دیار سبز و باستانی با تاك های انگور و باغات میوهایی كه یاد بهشت برین را در ذهن متجسم مینمایند در كنار دریاچه ایی كه همچون گوهری بر تارك منطقه می درخشد با مردمانی غیور و آگاه و مهربان با تاریخی هزاران ساله كه نسل مردمانش را به قدمت ((گؤی تپه))،((تام تاما))، ((زرتشت))و...می رساند بحق مرکزیت تاریخی آذربایجان است.
اورمیه مهد تمدنهای باستانی بزرگی همچون آراتتاها، مانناها،هوریها، اورارتوها و... بوده است كه در بطن تاریخ گاه با نواهای روح انگیز و بی بدیل ((صفی الدین اورموی)) و اصول عرفانی ((حسام الدین چلبی اورموی)) و اشعار دل انگیز ((حیران خانیم)) و دلاورمردانی نظیر ((عسگر خان)) و ((كاظم خان)) موجبات افتخار امروز ماست و البته گاه از سختی هایی كه نارفیقان,دشمنان و متجاوزان بر هیبتش وارد ساخته اند مویه های دردناكی دارد كه تن و روح هر وارسته ایی را بدرد می آورد. اما آنچه كه موضوع مطلب جاریست، نگاهی بر اسامی برخی مناطق و محلات اورمیه است كه در ذیل به ریشه نامگذاری آنها اشاره می شود:
گؤل اوستو: این میدان چند سال قبل به نام میدان امام حسین (ع) تغییر یافته است. در زمان قدیم در آن منطقه چشمه های بزرگی بودند كه بدین سبب نام گؤل اوستو را بدان داده بودند كه آن چشمه ها آب آشامیدنی نواحی زیادی از شهر را تامین میكردند. نووگئچر: این قسمت از شهر اكنون پنجراه نامیده میشود. نوو گئچر در امتداد گؤل اوستو قرار دارد كه از دو كلمه تركی "نوو" به معنای وسیله تقسیم و انتقال آب (ناودان كه در پشت بام ساختمانهاست از همین ریشه است) و "گئچر" به معنای محل عبور، است تشكیل شده است. آب شهر از گؤل اوستو به نوو گئچر سرازیر شده و از آنجا به مناطق مختلف شهر منتقل میشد كه بدین سبب نام نوو گئچر را به این منطقه داده اند. عسگرخان: این منطقه قدیمی شهر كه یكی از دروازه های 8 گانه اورمیه بوده است با نام یكی از سرداران رشید و طایفه بزرگ افشار بنام ((عسگرخان)) كه اولین سفیر ایران در فرانسه بوده نامگذاری شده كه خوشبختانه تاكنون نیزنام اصلی خود را حفظ كرده است. در سال 1218 ه.ق عسگرخان فرمانده لشگر اورمیه بود كه در جنگ با روسها در ایروان، باكو، گنجه و نخجوان طایفه افشار و دلاوران اورمیه ایی به سركردگی وی رشادتهای زیادی از خود نشان دادند و سپس نیز در همین دروازه عسگرخان در مقابل مهاجمان و یاغیان تالانگر كه از عشایر كرد بودند شهر را حفظ كردند. عسگرخان در 8رجب 1249 ه.ق وفات نمودند. چالا باشی: این منطقه از شهر اكنون به چهاربخش تغییر نام یافته,كه از دو كلمه تركی "چالا" به معنای "گودی و چاله"و"باشی"به معنای"سر"تشكیل شده است. در زمان جنگهای عثمانی و صفویه مردم و لشگریان در این منطقه از شهر كه مسیر حمله عثمانی به اورمیه بود با حفر چاله و خندقهایی اقدام به دفاع از شهر نمودند كه به همین جهت این منطقه با عنوان چالا باشی خوانده می شد. جارچی باشی: این منطقه از شهر كه در قدیم محل استقرار و مكان اصلی اطلاع رسانی جارچیان شهر بود كه در مواقع لزوم اوامر و مسائل مختلف و مهم را بوسیله جار كشیدن در كوی و برزن به اطلاع مردم میرساندند. وكیل باشی: این محله نیز در خیابان شهید باكری قرار گرفته كه محل سكونت وكلا و داروغه و قاضی شهر بوده است. عرشلو: این منطقه که با بافتی روستایی در بافت جدید شهر در مابین خیابانهای البرز، میثم و فرهنگیان قرار دارد نام یکی از طایفه های قدیمی تورکهاست. "عره ش" در ترکی به معنای واحد طول(از مرفق الی نوک انگشتان) بکار میرود. دوققوز پله: یخچال دوققوز پله در محله ای قدیمی به عسگرخان و در كنار نهر كوچكی به نام ((دره چای)) در شهر ارومیه قرار دارد که البته محله ایی نیز به همین نام در آن نقطه از شهر موجود است. دوققوز در تركی به معنای نه (9) می باشد که عدد 9 در ترکی جزو اعداد مقدس و معنی دار است که در بسیاری از آثار باستانی آذربایجان به عدد 9 برمی خوریم. تا قبل ازگسترش شهر به صورت فعلی، اهالی ارومیه از این یحچال بعنوان محل نگهداری یخ استفاده می كردند و نیز مراسم چهارشنبه سوری را در كنار حوضچه ای كه آب نهر به آن می ریخت و فاصله اش با یخچال حدود چهل متراست برگزار می گردید. علاوه بر محلات فوق الذکر میتوان به محلاتی نطیر "یئددی درمان" ، "بدن دیبی" ، "آغداش" ، "توپراق قالا" ، " داش مچید" و ... اشاره کرد. اهمیت شناختن نامهای اصیل این مناطق در راستای تعریف هویت اصیل اورمیه است که در طول صده معاصر دردهای زیادی را از جانب متجاوزان و مهاجران بر خود دیده است. بنظر میرسد تهیه نقشه های فرهنگی اصیل در مناطق غربی آذربایجان کار ضروری و مهمی است که باید به سرعت از سوی مسئولان و مقامات مسئول و نیز دلسوزان فرهنگ آذربایجان صورت گیرد.