اوشاقلیقدا «گیزلن-پاچ» اوینایارکن گیزلنه‌نه دئیردیک

«آلما دئسه‌م گل! حئیوا دئسم گلمه!»
اوشاقلیقدان آددیم-آددیم اوزاقلاشیب یاشلیلیغا ساری یوروسک‌ده بیر چوخوموز بیلمدیک نیه؟ ندن سؤیلیردیک؟ آلما دئسم گل! حئیوا دئسم گلمه!
-آلمادا نه وار کی، گلمک اونون آدینا باغلانیر؟
-حئیوادا نه وار کی، گلمه‌مک اونون آدینا باغلانیر؟

تورپاقدا یاخشی-یامانین، گؤزل- چیرکینین، شیرین-آجینین، گؤزه گؤرونمزلیکلری وار.
«تورپاق هر نیین آناسی‌دیر».

تیکان بیتیرن تورپاق قیزیل گولده بیتیرر دئیه سؤزو توپراغین یئتیره بیلدیینه، یارادیجی اولا بیلمه‌سینه چکیب دئمک ایستیریک آلما، اؤزللیکله "قیزیل آلما یا همین قیرمیزی آلما" آنا تورپاغیمیزین بیتیریب یتیردیی ان گؤزل نعمتلردندیر.
«قیزیل آلما اوچماقدان گلمیش».

-آلمادا شیرینلیک وار.
«شیرینلیک اینسان اوغلونون آرزوسودور».

-آلمادا قیزیللیق وار.
«یولوموز قیزل آلما یولو».

-آلمادا سئوگی وار.
«بیر گلینه آلما آتدی»

-آلمادا بنزرلیک وار.
«ائله بیر-بیرلرینه اوخشاییرلار، ائله بیل بیر آلمانی دوز یاریدان بؤلموسن»

آلما دئدیکده بیر چوخ میللی عنعنه‌لر گؤز اؤنونده جانلانا بیلیر اما ان اؤنملیسی آلما آدی گلدیکده، قیزیل آلما، اینانجی یادا دوشور!
«قیزیل آلما آراج توران ائلی آماج».

*اوشاقلیق دونیامین ناغیل سؤیله‌یه‌ن سلطانی، باللی خالادان ائشیتمیشدیم.

«دوشمنه یئنیلمیش تورک ائللری آنا یوردلاریندان سورگون اولوب قاچاقدا-قوچاقدا یاشایارکن بیر نئچه تورک، دوشمنین سارایینا سیزماغی باجاریب دوشمنین نه ائتدیینی، نه دوشوندویونو بیله بیلمیشدیلر.
تورکلر چوخ چکمه‌دن گؤرورلر کی، دوشمنین شاهی بونلارین آتا-بابالارینین بسلدیکلری قیزیل آلما باغلارینا ییلنیب و هر گون قوللارینا امر ائدیر کی، "او تورک باغلارینین آلمالاریندان هر گون دریب گتیرین ساراییما! من او آلمالاردان یئدیکجه گونو-گوندن جاوانلاشیرام"
شاه هر گون آلما یئییب اطرافینداکیلارادا ده آلما سونورموش!
دوشمنین سارایینا سیزا بیلن تورکلر، شاهین قیزیلدان اولان تاختینا تورک باغلارینین آلمالارینین شکیللرینین دؤیولدویونو گؤرورلر! هردنده سارایدا اوتانمازجاسینا قیزیل آلما یئیه-یئیه تورک ائللرینی سؤیوب آشیری غضبله تورکلرین یئر اوزوندن سیلینمه‌سیندن سؤز آچارمیش.
"تورکو گرک یئر اوزوندن سیلک-سوپورک!
تورک اوشاقلارینی تورک دوشمنی کیمی یئتیشدیرک!
تورکون تورکچولویونو، ایناجینی، عنعنه‌سینی، موسیقی‌سینی، ادبیاتینین دیلینی بئله یاساقلامالییق!
تورکلویونو ساوونانی قیلینجدان کئچیرملیگیک!

بو اولایلاری گؤروب-ائشیدنلر تئز قاییدیب ائللرینه باشلاییرلار اولوب-بیته‌نلری هامییا آنلاتماغا.
چوخ چکمه‌دن ائلده "قیزیل آلما" اوچون شاعرلر شعر دئمه‌یه، آشیقلار ماهنی اوخوماغا باشلاییرلار.
چوخ چکه‌مه‌دن ائل آراسیندا قیزیل آلما اسیرلیکدن، دیدرگینلیکدن قورتاریلما یولو کیمی تانینیر.

ائل آراسی هر بیر کس قیزیل آلمادان سؤز آپاریر.قیزیل آلما هر بیر کسین آماجینا چئوریلیر!
هر یاندا سؤیلنیلیر، گرک قیزیل آلمالاریمیزی دوشمنین الیندن قورتاراق آرتیق بیز ایندی بیلمیشیک اؤزوموز یاد ائللرده قیزیل آلمالاریمیزدا دوشمن الین‌ده اسیردیر.

بئله‌لیکله قیزیل آلما اینانجی هر بیر تورکون اوریینده یئر توتور."ائل بیر اولسا داغ اوینادار یئریندن" دئیه‌رک بیرلیکله قیزیل آلما اوغروندا هم اینانج یاواشی ، همه‌ده قیلینج ساواشی گئده‌رک تورک ائللری دوشمنی یئنیلد‌رک قیزیل آلمانین کمکی ایله آزادلیق آماجلارینا چاتمیش اولورلار!
او، گوندن باشلایاراق دا تاریخین هر هانسی چاغیندا میللی-معنوی دیرلرینین بیری یاد اللره دوشوب اسیرلیک یاشایاندا یئنیدن قیزیل آلما اینانجینا سیغینیب اونو اسیرلیکدن خلاص ائتمیش اولورلار.

گؤیدن اوچ آلما دوشدو!
بیری سنین!
بیری منیم!
بیری‌ده ناغیل دئیه‌نین!»

قیزیل آلما اینانجی تورک اینانجلاریندا یوکسکده گؤرونور و چوخ دیرلندیریلیر!
«هاردا مقدسلیک وار اوردا آلمادا وار».

-توی ائوینین شیرینلینده آلما آلینار.
«آلماسیز شیرنی اولماز».

-ناغیللارین سونوندا دئیرلر:
«گؤی‌دن اوچ آلما دودو»و
ناغیل اوچ آلما ایله سونا چاتدیراردیلار».

«آلما سئوگی قوخویوردو»

آلمادا اولان اؤزللیکلرین حئیوادا اولمادیغی اوچون تورک اینانجلاریندا آلما بیه‌نیلن ایشلرین نیشانه‌سی، حئیوا ایسه بینیلمه‌ین ایشلرین نیشانه‌سی ساییلیر.

«آلما دئسم گل! حئیوا دئسم گلمه»

رامین جبرایللی