آوروپا تهلوکسیزلیک و امکداشلیق تشکیلاتینین مینسک قروپونون آمریکادان اولان همصدرینین دییشمه‌سی همین پوستو ترک ائد‌ن ریچارد هوگلاندین آمریکانین داغلیق قاراباغ مناقیشه‌سینین تنظیمله‌نمه‌سی پرینسیپلری باره‌ده اطرافلی چیخیشی ایله موشاهیده اولوندو. ریچارد هوگلاند داغلیق قاراباغ اطرافیندا بوتون ایشغال ائدیلمیش رایونلارین (موقتی ایستاتوس الده ائتمیش) آذربایجانین نظارتینه قایتاریلمالی اولدوغونو و همین اراضیلرده آذربایجانین سوورنلیینین برقرار ائدیلمه‌سینین واجیبلیینی بیان ائتدی. بوندان علاوه، کئچمیش همصدر ارمنیستانلا داغلیق قاراباغ آراسیندا اولان و عینی زاماندا باکی طرفیندن ایداره اولوناجاق کوریدورون بوتؤولوکده لاچین رایونونو احاطه ائتمه‌مه‌لی اولدوغونو دا بیلدیردی.

آخار. آذ بو بیاناتین معناسی و اونون داغلیق قاراباغ پروبلمینین حلینده روسییانین مؤوقعینه اویغونلوغو باره‌ده سیاسی شرحچی، تاریخ علملری نامیزدی اولق کوزنتسووون «وستنیک کاوکازا» مصاحیبه‌سینی تقدیم ائدیر:

- اولق یوریئویچ، سیزجه، بو بیانات داغلیق قاراباغ مناقیشه‌سینین تنظیمله‌نمه‌سی ایله باغلی آمریکانین مؤقعینی نئجه خاراکتریزه ائدیر؟ آبش موناقیشه‌نین حلی اوچون فاکتیکی آددیملارین آتیلماسینا تاکید ائتمه‌یه باشلاییب؟ هوقلاندین بیاناتینین آذربایجانین اراضی بوتؤولویونو دستکله‌یه‌ن روسییانین مؤوقعیی ایله اویغون اولدوغونو حساب ائتمک اولارمی؟

- منه ائله گلیر کی، آمریکالیلار رسمی شکیلده داغلیق قاراباغ مناقیشه‌سینین حلی ایله باغلی تمامیله رئالیست یاناشما اعلان ائدیبلر (من بونو کونفلیکت ده آدلاندیرمازدیم – بو، ۲۵ ایلده‌ن آرتیقدیر داوام ائد‌ن دؤولتلرآراسی محاربه‌دیر). آمریکالیلار آنلاماغا باشلاییب کی، حاضردا وضعیت آمریکا وطنداشی و خصوصی خیدمت اورقانلارینین امکداشی اولان مونته مئلکونیان اجنبی دؤیوشچولردن (روسییا قانونوئریلیجیلیینه گؤره ترورچو اولان) عبارت بیر نئچه دسته‌نین باشچیسی اولاراق، اس اس ار ای داخیلی ایشلر ناظیرلیینین داخیلی قوشونلارینا و آذربایجان میللی اوردو بیرلشمه‌لرینه قارشی ووروشدوغو ۲۰ ایل اوولکی زاماندان تمامیله فرقلیدیر. نهایت، آمریکا باشا دوشدو کی، قاراباغداکی وضعیت آذربایجانین طرفینده اولماغی طلب ائدیر.

هرچند سونونجو بیاناتدا دانیشیقلارین باشلانماسی اوچون آذربایجانین ایشغال اولونموش رایونلارینی آزاد ائتمک ضرورتی ایله باغلی یئنی بیر شئی اولماسا دا، یئنه ده چوخ واجیب بیر وورغو وار ایدی: آمریکا دؤولت دپارتامنتی دانیشیقلارین باشلانماسی اوچون ایشغال ائدیلمیش رایونلارین گئری قایتاریلماسینین غیری-شرط‌سیز بیر طلب اولدوغونا تکید ائتمه‌یه باشلاییب. آمریکا اول ساده‌جه ۵ رایونون آزاد ائدیلمه‌سی ایله باغلی راضیلیق الده اولونماسینا تکید ائدیردی، ایندی ایسه بو، اونلار اوچون صلح پروسسینین ساده‌جه باشلانغیجیدیر.

- واشینگتنو هانسی سببلر داغلیق قاراباغ موناقیشه‌سینه داها چوخ دقت یئتیرمه‌یه مجبور ائده بیلر؟

- آمریکا اوچون داغلیق قاراباغ موناقیشه‌سی شخصاً اونلارا عایید اولمایان پئریفئریک بیر پروبلئمدیر. بون‌دان باشقا، آمریکا بو موناقیشه‌ده هئچ بیر شکیل‌ده بیرباشا ایشتیراک ائتمیر، آنجاق عینی زامان‌دا، خاریجی سیاست‌ده مقصد و ماراقلارینی تبلیغ ائتمک اوچون بون‌دان ایستیفاده ائدیر. موناقیشه‌نین حلین‌ده آمریکانین ایشتیراکی ایله ایسته‌نیله‌ن جهد آمریکانین خئیرینه اولاجاق. آمریکا اوچون یئگانه قبول ائدیلمز واریانت اونون موناقیشه ایله باغلی بوتون تشببوسلرینین بلوک اولونماسی‌دیر، لاکین بؤیوک بین الخالق فیقورلار آمریکانین فیکیرلرینی نظره آلماغا حاضردیر. بئله کی، آمریکانین مؤوقعیی اونلارلا اوست-اوسته دوشور. البته، روسییا و آمریکا آراسین‌دا داغلیق قاراباغ موناقیشه‌سینین حلینین دئتاللاری باره‌ده فیکیر آیریلیقلاری قالاجاق و پاریس ایسه روسییا ایله آمریکا آراسین‌دا تاندئمین چتینلشمه‌سی ایله اؤز مؤوقعینی اونلارا دیقته ائتمیی گؤزله‌یه‌جک. بونون اوچون معین واخت طلب اولونور. چوخ گومان کی، بو، ایلین سونونا قدر چکه‌جک. حاضردا روسییا، آمریکا و فرانسانین اساس مؤقعلری بیردیر: آذربایجانین داغلیق قاراباغ اطرافین‌دا یئرلشن ایشغال ائدیلمیش رایونلاری درحال آزاد ائدیلمه‌لیدیر و یالنیز بوندان سونرا دیگر اراضیلرین تالعی باره‌ده دانیشیقلار پروسسی باشلانمالیدیر. طرفلرین مؤقعلری دتاللاردا دا بیرلشدیکدن سونرا موناقیشه‌سینین صلح یولو ایله نیظاملانماسیندا یئنی بیر مرحله‌دن دانیشماق مومکون اولاجاق‌دیر.

- بئله اولان حال‌دا آتت-این مینسک قروپونون دیپلوماتیک فعالیتینین آکتیولشجیینی و افکتینین آرتاجاغینی گؤزله‌مک اولارمی؟

- آتت-این مینسک قروپو هر کس طرفین‌دن قبول ائدیلمیش دانیشیقلار واسطه‌سی‌دیر و موناقیشه طرفلری اولان آذربایجانلا ارمنیستان مینسک قروپونون واسیتچیلیین‌دن ایمتینا ائتمدیکجه، حتی بو و یا دیگر طرفین ماراقلارینا جاواب وئرمه‌سه بئله، اؤز مؤوجودلوغونو داوام ائتدیره‌جک. دیگر طرف‌دن، مینسک قروپونون همسدرلری داغ‌لیق قاراباغ موناقیشه‌سینین اوزرین‌ده دوران اوچونجو بیر اؤلکه‌نین دؤولت خیدمتین‌ده اولان، باشقا سؤزله، اؤز اؤلکه‌لرینین سیاسی ماراقلارینی ایفاده ائد‌ن دیپلوماتیک فعالیت‌ده اولان رسمی سیمالاردیر. اگر مینسک قروپونا همصدر اؤلکه‌لرین مؤقعلری اوست-اوسته دوشرسه و یا علاقه‌له‌ن‌دیریلرسه، مینسک قروپو مومکون واسطه کیمی داها افکتیو فعالیت گؤستره‌جک. مسئله یالنیز بون‌دادیر کی، همین واسطه نئجه تطبیق ائدیله‌جک.

- هوقلاند بون‌دان علاوه تهلوکه‌سیزلییه بین الخالق تأمینات وئریلمه‌سی و صلحون قورونماسی تدبیرلرینین تعمین ائدیلمه‌سی باره‌ده بیانات وئریب. بو، آمریکانین موناقیشه زوناسینا صلحمراملی میسییا یئریتمک تکلیفی دئمک‌دیر؟

- آمریکا صلحمرام‌لی میسییا یئریدیلمه‌سینی آسانلیقلا تکلیف ائده بیلر. مسئله بون‌دادیر کی، بونون اوچون یئترینجه گوج و رسورس وارمی؟ تئکنیکی باخیمدان صلحمراملی جلب ائتمک، داها دوغروسو، امر وئرمک و عسگرلری هاوا و یا قورودان یئریتمک اوچون جمعی ۱-۲ گون لازیمدیر. بو، اولدوقجا ساده‌دیر، لاکین سون ۲۵ ایلده بو باش وئرمه‌ییب. دئمک، بونو ائتمک اوچون جنوبی قفقازین سرحدلریندن کناردا هئچ بیر دؤولتین حقیقی سیاسی ایراده‌سی اولماییب و اولمایاجاق. بونا گؤره ده بلی، صلحمراملی میسییا تطبیق ائدیلمه‌سی اوچون شانس وار. هوقلاندین آچیقلاماسی ایسه بونون رئاللاشاجاغی آنلامینا گلمیر.