آقای دکترخانلری در ادامۀ مطلب بحث زبان «گروه شرقی ایرانی میانه» را پیش می کشد و چند زبان مرده از قبیل: سغدی، ختنی یا سکایی، خوارزمی و تخاری را از جملۀ شعبات آن معرّفی می کند و در ادامۀ سخنش به پیروی از همان قاعده و روش معمول در بین باستانگرایان و فارسی گرایان که تغییرات ماهوی زبان را با تغییر حکومت ها همسان می پندارند؛ زبان های رایج در ایران بعد از اسلام را با نام «ایرانی جدید» معرّفی می کند و در نقطۀ اوج سخنش در این بخش، به دروغ فارسی دری را یگانه زبان رسمی، اداری و ادبی ایران در دوران بعد از اسلام معرّفی می کند.

خانلری بر اساس مندرجات موجود در کتاب های مورّخان اسلامی سابقۀ زبان دری را به دوران پیش از اسلام می کشاند و با نقل قول از کتاب «التّنبیه علی حدوث التّصحیف» حمزۀ اصفهانی فهلوی، دری، فارسی، خوزی و سریانی را پنج زبان معمول ایران در عصر ساسانی معرّفی می کند. نکتۀ قابل تأمّل در این بخش پذیرش نوشته های فاقد مبنا و منطق حمزۀ اصفهانی از جانب اوست. این نویسنده بر اساس گفته های حمزه فهلوی را زبان تکلّم شاهان در مجالس خود معرّفی می کند، فارسی را زبان موبدان و ارباب رجوع ایشان می داند؛ خوزی را منسوب به شهرهای خوزستان که پادشاهان و بزرگان در خلوت و هنگام آسایش و در گرمابه به آن تکلّم می کردند؛ می داند و دری را زبان شهرهای مداین فرض می کند که درباریان شاه بدان گفتگو می کرده اند!! او معلوم نمی کند که شاهان و درباریان عصر ساسانی چند زبان بلد بوده اند که در دربار به فهلوی و دری و در گرمابه به خوزی سخن می گفته اند! باید اذعان کنیم نوشته های غیردقیق و قابل تأویل کتب تاریخ و جغرافیای عربی و به تعداد کمتر فارسی در کنار میل بی پایان باستانگرایان و ناسیونالیست های فارسی گرای ایرانی به مصادره و تأویل مطالب به نفع زبان فارسی و به اصطلاح گروه زبان های ایرانی در کنار پرهیز این گروه از دقّت و اجتهاد در بارۀ نوشته های مذکور، مواد تاریخی قابل توجّهی به نفع منویّات آنها فراهم آورده است.