به سنگ کلیه و ناراحتی های مثانه مناسب نیست.

مادرانی که دارای کودک خردسال هستند و ناچارند به بچه خود شیر بدهند نوزادان را دچار اسهال می نماید.
مبتلایان به ناراحتی های معده، چون این گیاه در معده سبب افزایش ترشحات اسیدی شده و باعث تحریک بیشتر می نماید.

گیاه یاد شده تا یکی دو روز در یخچال قابل نگهداری است، برای نگهداری طولانی تر اوشقون، پس از بریدن ساقه ها، آن را منجمد می کنند، اگر ساقه های ریواس ( اوشقون ) به طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود به طور معمول آن را با شکر یا عسل می پزند و یا در کیک ها مورد استفاده واقع می شود.