بو گون آهیسکا تورکلرینین بؤیوک سورگونون‌دن ۷۵ ایل اؤتور.

کولت. آذ خاطیرلادیر کی، ۱۹۴۴-جو ایل نویابرین ۱۴-ده ۹۰ مین‌دن چوخ آهیسکا تورکو اس اس ار ای لیدری ایوسیف ایستالینین سرانجامییلا اؤز آتا-بابا یوردلاریندان - گورجوستان‌دان مرکزی آسییا و سیبیره سورگون ائدیلیب.

سورگون زامانی یوک واقونلارین‌دا داشینان تورکلرین بیر حیصه‌سی هاواسیزلیق‌دان، سویوق‌دان و آجلیق‌دان هلاک اولوب. بو زامان تخمیناً ۳۰ مین آهیسکا تورکونون اؤلدویو، بیر حیصه‌سینین آغیر خسته‌لییه دوچار اولدوغو بیلدیریلیب.

معلوماتا گؤره، قطاردا اؤلنلری باسدیرماغا بئله اجازه وئرمیر، واگنلاردان دوشوردوب، یولون کنارینا آتیبلار.

آهیسکا تورکلرینه یالنیز ۱۹۵۶-جی ایلده‌ن سونرا اس اس ار ای-نین دیگر بؤلگه‌لرینه کؤچمه‌یه اجازه وئریلیب. ۱۹۵۸-۱۹۶۰-جی ایللرده اونلارین بیر حیصه‌سی آذربایجانا کؤچ ائدیب.

تاریخ بویو موختلیف فلاکتلرله اوزلشه‌ن آهیسکا تورکلری نؤوبتی دهشتی ۱۹۸۹-جو ایلده اؤزبکیستانین فرقانه شهرین‌ده یاشانمیش و تاریخه «فرقانه حادثه‌لری» کیمی دوشموش قارداش قارشی‌دورماسی ایله یاشاییب. بئله کی، اوچونجو طرفین علی ایله اؤزبکلرله آهیسکا تورکلری آراسین‌دا قارشی‌دورما یارادیلیب. حادثه‌لر زامانی اونلارلا اینسان هلاک اولوب.

تورک دونیاسینا آغیر ضربه اولان بو حادثه‌دن سونرا آهیسقا تورکلرینین ایکینجی دپورتاسییاسی باشلانیب. همین واخت اونلارین بؤیوک اکثریتی آذربایجانا گلیب و اؤلکه‌نین موختلیف رایونلارینا یئرلشدیریلیب.

حاضردا آذربایجان‌دا تخمیناً ۸۰ مین آهیسکا تورکونون یاشادیغی بیلدیریلیر.