آمریکا و ایران رسمیلری آراسیندا دانیشیقلارین بیرباشا و یا واسطه‌چیلر اوزریندن آپاریلماسی ایکینجی پلاندادیر. اساس مسئله پروسسین ماهیتی و مقصدلری ایله باغلیدیر. معلوم‌دور کی، ایران‌دا دینی رهبرین اجازه‌سی اولمادان بیرباشا دانیشیقلارا یول وئریلمیر. بو سببدن دانیشیقلاردا عمان واسطه‌چیلیک ائدیر.

بو سؤزلری Axar.az-ا آچیقلاماسیندا پولیتولوگ فرهاد مممدوو بیلدیریب.

اونون سؤزلرینه گؤره، اساس مقصد تهران‌داکی قراروئرمه مرکزی ایله مصلحتلشمه‌یه واخت قازانماقدیر. دانیشیقلاردا آمریکا اوچون ایرانین رگیونال سیاستی و نووه پروگرامی کیمی اساس پریوریتتلر موجوددور:

«رگیونال مسئله‌لرده آمریکا آرتیق معین اوغورلار الده ائدیب. لیواندا حزب‌الله، غزه‌ده حماس-ین اینفراستروکتورو داغیدیلیب، سوریادا ایسه ایرانین موجودلوغو مینیموما ائندیریلیب. حاضردا اساس دقت عراق‌داکی شیعه میلیسلری و یمن‌ده‌کی حوثیلره یؤنلیب. آمریکا بو ساحه‌ده اوستون مؤقعیه مالک‌دیر و اساس مقصد ایرانین بو قوه‌لری مالیه‌لشدیرمه‌سینی دایاندیرماقدیر».

نووه پروگرامینا گلدیکده ایسه پولیتولوگ خاطرلادیب کی، آمریکا واختیله بو ساحه‌ده الده اولونموش راضیلاشمادان بیرطرف‌لی قایدادا چیخیب:

«آوروپا اؤلکه‌لری هله ده راضی‌لاشمادا قالیر و اونلار مریکانین متفیقلری‌دیر. آمریکا چالیشاجاق کی، یا متفیقلری واسطه‌سیله، یا دا بیرباشا ایرانلا یئنی راضی‌لیق الده ائتسین. لاکین بو، چتین مسئله‌دیر. ایران نووه پروگرامیندان گئری چکیلمک نیتین‌ده دئییل. اسرائیل ایسه حساب ائدیر کی، ایران یاخین گله‌جک‌ده نووه سلاحی الده ائده بیلر. بونا گؤره ده آمریکا ائله قرارلار قبول ائتمه‌لیدیر کی، ایرانین نووه پروگرامی بیر نئچه ایل گئرییه آتیلسین».
پولیتولوگون فکرینجه، حاضرکی مرحله‌ده راضیلاشمایا نایل اولماق چتین گؤرونور و استثنا دئییل کی، ایرانین نووه پروگرامی هدف آلینسین.
مممدوو علاوه ائدیب کی، بو پروسسلرین جنوبی قفقاز و آذربایجان اوچون ده معین تأثیرلری اولا بیلر:

«اما ایرانا قارشی ضربه‌لر ائندیریلسه بئله، بو، اؤلکه‌ده هومانیتار بحران و یا کوتلوی قاچقین آخینینا سبب اولمایاجاق».

پولیتولوق حساب ائدیر کی، یارانمیش گرگین‌لیک آذربایجان اوچون آرزو اولونان اولماسا دا، اونون آزالدیلماسی باکی اوچون یئنی امکانلار یارادا بیلر:

«ایران چتین وضعیت‌ده اولدوغو اوچون داها کونستروکتیو مؤقع توتماغا مجبور اولاجاق. اگر سانکسییالارین بیر حیصه‌سی لغو اولونسا، بو، ایرانلا آذربایجان آراسیندا اقتصادی امکداشلیغین گئنیشله‌نمه‌سینه شرایط یارادا بیلر».