هاکان تورک‌ائللی گونئی آذربایجانین سراب محلین‌دا آنادان اولوب. تبریز اونیورسیتتین‌ده سوسیولوگییا فاکولته‌سینده اوخویان هاکان تورک ائللی (حسین قابلی) آذربایجان ملی حرکاتین‌داکی فعالیتلرینه گؤره حبس ائدیلیب. حبس‌دن گیروو قارشیلیغین‌دا موقتی سربست بوراخیلدیق‌دان سونرا، ۱۹۹۸-جی ایلده آذربایجانا اوز توتوب. بورادا مختلیف مطبوع اورگانلارین‌دا، او جمله‌دن «آزادلیق» رادیوسون‌دا فعالیت گؤستریب، ۲۰۰۵-جی ایلده کانادایا مهاجیرت ائدیب.

حاضردا کانادادا وکیل و حقوق‌شناس کیمی فعالیت گؤستره‌ن هاکان تورک‌ائللینین (حسین قابلی) Axar.az-آ مصاحیبه‌سینی تقدیم ائدیریک:

- سیزجه، ایران‌دا آرتیق ۳ آیدیر داوام ائد‌ن اعتراض آکسییالارینین اساس سببلری ندیر؟

- اینسانلارین، خصوصیله، قادینلار و دیگر ائتنیک ملتلرین حاقلاری هر آددیم‌دا پوزولور. اقتصادی آسپکتدن ده وضعیت آجیناجاقلیدیر. غربین سانکسییالاری ایران‌دا جدی چتینلیکلر یارادیر، اینسانلار سرعتله یوخسوللاشیر. مهسا امینینین اؤلدورولمه‌سی بارداغی داشیران سون داملا رولونو اوینادی. نتیجه‌ده اینسانلار کوچه‌لره آخیشدی.

- ایران حکومتی اعتراض نماییشلرینین (تظاهرات اعتراضی) باش توتماسین‌دا خاریجی عامللرین رولو ایله باغلی ادعالار سسلندیریر. بو، نه درجه‌ده دوغرودور؟

- ایران رژیمی هر زامان آکسییالاری (تجمعات) یاتیرماق، رپرسییالارا (سرکوب) براعت قازاندیرماق اوچون خاریجی فاکتورلاری قاباردیر. خاریجی دوشمن گؤسترمکله فرقلی قروپلاری اؤز چئوره‌سینه توپلاماغا چالیشیرلار. علی خامنه‌ای رژیمین‌دن باشقا هئچ بیر اؤلکه‌ده «اخلاق پلیسی»نه ساچی گؤرونن قیزلاری، خانیملاری دؤیه‌رک اؤلدورمک امری وئریلمیر. ملتی ده معین بیر چرچیوه‌ده سیخیشدیرا بیلرلر. صبر توکندیکده آیاغا قالخیب رژیمی دئویره‌جک. ایندی ایران‌دا بو باش وئریر: خالقین دؤزومو توکنیب و جدی دییشیکلیک ایستییر. بورادا خاریجی عامل آختارماق رژیمین عمللرینه براعت قازاندیرماق جهدیدیر.

- بو نماییشلر (اعتراضلار) ایران‌دا هانسیسا اساس‌لی دییشیکلییه سبب اولا بیله‌جک؟

- حاکم رژیمین هانسی‌سا جدی اصلاحاتلارا گئتمه‌سی احتیمالی چوخ آزدیر. آکسییالاری (اعتراضلاری) اودلو سلاحلار و اعداملارلا یاتیرماغا چالیشیر. اعتراضلارین رژیم دییشیکلیگیی ایله نتیجه‌له‌نمه‌سی پلیس و اوردونون خالقین طرفینه کئچمه‌سی حالین‌دا ممکوندور. آنجاق پلیس، اوردو و سپاه رژیمین تام نظارتینده‌دیر. شاه رژیمی ده ۱۹۷۹-جو ایلده خالق اعتراضلارینا گؤره چؤکمه‌دی. شاهین اوردوسو آمریکانین الین‌ده ایدی. پرزیدنت کارتر روح‌اللاه خمینی ایله راضیلیغا گلدیکدن سونرا (خمینی کارتری آلداتدیقدان سونرا) گنرال هایسری ایرانا گؤندردی. هایسر اوردونو خمینینین طرفینه کئچمه‌یه راضی سالدی. خاطرلادیم کی، گیزلیلییی قالدیریلمیش کشفیات معلوماتلارینا گؤره، شاهین اوردوسو خمینینین طیاره‌سینی وورماق و شاه رژیمینی یئنی‌دن برپا ائتمک اوچون دولت چئوریلیشی حاضیرلامیشدی. گنرال هایسر بونا مانع اولدو.

- ۲۱ آذر حرکاتینین ایلدؤنومودور، حاضردا ایران‌دا یاشایان آذربایجان‌لیلار آراسین‌دا ملی حکومته مناسیبتی نئجه قیمتلندیریرسینیز؟

- گونئی آذربایجان‌دا و ایران آدلاندیریلان اؤلکه‌نینین باشقا بؤلگه‌لرین‌ده یاشایان تورکلر اؤز ملی آزادلیقلاری و حقوقلاری اوغروندا مباریزه‌نین پیک حددینددیرلر. گونئی آزبایجانلیلارا قارشی فاشیست مستملکه‌چیلیک سیاستی یالنیز مدنی و دیل ساحه‌سین‌ده دئییل، هم ده اقتصادی، سوسیال و اکولوژی ساحه‌لرده داوام ائتدیریلیر. اورمو گؤلو ملا رژیمینین مقصدلی پلانلاری نتیجه‌سین‌ده تام قوروماق اوزره‌دیر. مقصد آذربایجان‌لیلارین بؤلگه‌دن کؤچمه‌سینی ایستیموللاشدیرماق‌دیر(). اقتصادی باخیم‌دان آذربایجان ایرانین باشقا بؤلگه‌لریندن چوخ گئری ساخلانیلیب. ۵ آذربایجان ایالتینه دولت بودجه‌سیندن آیریلان وسایت اصفهان چؤللوکلرینه آیریلان بودجه‌دن داها آزدیر. ریالین اولدوقجا بؤیوک دیر ایتیرمه‌سی، باهالیق و اینفلیاسییا (تورم) گونئی آذربایجان‌دا داها کسکین حس اولونور. بوتون بونلار گونئی آذربایجان‌لیلاری گئرییه دؤنوب باخماغا مجبور ائدیر. اونلار ۱۹۴۵-جی ایلده قورولموش آذربایجان ملی حکومتینین خیدمتلرینی اؤیرندیکجه گونئی آذربایجانی بو دوروم‌دان یالنیز ملی آزادلیق و ایستیقلالین قورتاراجاغینا اینانیرلار.

- مستقیل دولت اوچون ۱۹۴۵-جی ایلده قورولموش ملی حکومت تاریخی و حقوقی بازا رولونو اوینایا بیلرمی؟

- بین‌الخالق حقوق‌دا اؤز مقددراتینی تیین‌ائتمه حاقی ۳ فاکتور اوزرینده قورولور: آیریجا تاریخی، سیاسی، جغرافییادا یاشایان فرقلی خالق (گونئی آذربایجان‌دا یاشایان تورکلر)، فرقلی دیل و کولتور (آذربایجان تورکجه‌سی و مدنیتی) و خالقین اؤزونو ایداره ائتمه جهدلری (گونئی آذربایجان‌داکی ۱۹۰۵، ۱۹۱۸، ۱۹۴۵، ۱۹۷۹-جو ایل حادثه‌لری). گؤرونه‌ن اودور کی، خالق تهران‌دان آیری مستقیل حاکمیتلر قوروب و اؤزونو اوغورلا ایداره ائده بیلیب.

بو باخیمدان، البته کی، آذربایجان ملی حکومتی گونئی آذربایجان‌دا دولت قورماق اوچون جدی تاریخی و حقوقی بازادیر. گونئی آذربایجانین اؤز مقددراتینی تیین‌ائتمه حاقی ۱۹۴۶-جی ایلده سلاح و اوردو گوجونه الین‌دن آلینیب. بو بیزیم اوچون چوخ جدی تاریخی و حقوقی اساس‌دیر. گونئی آذربایجان ۱۹۴۶-جی ایلده ایشغال ائدیلیب. منجه، گونئی آذربایجانین شرقی تیمور کیمی اؤز مقددراتینی تعیین ائتممیش اراضی و ایشغالدا اولان بؤلگه کیمی قبول اولونماسی یؤنونده جدی چالیشمالیییق.

حاضیرکی رژیم دئوریلسه و گوج بوشلوغو یارانسا، البته کی، گونئی آذربایجان اؤز مستقیل دولتینی قوروب، آردینجا آذربایجان رسپوبلیکاسی ایله بیرلشمک قرارینا گله بیلر.

- ایران‌دا آذربایجان دیلین‌دن ایستیفاده هان‌سی سوییه‌ده‌دیر، سیزجه، اؤلکه وطنداشلارینین نئچه فایزی بو دیل‌ده دانیشیر؟

- تخمیناً اؤلکه‌نین ۵۰ فایزی آذربایجانجا، قاشقای، تورکمن و باشقا تورک شیوه‌لرینده دانیشیر. آنجاق دیلیمیزین تمیزلییی چوخ پوزولوب. ائوده، بازاردا، کوچه‌ده اینسانلار اؤز دیلینده دانیشسا دا، دیلیمیز اؤز ادبی اصلوبونو ایتیریب. بو دا طبیعی‌دیر. خالقیمیز یوز ایلده‌ن آرتیقدیر اؤز دیلین‌ده یازیب اوخوماقدان محروم‌دور. اؤز دیلینده مکتبی یوخدور. فارسجا یازماق، اوخوماق، دانیشماق مجبوریتینده‌دیر. بوتون مطبوعات فارسجادیر. بیر سؤزله، ایران رژیمینی آذربایجان تورکلری و باشقا تورکلره قارشی مدنی و دیل سویقیریمی تطبیق ائدیر.