آذربایجان میللی علملر آکادمییاسینین (آمئا) تاریخ اینستیتوتو ۱۶-جی عصرین گؤرکملی آذربایجان تاریخ‌چی‌سی حسن بی روملونون «احسن التواریخ» («تاریخلرین ان یاخشی‌سی») اثرینین آذربایجان دیلینه ترجمه‌سینی باشا چاتدیریب و اونون ۱-جی جیلدینی نشره حاضیرلاییر.

آخار. آذ خبر وئریر کی، اثری فارس دیلین‌دن ترجمه ائد‌ن اینستیتوتون منبع شناس‌لیق و تاریخ‌شناس‌لیق شعبه‌سینین مدیری، پروفسور شاهین فاضیل‌دیر.

شاهین فاضیل اثرین تام ترجمه‌سی و اونا یازدیغی گئنیش شرحلر اوزرین‌ده ۱۰ ایل ایشله‌ییب. اثر «آذربایجان تاریخی ایلک منبع‌لرده» لاییحه‌سی چرچیوه‌سین‌ده نشر اولوناجاق. لاییحه رهبری تاریخ اینستیتوتونون دیرئکتورو، آکادمیک یعقوب محمودوودور.

«احسن التواریخ»این دؤوروموزه قدر گلیب چاتمیش ایکی جیلدین‌ده آذربایجانین و اونا قونشو اولان اراضیلرین ۱۵-جی-۱۶-جی عصرلر تاریخین‌دن بحث ائدیلیر. سالنامه‌ده قاراقویون‌لو-آغ‌قویون‌لو، آغ‌قویون‌لو-صفوی مناسیبتلری یاخشی ایشیقلاندیریلیب، شیروان و شکینین تاریخینه دایر زنگین معلومات وئریلیب. حسن بی روملو اثرده دؤولت قورولوشو، اقتصادی وضعیت، فئودال مناسیبتلری، اوردو و سیاسی تاریخ حاقین‌دا قیمت‌لی معلوماتلار وئریر. اونون قلمه آلدیغی بیر سیرا مسئله‌لر دؤورون باشقا تاریخ‌چیلرینین کیتابلارین‌دا یا تامامیله اؤز عکسینی تاپمامیش، یا دا چوخ اؤتری قید ائدیلیب.

سالنامه‌نین فایدالی جهتلریندن بیری ده حسن بی روملونون مشهور دؤولت خادیملری، تاریخ‌چیلر، شاعرلر، عالیملر و باشقا گؤرکملی شخصلر حاقین‌دا معلومات وئرمه‌سین‌ده‌دیر. اثرده آذربایجان شاعرلرین‌دن عماد الدین نسیمی، جهانشاه حقیقی، ضیا اوردوبادی و باشقا گؤرکملی سیمالار باره‌ده فیکیر سؤیلنیلیب، اونلارین یارادیجی‌لیقلاریندان بعضی نمونه‌لر گتیریلیب.