کؤچورن: فرخ جرایدی

« ثقة الاسلام »
من هامیْدان اؤنجه ثقة الاسلام لا گؤرۆشمک‌له ماراقلانیْردیم . اوْنون نه مقصدله انقلابا طرفدار اوْلدوغونو اؤیرنمک دوْغرو دان دا منیم اۆچۆن چوْخ ماراقلی بیر ایش ایدی . من ثقة الاسلام-ین مذهب و طریقت ساواشیْندا بیرینجیلیک قازاندیْردیغینی ، باشیْنا بیر چوْخ مریدلر توْپلاماقلا ، " میرزا حسن مجتهد " کیمی آدلیْم لوْتو ایله باش-باشا ووُردوغونو بیلیردیم.

ثقة الاسلام-یْن داشیْدیغی و اۆزه‌رینده آغیْر ساواش آپاردیغی عقیده ، شیعه‌لیکده بیر طریقت اوْلان " شیخی " عقیده‌سی ایدی.

بوُ عقیده‌نی ۱۸۰۰- اینجی ایلده ایران کؤرفزینین ( خلیج ایران ) گونئی باتی ( جنوب غرب ) ساحیلینده " اِحسا " آدلی کیچیک بیر شهرده ظهور ائدن " شیخ احمد بحرینی " یاراتمیش و بوُنونلا باشیْنا مینلرجه مرید توْپلامیشدی.

شئیخ احمد اؤز عقیده‌سیله بۆتۆن عربستان دا و ایراندا شهرت قازاندیْغیندان و بوُ عقیده نهایت بیر دینی مکتب شکلی آلدیْغیندان کربلا شهرینه کؤچۆب ۱۸۰۴- اینجی ایلده " روحانی لر توْپلومو"نو تشکیل ائتمه‌یی باشاریْب.

شیخ احمدین اؤلۆمۆندن سوْنرا بوُ روحانی لر توْپلومونون باشیْنا " آغا سید کاظم " سئچیلدی. بوُندان سوْنرا شیخ احمد-ین شیعه مذهبی اۆزه‌رینده دۆزه‌لتدیگی بوُ اصلاحات بیر نئچه قوْللارا آیریْلیب بیر-بیریله دؤیوشمه‌گه باشلادی .بوُنلارین بیر حیصه‌سی شیخ احمد-ین تمل دئدیگی طریقتی اۆزه‌رینده دوُردوغوندان " شیخی " آدلانیْب قالدی . ایکینجیسی آغا سید کاظم-ین اصلاح ائتمکله آرالیْغا چیْخارتدیغی " اصولی " عقیده‌سینین اطرافینا توْپلاندی ، اوچونجی سی ایسه سید کاظم-ین ان ادراکلی اؤیرنجی‌لریندن ساییلان " میرزا علی محمد "-ین اطرافینا توْپلانیب " بابی " مذهبی‌نی آرایا گتیرمه‌گه باشلادیْلار . حاضرده انقلاب طرفینده دوُران اؤزونو « بی طرفم » آدلاندیْراراق عینی زاماندا انقلاب چیْلارا کؤنۆل بسله‌ین ثقة الاسلام ، شیخ احمد بحرین-نین تمل دئدیگی اوْلان " شیخی " عقیده سینی داشییر.

بوُ طریقتین دشمنی اوّلدن چوْخدو . نهایت بابی‌لیک آیریْلدیقدان سوْنرا شیخی عقیده‌سینه قارشیْ اوْلان دشمن چیلیک داها دا آرتمیْش اوْلدو ، چۆنکۆ بابی-نین شیعه چیلیکده شیخی طریقتیندن آیریْلدیغی و اصولی طریقتینین بوُنلارا هئچ بیر علاقه سی اوْلمادیغینی شیعه روحانی‌لریندن بیر چوْخو ادعا ائدیر.

ثقة الاسلام بۆتۆنن دوْغو و قوزئی ایراندا شیخی لیک اۆزه‌رینده مبارزه آپارانلارین ان آدلیْم و گؤرکملی سیدیر.

تبریز ده بوُنون دشمنی امام جمعه ، میرزا کریم و میرزا حسن آغا مجتهددن عیبارتدیر . سوْن ایکینجی‌لر ضد انقلاب جبهه‌سینده دوُروب مشروطه اصولونا قارشیْلیق ائتمه‌یه باشلادیْغی زامان ثقة الاسلام مجتهد ده بوُنلارا سوْن ضربه‌نی ووُرماق اۆچۆن ال وئریشلی بیر فرصت، الده ائتمیش اوْلدو.

بوُ سبب دن ثقة الاسلام انقلابدا طرف سیز داورانماسینا باخمایاراق مشروطه چیلرین طرفینی ساخلاماقدا ایدی .