بعضیلرینین سئوگی، بعضیلرینین جنوبی آذربایجان حسرتی کیمی دینله‌دییی موسیقی پارچالاریندان بیری ده «آیریلیق» ماهنی‌سیدیر.

Kult.az «آیری‌لیق» ماهنی‌سینین یارانما تاریخچه‌سی ایله باغلی ماراق‌لی فاکتاری تقدیم ائدیر:

۱۹۵۷-جی ایلده یازیلان ماهنینین سؤزلری رجب فرهاد ابراهیمه، موسیقی‌سی علی سلیمی‌یه عاییددیر.

علی سلیمی ۱۹۲۲-جی ایلده باکی‌دا آنادان اولوب و ایلک تحصیلینی ده بورادا آلیب. اونون آناسی باکی‌دان، آتاسی اردبیلدن ایدی. ماهنینین یارانماسیندا علی سلیمینین چکدیی وطن حسرتی اساس رول اویناییر. بئله کی، ایستالین رپرسییاسی سلیمی‌لر عائله‌سیندن ده یان اؤتمه‌ییب. ایران تبعه‌لری کیمی بو عائله ده ۱۹۳۸-جی ایلده وطن‌دن-وطنه سورگون ائدیلیر.

۱۶ یاشلی گنجین حیاتیندا عمر بویو دویدوغو بو آجی ایسه داها سونرالار نیسگیل‌لی بیر نغمه‌یه - «آیریلیق»آ چئوریلیر.

ماهنینی رشید بهبودوو، قوقوش، یعقوب ظروف‌چو، باریش مانچو، زکی مورن کیمی مشهور مغنی‌لر ایفا ائدیب. «آیریلیق» او قدر مشهورلوق قازانیب کی، بعضاً اونو خالق ماهنی‌سی حساب ائدیرلر.

«آیریلیق» نئجه یاراندی؟

۱۹۶۲-جی ایلین اوللرینده ایران‌دا بؤیوک موفقیتله کئچن کنسرتلردن سونرا رشید بهبودووو باکی‌دان اولان مرحوم بسته‌کار علی سلیمی ائوینه دعوت ائدیر. دعوتی قبول ائد‌ن رشید بهبودوو بسته‌کارین قوناغی اولور. ماراقلی صحبتلر زمانی علی سلیمی یئنیجه بسته‌لدیی «سیزه سلام گتیرمیشم» ماهنی‌سینی صنعتکارا گؤستریر. رشید ماهنینی چوخ بینیر و تئزلیکله ایفا ائدجیینه سؤز وئریر. بسته‌کارین حیات یولداشی علی سلیمییه اشاره ائد‌رک اونو یان اوتاغا چاغیریر. بیر قدر سونرا همین اوتاق‌دان خانیمین حزین سسله، تارین مشایعتی ایله اوخودوغو باشقا بیر ماهنینین سسی گلیر. رشید ائله ایلک نوتلاردان بو ماهنییا وورولور و اونلارا قوشولوب زومزومه ائتمه‌یه باشلاییر. ماهنی بیتدیک‌دن سونرا موغه‌ننی سوروشور:

- بو ماهنی کیمین سؤزلرینه یازیلیب؟

علی سلیمی جواب وئریر:

- فرهاد ابراهیمی «آیریلیق» آدلی گؤزل بیر شعیر یازمیشدی. من ده بیر نئچه گون بوندان اول همین شعیره ماهنی بسته‌لدیم.

رشید بهبودوو بسته‌کارا ایراد توتور:

- بس نیه گؤره «آیریلیق»ی منه وئرمیرسینیز اوخویوم؟

علی سلیمی:

- قورخورام «آیریلیق»ی اوخوماغا اجازه وئرمه‌سینلر. سنه ده باش آغریسی اولماسین. «سیزه سلام گتیرمیشم»ی اوخوسان منه دنیانی وئرمیش اولارسان.

رشید بهبودوو بسته‌کارین دا، اونون خانیمینین دا کورلدیینی گؤروب قطیعتله بیلدیریر:

- تئزلیکله هر ایکی ماهنینی منیم ایفام‌دا ائشیدجکسینیز.

باکییا دؤنندن سونرا سئویم‌لی صنعتکار حقیقت, ده هر ایکی ماهنینی – «سیزه سلام گتیرمیشه‌م» و «آیریلیق» ماهنیلارینی ایفا ائد‌رک لنته یازدیریر.

«آیریلیق»ین شهرتی ایران و آذربایجان سرحدلرینی آشماغا باشلاییب، ساده‌جه آذربایجانین دئییل، تورک دونیاسینین ان مشهور ماهنیلاریندان بیری کیمی تانینیب

بعضی معلوماتلارا گؤره، تهران رادیوسوندا یاییملانمازدان اؤنجه ماهنی فرقلی سؤزلرله سسلندیریلمیشدی:

ایللردیر اوزاغام آرخام ائلیم‌دن

بولبولم، دوشموشم آیری گولومدن

زور ایله آییریب شیرین دیلیم‌دن،

آیریلیق، آیریلیق، یامان آیریلیق،

هر بیر درددن اولور یامان آیری‌لیق...

ماهنینین سؤزلری سیاسی دیرلندیریلدیی اوچون سنزورایا معروض قالیب و شاعر فرهاد ابراهیمی ماهنینین سؤزلرینی دییشدیره‌رک، اونو بیر سئوگی شعیری شکلینه سالیب.

علی سلیمینین آرتان نفوذو و وطنپرورلیک روحو زامان-زامان اونون باشینا بلا اولوب. بئله کی، بو سبب‌دن بیر مدت «رادیو ایران»دا چالیشدیقدان سونرا اونو، حیات یولداشی فاطمه قنادینی و دیگر همفکیرلرینی ایشدن چیخاریرلار.

سووئت دؤنه‌مینده خیلی مدت «آیریلیق» ماهنی‌سینین بسته‌کارینین کیم اولدوغو بللی دئییلدی، یا گیزلی ساخلانیر، یا دا آنونیم اولدوغو بیلدیریلیردی. سبب ایسه بسته‌کارین آرازین او تاییندان اولماسی ایدی.

«آیریلیق» ماهنی‌سی ایسه بو گون او تایلا بو تایین حسرتینی چکه‌نلرین هم نغمه‌لرینده، هم ده اورکلرینده یاشاییر.