ایران‌دا اوزون بیر واخت توپلوم حال‌دا یاشایان تورک ائللرینی سون دؤورلرده اینضیباطی اراضی بؤلگوسو آدی آلتین‌دا بیر-بیرین‌دن آییراراق فارس موحیطینه اویغونلاشدیرماغا چالیشیبلار. بون‌دان باشلیجا مقصد دیلی و مدنیتی یاساق ائدیلمیش، آیری-آیری اینضیباطی-اراضی واحیدلرین‌ده یاشایان بؤیوک بیر خالقی فارسلاشدیرماق ایدی.

بوتون بونلاری گؤره‌ن و دویان تورک ضیالی‌سی علی کمالی یورولماق بیلمه‌دن ائل-ائل، اوبا-اوبا گزه‌رک سپلنمیش تورکلرین چاغداش و کئچمیشده یازیب یاراتمیش شاعرلرینین اثرلرینی، تورک ائللرینین فولکلورونو، یئر آدلارینی اؤیره‌نمکله مشغول اولاراق خالقا تانیتدیریب.

علی کمالی ایران‌دا رسما آذربایجان آدلاندیریلان اوستانلارین سرحدلریندن اوزاق‌دا یاشاییب-یاراتمیش آذربایجان-تورک شاعر و آشیقلارین اثرلرینی، همین اراضیلرده یاشایان خالقین فولکلور نمونه‌لرینی توپلاییب آراشدیران عالیملردن بیری اولوب. او، ایرانین تام مرکزین‌ده یئرلشه‌ن، رسما آذربایجان آدینی داشیماسالار دا، حقیقت‌ده آذربایجان تورکلرینین تاریخی مکانی اولان همدان‌دا، اسدآباددا، زرندده، ساوه‌ده یاشایان هم ۵ میلیونلوق اهالینین و هم ده اوراداکی جغرافی یئر آدلارینین تمامیله تورک منشأ‌لی اولدوغونو آراشدیرمالارلا ثبوتا یئتیریبدیر. آراشدیریجی عالیم ۶۰-دان چوخ سؤز اوستاسینین اثرلرینی و ۷۰-دن آرتیق فولکلور ماتئریاللارینی توپلاییب عرصه‌یه گتیریب‌دیر.

علی کمالی ۱۹۴۴-جو ایلده ساوه شهرینین قره‌قان (خارقان) محالینین بندمیر کندین‌ده آنادان اولوب. آتاسی اکبر کمالی هم اکین‌چیلیکله مشغول اولموش، هم ده کند مکتبین‌ده مول- لیم‌لیک ائتمیش‌دیر. کمالی نس‌لی قره‌قان محلینین تانینمیش عالیملرین‌دن اولان سیدلره منسوب اولوب‌دور.

علی ایلک تحصیلینی اؤز کندین‌ده، آتاسینین درس دئدیی مکتب‌ده آلمیش، سونرا ساوه شهرینه گئده‌رک تحصیلینی اورادا بیتیریب‌دیر.
۱۹۵۷-جی ایلده تئهران اونیوئرسیتئتینین حقوق فاکولته‌سینه گیرمیش، آلی تحصیلینی باشا ووردوق‌دان سونرا عدلیه وکیلی اولوبدور.
اوریی وطن عشقی ایله دؤیونه‌ن علی کمالی بو یول‌دا هر جور معنوی و مادی فداکارلیغینی اسیرگممیش‌دیر. او، تک حقوقشوناس اولماییب، فولکلورچو، شاعر، عالیم، تاریخ‌چی کیمی اؤز وطنداش‌لیق بورجونو خالقی و اؤلکه‌سی قارشی‌سین‌دا اؤد‌مه‌یه چالیشیردی. اونون قلمین‌دن چوخ‌لو منظوم و منثور شعیرلر، علمی ادبی مقاله‌لر چیخیب‌دیر.

علی کمالینی ایلک دفعه ادبی عالمه تانینمیش تورکولوق عالیم، پروفسور قولامحسین بیگدلی تقدیم ائدیب.
علی کمالی بیزه آز تانیش اولان قاشقای، ابیورد، افسار طایفه- لارینین تاریخ و ادبیاتینا دا توخونور. قاشقایلاردان یازارکه‌ن «قاشقای» سؤزونون بیر نئچه آنلامی اولدوغونو سؤیلییر. اونلارین یاشادیغی یئرلر، اهالی‌سینین سایی ایله باغلی بیلگی وئریر. دئییر کی، ووروش و ساواشلارداکی قوچاق‌لیقلارین‌دان چوخ یازیلسا دا، اونلارین علم و صنعت آداملارین‌دان آز یازیلیب. بو بوشلوغو آزدا اولسا دول‌دورماق اوچون محضون قاشقایی، یوسیف خسروو و باشقالارینین یارادیجیلیغین‌دان سؤز آچیر.

«بیر میللت اؤز منلیینی تانیمازسا، وارلیغینا اینانیلمایاجاق» سؤیله‌یه‌ن کمالی ایران‌دا هر طرفه سپلنمیش تورک معنوی فیکرینی، ثروتینی، خالق فولکلورونو توپلاییب، خالقا قایتاردی.

ا.کمالینین واخت‌سیز وفاتینی، توپلادیغی و یازدیغی الیازمالارین پراکنده حال‌دا قالدیغینی نظره آلاراق اونون هازیرلادیغی فولکلور توپلولارینین آدینی قید ائتمیی لازیم بیلدیک. بونلار آشاغی‌داکیلاردیر:

«کلبی-نوریزاد»، «محمود نیگار»، «شاه ایسماییل»، «توفار قانلی عباس»، «موسوم-افروز»، «آشیق قریب»، «خان عسگر- مجوب»، «ورقا و گولشا»، «نجف -شاهجامال»، «قارا-داغ‌لی قوربانلا پری»، «فرهاد-گولشاد»، «شئییدی-پری»، «همراز، سلمیناز، ساییاز»، «تهاریمیزه ایله زؤهره»، «کؤکلو محمدله پری»، «اصلی-کره‌م»، «بهرام-گول اندام».