قاراخان اکیز توربه‌لری – گونئی آذربایجان‌دا، قزوین و همدان شهرلری آراسین‌دا یئرلشه‌ن قاراخان یاشاییش مسکه‌نین‌ده، بیر-بیرین‌دن ۲۹ متر آرالی یئرلشه‌ن بؤیوک سلجوق‌لو سلطنتی دؤورونه عایید ایکی توربه‌دیر. قاراخان اکیز توربه‌لری آذربایجان معمارلیغینین ان دیرلی نمونه‌لرین‌دن اولماقلا، دیوار و اوزلوک ماتئریالی کرپیج اولان تیکی‌لیلرین ان یاخشی اؤرنکلرین‌دن ساییلیر.

توربه‌لر "قوشا امام حاساری" آدلی یاشاییش یئرین‌دن ایکی کیلومئتر آرالی‌دادیر. متخصصلر قید ائدیرلر کی، "دؤولت-ی قیزیلباش" دؤورون‌ده بو توربه‌لر امام‌زاده توربه‌لرینه چئوریلدییندن "قوشا امام" آدی یارانمیش و یاخین‌لیق‌داکی کند ده بئله آدلاندیریلمیش‌دیر. توربه‌لر ایسه ایندی ده یئرلی اهالی اولان آذربایجان تورکلری طرفین‌دن "قوشا امام توربه‌لری" آدلاندیریلیرلار.

توربه‌لردن دوغودا اولان ان قدیمی سلطان آلپ آرسلانین (۱۰۶۳ – ۱۰۷۲) حاکمیتی زامانی هیجری ۴۵۰ – جی ایلده (میلادی ۱۰۶۷) ابو سید بیجار سعد آدلی بیر تورکمان بیینین خاطره‌سینه اینشا ائدیلمیشدیر. توربه‌نین کیتابه‌لریندن بیرینده تیکیلمه تاریخین‌دن سونرا "محمد مکر اوغلو زنجانینین عملی" معلوماتی یازیلمیش‌دیر.

باییر یوکسک‌لیگی ۱۱ متر اولان بیرینجی قاراخان توربه‌سینین پلانی سککیزبوجاقلی بیچیم‌ده‌دیر. بوجاقلارین هر بیرینه سیلیندریک قوللجیکلر بیرلشیر. قوللجیکلردن ایکی‌سینین ایچری‌سین‌ده دولاما پیللکه‌ن قوراشدیریلمیش‌دیر. آبی‌دنین ایچ پلانی دا سککیزبوجاق‌لی اولوب، بیر طرفین‌ده قاپی گؤزو آچیلمیش‌دیر. توربه گؤوده‌سینین هم ایچ، هم ده باییر اوزلرینین هر بیرین‌ده دایاز سیوری تاغچالار واردیر. ایچری‌ده سککیز اوزلو گؤوده ترومپلارلا آلچاق اونالتی اوزلویه کئچیر. بو ضروری کونستروک‌سییا سککیز اوزلو گؤوده ایله ایچ گونبز سفئراسینا پلاستیک کئچید یارادیر.

توربه‌نین گجله سووانمیش ایچ سطحلرین‌ده – تاغچالارین ایچری‌سین‌ده، سککیز اوزلونون تاغچالاراراسی کونج سطحلرین‌ده، ایچ گونبزین آشاغی حیصه‌سین‌ده نادیر دیوار رسملری قالمیشدیر. اینتئریئرده‌کی سیوری تاغچالار ایکی یئره بؤلونموش‌دور. هر تاغچانین آشاغی حیصه‌سین‌ده یئرلیگی آبی رنگ‌ده اولان تاغ چکیلمیش، تاغلارین اوجون‌دان ایسه ناخیش‌لی اوچ سلجوق زنجیرین‌دن چیراق تصویرلری "آسیلمیش‌دیر". اسکی تورک ائللرین‌ده گونشین، ایشیغین رمزی تصویرلری سیخ-سیخ ایشلدیلیردی. بئله تسویرلر گویا قاران‌لیق آخیرت دونیاسینی ایشیقلان‌دیرماقلا روحلارین یاشاماسی اوچون راحت موحیط یاراتمالیی‌دی. بیرینجی قاراخان توربه‌سی ایچری‌سین‌ده‌کی چیراق تصویرلری ده بو اسکی تورک اینامی ایله باغلی چکیلمیش‌دیر.

تاغچالارین قاباریق حاشییه‌لی یوخاری بؤلومون‌ده دایروی مئدالیونلار ایچری‌سین‌ده چکیلمیش رسملرین سیموولیک‌لیگی داها گوج‌لودور. اگر چیراق تصویری صونعی ایشیغین رمزی‌دیرسه، مئدالیونلار گونشی تمثیل ائدیر. بونو تکجه مئدالیونلاری دؤوره‌له‌یه‌ن و اونلاری گونشه بنزه‌دن شوالار گؤسترمیر. بئله کی، مئدالیونلارین ایچری‌سینی دول‌دوران تصویرلر موختلیف اولسالار دا، بیر مؤوضوعیا خیدمت ائدیر، اونلار گونشین، یاخود اولدوزلارین رمزی‌دیر.

ایکینجی قاراخان توربه‌سینی، اوستون‌ده‌کی کیتابه‌لردن بیرینین بیلدیردیینه گؤره مئمار ابول مالی مکر اوغلو زنجانی هیجری ۴۸۶-جی ایلده (میلادی ۱۰۹۶) تورکمان بیی آتسیز تکین اوغلونون خاطره‌سینه اوجالتمیش‌دیر.

قاراخان اکیز توربه‌لرینین گوج‌لو بدیعی گؤرونوشو واردیر. بیرباشا یئردن چیخان یوغون کونج دایاقلاری یوکداشیییجی دایاق – قالین سوتون تأثیری اویادیر. بئله تصور یارانیر کی، باییر گونبزین بوتون یوکونو بو گوج‌لو دایاقلار داشیییر. دایاقلاراراسی اوزلرین سیوری تاغچالارلا بیر آز دا باتیقلاشدیریلماسی، اینجه و دورلو ناخیش اوزلویونه توتولماسی گؤودنین یونگوللویونو بیر آز دا آرتیریر. ائنلی ناخیش زولاغی ایسه گؤوده ایله گونبز آراسین‌دا بیر شبکه یونگوللویو یارادیر.