کولت. آذ اکرم ایلیسلی ایله قیسا مصاحیبه‌نی تقدیم ائدیر.

- کارانتین گونلرینی نئجه کئچیریرسینیز؟

- کوروناویروس گونلری منیم اوچون چوخ قریبه اولدو. علیم‌ده بیر یازی واردی. چوخدان یازیردیم. بیردن دایان‌دی، گئتمه‌دی. اون-اون بئش گون عذاب چکه‌ن‌دن سونرا بیر تزه مؤوضو تاپیل‌دی. باشلادیم یازماغا، یاغ کیمی گئت‌دی. قریبه بیر حکایه‌دیر. همیشه یازدیغیم و هئچ واخت یازمادیغیم مؤوضودور.

- مؤوضوسو ندیر؟

- کارانتین گونلرین‌ده بیر عالیم، بیر هکیم، ایکی‌سی ده ایلیس قوجاسی‌دیر. تاپیشیب دردلشیرلر. اونلار بیر واخت مکتب‌ده عینی صینیف‌ده اوخویوبلار. اورکلری دولودور. عالیم دردلی آدام‌دیر، دونیانین هر اوزونو گؤروب. هکیم روحی خسته‌لر حکیمی‌دیر. هردن شعیر یازماغی دا وار. چوخ غصه‌لی حکایه‌دیر. لئیتموتیوی شاعر پسیخیاترین بیر بند شعیری‌دیر.

داغلارین آراسین‌دان،
قلبیمین یاراسین‌دان،
دونیانین هاراسین‌دان،
باخسان، ایلیس گؤرونور.

حکایه‌نی الله قویسا بو گونلرده بیتیره‌جه‌یه‌م.

کارانتین گونلرین‌ده کیتاب اوخوماق‌دان چوخ دانیشیلیر. گویا هر شئی کیتابین باشین‌دادیر. من بونو بیر دفعه دئمیشه‌م، آذربایجان‌دا ائله عائله‌لر وار کی، ائوین‌ده درسلیکدن ساوایی باشقا هئچ بیر کیتاب یوخدور. بس بو آداملار نئیله‌سین؟! آداملارا کیتاب اوخوماغی توصیه ائلمک یاخشی شئی‌دیر، آنجاق کیتاب اوخوماقلا، تلویزورا باخماقلا گونو یولا وئرمک مومکون دئییل. ایندی اینسانلارا تسکین‌لیک وئرمک اوچون داها صمیمی اولماق لازیم‌دیر.

- اکرم معلم، سیزجه بو نه بلادیر؟

- کوروناویروس بیر طرف‌دن باخان‌دا اینسانلیغین صمیمیت‌دن گونبگون اوزاقلاشماغینین نتیجه‌سی ایدی. پاندمییا دونیادا هر شئیی کؤکوندن دییشه‌جک. اینسانلیغین باشینا چوخ بلالار گتیره‌جک. اما اللهین ایشینی بیلمک اولماز. بلکه ده اینسان‌لیغی بیر چوخ بلالاردان حفظ ائد‌جک. بو بلا کسیلیب گئدن‌دن سونرا دونیانین داها گؤزل اولاجاغینا، علی کریم دئمیشکه‌ن، منیم دلی بیر اومیدیم وار.

- سیزجه، نلر دییشه‌جک؟

- منه ائله گلیر کی، استئتیک دونیادا، یعنی ادبیات، شعیر، اینجه‌صنعت، موسیقی‌ده اولکی کریتئرییالار دییشه‌جک. بیزدن سونرا گلنلر بو گون بیزیم ائستئتیک، شدئور سایدیغیمیز اثرلرین بلکه هئچ اوزونه ده باخماق ایسته‌مه‌یه‌جک. اونا گؤره ده، هئچ کس اؤز یارادیجیلیغی ایله اؤیونمه‌سین. اولار بیلر کی، بو گون بیر چوخلارینین تعریفلدیی کیتاب صاباح هئچ کسین کیتاب رفین‌ده اولمایاجاق. منه ائله گلیر، یئنی یاراناجاق اثرلرده میستیکا اوستونلوک تشکیل ائد‌جک.

- اؤزونوزو نئجه قورویورسونوز؟ گیگئینیک قایدالارا عمل ائدیرسینیز؟

- ایلیس‌ده بیر سؤز وار، «سوفو»، یعنی چوخ تمیزکار. من‌ده سوفولوق آنامدان قالیب. هر گون ال یوماق، تمیزلیک بیزیم عایلوی خاصیتیمیزدیر. گونده بلکه ۵۰ دفعه اللریمی یویورام.

- کوروناویروس حاق‌دا هر کسین شخصی فیکیرلری وار. سیز نه دوشونورسوز؟

- بیز هر حال‌دا حسیات آدامیییق. سووئت حکومتی ییخیلماق عرفه‌سین‌ده ده منی دهشت گؤتورموشدو کی، دونیایا بیر بلا گله‌جک، چونکی صمیمیت بیتیب. ۱۹۸۷-جی ایلده «لیتئراتورنایا قازئتا»دا مصاحیبه وئرمیشدیم. اوردا بو مؤوضوعدا گئنیش دانیشمیشدیم. دئمیشدیم، دؤولت‌ده‌کی، سیاست‌ده‌کی، ادبیات‌داکی صمیمیت قورتاریب. مصاحیبه‌نی چاپ ائلممیشدیلر. اینسانلارین آراسین‌دا مناسیبت، اینسانی حسلر، عالی حسلر یوخ اولان‌دا بشریتین باشینا بلا گلیر. من‌ده بو حسیات همیشه یاشاییر. اینسان اینسانلیغین‌دان چیخمامالی‌دیر. طبیعته قارشی هوجوما کئچمه‌مه‌لی‌دیر. آوسترالییادا باش وئره‌ن دهشتلی یانغین اولان‌دا حس ائدیردیم کی، بونون آخیری چتین اولاجاق. بالاجا پلانتیمیز وار، بیزه ائله گلیر، چوخ بؤیوک پلانتده یاشاییریق. پلانتین او بویدا جگرینین بیر پارچاسی یانیب گئتدی. سونرا سیاسی عالم‌ده، سیاست‌چیلر باشلادیلار عینی جینس‌لی آداملارین ائوله‌نمه‌سینی قانونیلشدیرمه‌یه. بو دا اللهین و طبیعتین علیهینه اولان بیر شئی‌دیر.

- هوموسئکسواللارین ائولنمیینه یاخشی باخمیرسیز؟

- بو، اونلارین فلاکتی، اونلارین خسته‌لیگیدیر. بو دا اونلارا الله طرفین‌دن گؤندریله‌ن ظلم‌دور. داها بونو رسمیلشدیرمک نیه لازیم‌دیر؟! کیم ایستییر، گئدیب اؤز ایشی ایله مشغول اولاجاق، اما بونو دؤولت سوییه‌سینده قانونیلشدیرمک، ائله بیل، اللهی دانماق کیمیدیر. اوندان علاوه، دونیادا عدالتسیزلیک حدینی آشاندا یا طبیعتین، یا دا اللهین بیر قوه‌سی ایشه قاریشمالیدیر.

- بوتون اولانلارا طبیعت رئاکسییا وئرمه‌لیدیر...

- طبیعتین رئاکسییاسی اولمالیدیر. منه ائله گلیر، طبیعت اؤزونو ساغالداجاق. طبیعت اؤزونون بؤیوک حکیم‌دیر و بیزیم بیلمدییمیز چوخ شئیلر وار.

- پاندمییا سونراسی ادبیاتین وضعیتی نئجه اولاجاق؟

- ادبیات ائله بیر شئی‌دیر کی، معنوی محیطین وضعیتین‌دن دوغور. جمعیت‌ده معنوی نفوذ نئجه‌دیرسه، ادبیات دا اؤزونو اونا بنزه‌دیر. ایندیکی ادبیاتیمیز معنوی حیاتیمیزین موختلیف فورمالاردا تظاهرودور. مثلاً، اؤزوندن راضیلیق وار، خسته‌حال‌لیق وار، الده‌ قاییرما، یالانچی پاتریوتیزم وار، اونلارین هامی‌سی جمعیتین بیر قیسمینین سیفاریشدیر، بیر قیسمی ده خسته‌لیگی‌دیر.

- گونده‌لیک احتیاجلارینیزی قارشیلایان وار؟

- اوغلوم کؤمک ائدیر هر شئیه. الله جانینا دیمه‌سین. شوکور، یاخشی‌دیر وضعیتیمیز. الله وار ائل‌سین هامیمیزی.

- سیزجه، بو ویروس نه واخت بیته‌جک؟

- منه ائله گلیر هله تئزدیر. بیتمه‌یه‌جک. بو بلا نییسه دییشمه‌یه گلیر. اونو دییشممیش گئتمه‌یه‌جک. یانیرام ایتالیانین، ایسپانییانین حالینا. او جوره گؤزل، آباد اؤلکه‌لر نئجه آغیر گونه دوشدولر. ائله بیلیرم، بیر ده او ایتالییا اولمایاجاق، اما یاراناجاق یئنی ایتالییا نئجه اولاجاق، بیلمیرم.