۱۳۷۰-جی ایلده مرکزی آسییادا تیموریلر دؤولتینین اساسینی قویان امیر تیمور سونراکی ایللرده خوارزم، شرقی تورکوستان، ایران، آذربایجان، دهلی سلطان‌لیغی، عراق، سورییا، قیزیل اوردا دؤولتی و عثمانلی ایمپرییاسینا مخصوص تورپاقلاری اله کئچیردی.

اونون یاراتدیغی قارشیسی آلینماز اوردو حتی اؤزوندن سایجا چوخ اولان قوشونلاری دا آغیر مغلوبیته اوغراتمیشدی.

تاریخین ان بؤیوک دؤیوشلردن اولان آنکارا ساواشیندا (۱۴۰۲) دؤورونون بیر باشقا بؤیوک ایمپرییاسی عثمانلینی مغلوب ائتمه‌سی امیر تیمورون قودرتینی بیر قدر ده آرتیردی.

دیری-دیری باسدیریلان ۴ مین ارمنی

ایندینین اؤزونده ده بیر چوخ منبع‌لرده امیر تیمورو مغلوب اولمایان یئگانه حکمدار کیمی تقدیم ائدیرلر. او، حربی زکاسینا و آمان‌سیز جزا اصوللارینا گؤره دایم حیرت، قیبته و قورخو ایله خاتیرلانیر.

اونا قارشی چیخان ۴ مین ارمنینی دیری-دیری تورپاغا باسدیرماسی...

اصفهان‌دا ۷۰ مین اینسانی قتله یئتیره‌رک، کلله‌لرین‌دن قوله حاضیرلاتدیرماسی...

بغداددا میثیل‌سیز قیرغین تؤرتمه‌سی...

تسلیم اولماییب، اونا خیانت ائد‌نلری جان‌لی-جان‌لی دیوارا هؤردورمه‌سی...

و داها نلر، نلر...

تیمورون مغلوب اولدوغو یئگانه شخص

یوخاری‌دا قید ائتدییمیز کیمی، بعضی منبع‌لرده تیمورون هئچ بیر دؤیوشده مغلوب اولمادیغی یازیلیر، لاکین بو، بئله دئییل...

۱۳۸۶-جی ایلده سمرقنده یولا دوشن تیمور ایلک اول لورستان حاکمی ملیک عضدینی مغلوب ائدیب، اؤزونو و عائله‌سینی تورکوستانا سورگونه گؤندریر. داها سونرا آذربایجانا یوروش ائدیر (۱۳۸۶-۱۳۸۸).

بو مدتده بیر سیرا اوغورلو دؤیوشلر کئچیریب پارلاق غلبه‌لر قازانان امیر تیمور قاراقویون‌لو دؤولتینی (قید ائدک کی، بعضی تاریخ‌چیلر ۱۳۷۵-۱۴۶۷-جی ایللرده مؤوجود اولموش بو دؤولتین آدینین «قاراقویونلو» یوخ، «بهارلیلار» اولدوغونو بیلدیریر) رئال تهلوکه اولاراق گؤرور. او، قاراقویونلو دؤولتینین سلطانی قارا محمدی تیجارت کاروانلارینا باسقینلار ائتمکده گناهلاندیریر. لاکین بو، طبیعی کی، بهانه ایدی. تیمورون هوجوما کئچمه‌سینین اصل سببی شرقی آنادولودا موستقیل بیر دؤولتین قودرتله‌نمه‌سینین قارشی‌سینی آلماق و قاراقویونلو تورکمنلرینی اؤزوندن آسیلی وضعیته سالماق ایدی.

چاپاقجور دؤیوشو

تیمورون قاراقویون‌لو قارا محمده عنوانلانمیش حده‌لریندن سونرا طرفلر ارضوروم یاخینلیغین‌دا چاپاقجور آدلانان اراضی‌ده قارشی-قارشییا گلیرلر. امیر تیمور قرارگاه قوردوقدان سونرا اوردودان ۳ دیویزییانی آییریر و قارا محمدین اوزرینه گؤندریر. بو دیویزییالاردان بیرینه اوغلو میرانشاه باش‌چیلیق ائدیر. مدافعه‌یه چکیلن قارا محمدین اوزرینه یورویه‌ن میرانشاه چوخلو قنیمت الده ائدیر. لاکین قارا محمد تئز بیر زامان‌دا گئری چکیله‌رک، چاپاقجور چئوره‌سین‌ده‌کی کئچید و بوغازلاری توتور، تیمورون اوردوسونو دارماداغین ائدیر.

تیمورون بو آجی مغلوبیتی ایله باغلی ارمنی تاریخ‌چی توما یازیر:

«تیمورلنگ یازدا بؤیوک بیر اوردو ایله قارا محمدین اوزرینه یوروش ائتدی. او ایسه بو خبری ائشیدن کیمی اورادان اوزاقلاشدی. تیمور اونو ایزله‌یه‌رک چاپاقجور ویلایتینه گلیر. وضعیت بئله اولدوق‌دا قارا محمد اؤز عسگرلرینی تیمورون اوزرینه گؤندره‌رک، اونو مغلوب ائتدی و اوردوسونون کوماندانی لوکماکانی اؤلدوردو. عسگرلرینین بؤیوک بیر قیسمینی تلف ائتدی».

بئله‌جه نهنگ ایمپرییالاری، دؤولتلری دیز چؤکدوره‌ن امیر تیمور آذربایجان شاهی قارا محمد طرفیندن مغلوب ائدیلیر.

باهارلیلار سلاله‌سینین بانیسی بایرام خوجانین قارداشی اوغلو اولان و ۱۳۸۰-جی ایلده‌ن قاراقویونلو دؤولتینه رهبرلیک ائد‌ن قارا محمد ایسه ۱۳۸۹-جو ایلده دیگر بیر قاراقویونلو امیری طرفیندن قتله یئتیریلیر.