تورکییه‌نین آسییا آچیلیمینین بیر نئچه واجیب سببی وار.

بو سؤزلری آخار. آذ-آ آچیقلاماسین‌دا قافسام-این صدر معاوینی، سیاسی علملر اوزره فلسفه دوکتورو ناظیم جفرسوی تورکییه‌نین خاریجی ایشلر ناظری مؤولود چاووشوغلونون آسییا آچیلیمی ایله باغلی آچیقلاماسینا مناسیبت بیلدیررکن دئییب.

او، بین الخالق مناسیبتلر سیستمینین مرکزینین آتلانتیک مرکزلی اولماق‌دان چیخیب یاواش-یاواش آسییایا دوغرو ترانسفورماسییا ائتمه‌یه باشلادیغینی سؤیله‌ییب:

«چاووشوغلونون بو آچیقلاماسینا بیر نئچه پرسپکتیودن یاناشماق مومکون‌دور. بیرینجی‌سی، گلوبال سیاستین گئتدیکجه آسییا، ساکیت اوکیان حوضه‌سی مرکزلی ترانسفورماسییایا باشلادیغینی گؤروروک. چونکی اورادا چینین یاپونییا و کورئیانین یوکسلیشی، سؤزوگئدن جغرافییادا خصوصیله چینین آکتیولشمه‌سی، روسییانین همین بؤلگه‌یه داها چوخ ماراق گؤسترمه‌سی، آسییانین خصوصیله اقتصادی یوکسلیشی و بونون یاواش-یاواش سیاسی و حربی ادعالارلا دستکله‌نمه‌سی بین الخالق مناسیبتلرده آسییا فاکتورونون اؤن‌مینی آرتیرماغا باشلاییب. حتی بیر چوخ تحلیللرده ۲۱-جی عصرین آسییا و یا پاسیفیک عصری اولاجاغی بیلدیریلیر.

آمریکانین دا بؤلگه‌یه ماراغی وار. آمریکانین چوخ جدی اکسپرتلرینین و یا نفوذلو ژورناللارینین یاییملارینا دا باخان‌دا آسییایا دقتین آرتدیغینی گؤروروک. بو چرچیوه‌ده تورکییه‌نین "آسییا آچیلیمی"نی دا اصلین‌ده گلوبال سیاستین مرکزینین یئنی فورمادا آسییادا فورمالاشماسی پروسسینه حاضرلیق کیمی گؤرمک اولار. تورکییه‌نین آسییایا یؤنلمه‌سینین تمل موتیوی بودور».

آنالیتیکین سؤزلرینه گؤره، آسییا آچیلیمینین ایکینجی سببی تورکییه‌نین رگیونال سیاستی ایله یاخین‌دان علاقه‌لی‌دیر:

«تورکییه‌نین آمریکا ایله، غربله مناسیبتلرین‌ده جدی پروبلملر وار. بو دا تورکییه‌نی اؤزونه یئنی چیخیش نقطه‌لری، آلترناتیولر و یا یئنی بازارلار، سیاسی اورتاقلار تاپماغا تشویق ائدیر.

آسییا اقتصادی باخیم‌دان اینکیشاف ائد‌ن، ایستحصالین گوج‌لو اولدوغو، بازارلارین یوکسک اینکیشاف ائتدیی بیر جغرافییادیر. تورکییه ده طبیعی اولاراق بو جغرافییایا دقت گؤستریر.

آنکارانین آسییایا یؤنلمه‌سینین باشقا بیر موتیوی اطراف جوغرافییادا، خصوصاً اورتا شرق سیاستین‌ده تورکییه‌نین جدی پروبلئملرله قارشیلاشماسی‌دیر. عمومیتله، اورتا شرق رئگیونون‌دا تورکییه‌نین سون دؤورلرده‌کی ماراغینین معین معنادا آزالدیغینی حس ائتمک مومکون‌دور».

جفرسوی تورکییه‌نین آسییایا یؤنلمه‌سینین دؤردونجو سببینین تاریخی کؤکلره باغلیلیغین محکملندیریلمه‌سی ایله علاقدار اولدوغونو سؤیله‌ییب:

«چونکی تورکییه آسییا جغرافییاسینا یؤنلدیی زامان بوراداکی گئنئتیک، مدنیت باغی اولان تورک دؤولتلری ایله مناسیبتلرینی گوجلندیرمک ایمکانلاری یارانیر. بو دا هم آذربایجانلا، هم ده اورتا آسییاداکی دؤولتلرله مناسیبتلرین داها دا محکملدیریلمه‌سینی گون‌ده‌مه گتیریر. اصلین‌ده، سون ۳۰ ایلده تورکییه بو ایستیقامت‌ده چوخ جدی آددیملار آتیب. آذربایجان و قازاخیستانلا موناسیبتلرین اینکیشاف ائتدیریلمه‌سینی بونا مثال چکه بیلریک».

آنالیتیکین فیکرینجه، تورکییه‌نین آسییا آچیلیمی بو اؤلکه ایله مناسیبتلری گرگین اولان آمریکا، ائلجه ده غرب اؤلکه‌لرین‌ده ناراحاتلیق یاراتسا دا، سرت اعتراضا سبب اولمایاجاق:

«مناسیبتلری گرگینلشدیرمکله آمریکا و یا آوروپا رگیون‌دا تورکییه‌نین متفیقلیینی ایتیرمک کیمی بیر ریسکله قارشی-قارشییا قالا بیلر».

قید ائدک کی، تورکییه‌نین خاریجی ایشلر ناظری مؤولود چاووشوغلو یئنی‌دن «آسییا آچیلیمی»نی اعلان ائتدیکلرینی آچیقلاییب.