آذربایجان تاریخینه قانلی یانوار فاجعه‌سی کیمی داخل اولموش ۱۹۹۰-جی ایل ۲۰ یانوار حادثه‌لرینین ایلدؤنومودور.

Axar.az خبر وئریر کی، قانلی یانوار حادثه‌لریندن ۳۵ ایل اؤتور.

۱۹۸۷-جی ایلین سونلاریندا یئنی‌دن اورتایا آتیلمیش قوندارما داغلیق قاراباغ پروبلمی آذربایجانین اراضی بوتؤولویونون پوزولماسینا، تورپاقلاریمیزین اشغالینا، ارمنیستاندا و داغلیق قاراباغ‌دا یاشایان یوز مینلرله آذربایجانلینین اؤز دوغما یوردلاریندان قووولماسینا یؤنلمیشدی. کئچمیش سووئت اتفاقینین ایکی رسپوبلیکاسی آراسیندا باشلانان بو مناقشه XIX–XX یوزایللیکلرده ارمنیلرین آذربایجان تورپاقلاریندا آردیجیل مسکونلاشدیریلماسی، هابئله خالقیمیزا قارشی مقصدیؤنلو شکلده آپاریلمیش اتنیک تمیزلمه و سویقیریمی سیاستینین نوبتی مرحله‌سی ایدی.

ارمنیستان اس.اس.ار-نین رسپوبلیکامیزا اراضی ادعالارینا، رادیکال ارمنی میللت‌چیلری طرفیندن قیزیشدیریلان سپاراتیزمه و سویداشلاریمیز علیه‌اینه تؤردیلن کوتلوی زوراکیلیقلارا اس.اس.ار.ای رهبرلیینین بلاواسطه و یا دولاییسی ایله دستک وئرمه‌سی، هابئله آذربایجانین او زمانکی رهبرلرینین جنایتکار قطعیتسیزلیی و میللی ماراقلارا ضد آددیملاری خالقیمیزی رسپوبلیکانین اراضی بوتؤولویونون قورونماسی نامینه آیاغا قالخماغا سؤوق ائتدی. بئله‌لیکله، رسپوبلیکادا گئنیش سوسیال ایسپکترلی خالق حرکاتی یاراندی و پروسسلرین گئدیشی اونون تدریجا میللی آزادلیق حرکاتینا چئوریلمه‌سینه زمین یاراتدی.

۱۹۹۰-جی ایل یانوارین ۱۹-دان ۲۰-نه کئچه‌ن گئجه بیرباشا سووئت اتفاقی کمونیست پارتیاسی مرکزی کمیته‌سینین باش کاتیبی میخایل قورباچووون امری ایله اس.اس.ار.ای مدافعه ناظرلیی، دولت تهلوکه‌سیزلیک کمیته‌سی و داخلی ایشلر ناظیرلیینین قوشون حصه‌لری باکییا و آذربایجانین بیر نئچه رایونونا یئریدیلیب، دینج اهالی آغیر تکنیکادان و مختلف تیپلی سلاحلاردان آتشه توتولاراق کوتلوی قتله یئتیریلیب. سووئت اردوسونون خصوصی تعییناتلی دسته‌لرینین و داخلی قوشونلارین ایری کونتینگنتینین باکینی ضبط ائتمه‌سی خصوصی غدارلیق و مثلی گؤرونممیش وحشیلیکله مشایعت ائدیلیب. فوق‌العاده وضعیتین تطبیقی اهالیه اعلان اولونانادک حربی قوللوقچولار ۸۲ نفری آمانسیزجاسینا قتله یئتیریب، ۲۰ نفری اؤلومجول یارالاییب. فوق‌العاده وضعیت اعلان ائدیلدیکدن سونرا ایسه بیر نئچه گون عرضینده باکی شهرینده ۲۱ نفر اؤلدورولوب. فوق‌العاده وضعیتین اعلان اولونمادیغی رایون و شهرلرده - یانوارین ۲۵-ده نفتچالادا و یانوارین ۲۶-دا لنکراندا داها ۸ نفر قتله یئتیریلیب.

بئله‌لیکله، قوشونلارین قانونسوز یئریدیلمه‌سی نتیجه‌سینده باکی‌دا و اطراف رایونلاریندا ۱۳۱ نفر اؤلدورولوب، ۷۴۴ نفر یارالانیب.

هلاک اولانلارین آراسیندا قادینلار، اوشاقلار و قوجالار، همچینین تعجیلی یاردیم ایشچیلری و میلیس نفرلری اولوب. قوشونلارین قانونسوز یئریدیلمه‌سی هم ده دینج اهالی آراسیندا کوتلوی حبسلرله مشایعت اولونوب. عملیاتلارین گئدیشی بویونجا پایتاخت باکی و رسپوبلیکانین دیگر شهر و رایونلاریندان ۸۴۱ نفر قانونسوز حبس ائدیلیب، اونلاردان ۱۱۲-سی اس.اس.ار.ای-نین مختلف شهرلرینده‌کی حبسخانالارا گؤندریلیب. حربی قوللوقچولار طرفیندن ۲۰۰ ائوه، ۸۰ آوتوموبیله، او جمله‌دن تعجیلی یاردیم ماشینلارینا آتش آچیلیب، یاندیریجی گوله‌لرین تؤرتدیی یانغینلار نتیجه‌سینده کللی مقداردا دولت و شخصی املاک محو ائدیلیب.

سووئت قوشونلارینین حرکتلرینده ۱۹۴۵-۱۹۴۶-جی ایللرده کئچیریلمیش و تاریخه نورنبرگ پروسسی کیمی دوشموش بین‌الخالق
تریبونالدا پیسلنیلن بوتون علامتلر مشاهده ائدیلیب. عمومی‌لیکده، آذربایجانین ۱۵۰ نفر ۲۰ یانوار شهیدی وار.

همین قتل‌عامدان بیر گون سونرا، یانوارین ۲۱-ده خالقیمیزین بؤیوک اوغلو حیدر علیئو آذربایجانین مسکواداکی دائمی نمایندلیینه گئدرک باکی‌دا کوتلوی قیرغین تؤرتمیش اس.اس.ار.ای حاکمیتینی و آذربایجانین یاریتماز رهبرلیینی کسکین اتهام ائد‌ن بیانات وئردی. آذربایجان خالقینین معروض قالدیغی بو دهشتلی و آمانسیز ترورو دنیانین مترقی قوه‌لری ده قطعیتله پیسلدی.

آذربایجاندا واختیندا دریندن آراشدیریلمایان و آدکوات قیمتینی آلمایان فاجعه‌یه یالنیز بیر نئچه ایل سونرا عموم‌میللی لیدر حیدر علیئوین تشببوسو ایله دولت سویه‌سینده سیاسی-حقوقی قیمت وئریلدی. آذربایجان رسپوبلیکاسی پرزیدنتینین «۲۰ یانوار فاجعه‌سینین ۴-جو ایلدؤنومونون کئچیریلمه‌سی حاقیندا» ۱۹۹۴ جو ایل ۵ یانوار تاریخ‌لی فرمانیندا میللی مجلیسه قانلی یانوار حادثه‌لری ایله باغلی خصوصی سسییانین کئچیریلمه‌سی مسئله‌سینه باخماق توصیه ائدیلدی. میللی مجلیسین ۱۹۹۴-جو ایل مارتین ۲۹-دا قبول ائتدیی قراردا ۲۰ یانوار فاجعه‌سینین گناهکارلاری کنکرت قید اولوندو و بو قانلی آکسیا آذربایجاندا میللی آزادلیق حرکاتینی بوغماق، خالقین اینامینی، اراده‌سینی قیرماق اوچون توتالیتار کمونیست رژیمی طرفیندن تؤردیلمیش حربی تجاوز و جنایت کیمی قیمتلندیریلدی.

۱۹۹۰-جی ایلین ۲۰ یانواریندا آذربایجان خالقی اؤز آزادلیغی و مستقللیی اوغروندا چوخ سایدا شهید وئردی. لاکن اونون اراده‌سی سینمادی و میللی روحو سارسیلمادی. همین قیرغین زمانی عموم‌میللی منافعلرین مدافعه‌سی نامینه جانلاریندان کئچمیش و شهیدلیک زروه‌سینه اوجالمیش وطن اؤولادلاری مثلسیز فداکارلیقلاری ایله خالقیمیزین قهرمانلیق سالنامه‌سینه یئنی پارلاق صفحه یازدیلار.

پرزیدنت، مظفر عالی باش کماندان ایلهام علیئوین رهبرلیی ایله ۲۰۲۰-جی ایلین وطن محاربه‌سینده الده ائدیلمیش تاریخی ظفر ایله هم ده ۲۰ یانوار شهیدلرینین ناراحات روحلاری دینجلیک تاپدی. بو گون آذربایجان خالقینین میللی ایدئیاسی تاریخی تورپاقلارینا قاییدیشی نظرده توتور. قاراباغ و شرقی زنگزوردا بؤیوک قوروجولوق ایشلری گئدیر، آرتیق زنگیلانین آغالی کندی ایله بؤیوک قاییدیش باشلاییب، بو ایل قاییدیش پروسسی داها دا سرعتلنجک.

آذربایجانلی قاچقینلار ارمنیستانداکی از‌لی یورد یئرلرینه ده قاییداجاقلار، ۲۰ یانوار حادثه‌لرینده‌کی میللی مقاومت نمونه‌لری، ۳۰ ایللیک دؤور عرضینده اشغاللا باریشمازلیق و ۲۰۲۰-جی ایلین وطن محاربه‌سینده الده ائدیلمیش تاریخی ظفر، ارمنیستانین دیز چؤکدورولمه‌سی بو امیدلری داها دا گوجلندیریر.

آرتیق پرزیدنت ایلهام علیئو غربی آذربایجانا قاییدیشی یئنی پریوریتت کیمی معین ائدیب.

خاطیرلاداق کی، هر ایل ۲۰ یانوار آذربایجاندا عموم‌خالق حزن گونو کیمی قید ائدیلیر.