ایران اسرائیلی بیر دولت کیمی تانیمادیغی اوچون فلسطینله باغلی بیرلشمیش ملتلر تشکیلاتیندا کئچیریله‌ن «ایکی‌دولتلی حل» مسئله‌سینین مذاکره‌سینه قاتیلماییب و ایکی‌دولتلی حله سس وئرمه‌ییب.

Axar.az خبر وئریر کی، بو آرگومنته سیاسی مشاهده‌چی حیدر اوغوز جواب وئریب.

«بئله چیخیر کی، تهران حقیقتا ده فلسطین مسئله‌سینین ایکی‌دولتلی حلینده ماراقلی دئییل. چونکی اسرائیلی بیر دولت کیمی تانیمیر. یعنی اسرائیلین بوتؤولوکله فلسطینه وئریلمه‌سینی طلب ائدیر.

ایلک باخیشدان ایرانین بو موقعیی حقیقتا ده فلسطینلیلرین له‌اینه گؤرونور. و هارداسا حاقلی‌دیر دا. باخمایاراق کی، حتی قرآن و دیگر مقدس کتابلار کنعان آدلانان اراضیلرده الله طرفین‌دن یهودیلره وعد اولونموش تورپاقلاردان بحث ائدیر. منتقله، دئمه‌لی، اونلارین دا الله-ین بخش ائتدیی اراضیلرده یاشاماق حقوقو وار. اما دئیک کی، ایران اسلام رسپوبلیکاسی قرآنین بحث ائتدیی بو اراضیلری تمامیله باشقا جغرافیالاردا آختاریر. اونا گؤره ده یهودیلرین ایندی اله کئچیردیی اراضیلرین فلسطین‌لیلره وئریلمه‌سینی آرزولاییر.

فقط گلین، راضیلاشاق کی، آرزو تمامیله باشقا شی‌دیر، رئاللیق باشقا شی. فاکت بودور کی، تاریخین هئچ بیر آنین‌دا هانسی‌سا اراضیلره خیال قورا-قورا یوخ، ساواشا-ساواشا صاحب اولا بیلرسه‌ن. لاکن آپاردیغین ساواش دا نتیجه‌یؤنوملو اولمالی‌دیر. بو گون هئچ بیر مسلمان اؤلکه‌نین رئال شکل‌ده دستکله‌مه‌یه جسارت ائده بیلمه‌دیی فلسطین خالقی اسرائیلین، آمریکا-نین ان معاصر سلاحلاری قارشی‌سیندا سویقیریملا اوز-اوز‌دیر. عرب و دیگر مسلمان دولتلری، او جمله‌دن ایران دا کناردان بو قتل‌عاملاری ایزله‌یه-ایزله‌یه، آنجاق اؤزلرینین ائشیده بیله‌جیی تون‌دا بیاناتلار وئره-وئره، بین‌الخالق توپلانتیلاری بایکوت ائده-ائده قاپیلارینی دا او زاواللی انسانلارین اوزونه باغلاییر، اوو ساحه‌سیندن چیخماسینی انگللییرلر. بو معنادا فلسطینلیلرین سویقیریمین‌دا صهیونیزمله، دئمک اولار کی، عینی جنایتی تؤردیرلر. زیرا حلی اولمایان بیر تنلیین چؤزومو اوچون میلیونلارلا انسانی قوربان وئرمه‌یه راضی اولماق دا سویقیریم‌دا اشتراک دئمکدیر.

او کی قالدی سنتیابرین ۱۲-ده بیرلشمیش ملتلر تشکیلاتی باش آسامبلیاسین‌دا مذاکره‌یه چیخاریلان ایکی‌دولتلی چؤزوم تکلیفینه، بو، هئچ ده فرانسا و سعودیه عربیستانینین بئینینین محصولو دئییل. تکلیف بو اؤلکه‌لر طرفیندن ایر‌لی سورولسه ده، اونون اورتایا چیخما تاریخی اسرائیلین تاسیس اولوندوغو ۱۹۴۷-جی ایله قدر اوزانیر.

۲-جی دنیا محاربه‌سیندن سونرا، کونکرت اولاراق، ۲۹ نویابر ۱۹۴۷-جی ایل تاریخینده بیرلشمیش ملتلر تشکیلاتی باش آسامبلیاسین‌دا قبول اولونان ۱۸۱ سایلی قرارا گؤره، فلسطین تورپاقلاری یهودیلرله عربلر آراسین‌دا بؤلونمه‌لی ایدی. اراضینین ۵۶،۴۷%-ی یهودی دولتینه، ۴۳،۵۳%-نین ایسه عرب دولتینه وئریله‌جکدی. فقط بو عدالت‌سیز تکلیفه عرب اؤلکه‌لری حاقلی اولاراق قارشی چیخ‌دیلار. او گون‌دن ایندیه‌دک دفعه‌لرله باش وئرن بوتون عرب-اسرائیل ساواشلارینی آمریکا-نین دستیی ایله دئمک اولار کی، اسرائیل قازاندی. سونون‌دا ۱۹۹۰-جی ایللرده س.س.ر.ی-نین داغیلماسی ایله پتنسیال حیمایه‌دارینی ایتیرن و مسلمان دنیاسینین دا بیر ایشه یارامایاجاغینی آنلایان فلسطین آزادلیق تشکیلاتی اسرائیلله ساواشماغین فایداسیزلیغینی نظره آلیب بیرلشمیش ملتلر تشکیلاتی-نین تکلیف ائتدیی پلانلا راضیلاشماق زوروندا قالدی.

۱۹۹۳-جو ایلده اسرائیل رسمیلری ایله فلسطین آزادلیق تشکیلاتی لیدری یاسر عرفات آراسین‌دا نوروئچین واسطه‌چی‌لییله اسلودا کئچیریله‌ن دانیشیقلاردا ایکی‌دولتلی چؤزومون کونتورلاری معیینلشدی. بونونلا بئله، اسلو پرینسیپلرینی نه یهودیلر، نه ده اکثر فلسطینلیلر قبول ائتدی. بئله‌جه، حماس دا فلسطین‌لیلرین و ایران کیمی مسلمان دولتلرین بو اعتراضی اساسین‌دا یاراندی و بو گونه قدر اسرائیله قارشی مبارزه‌یه رهبرلیک ائتمک خطینی توتدو.

۲۰۲۳-جو ایلین ۷ اوکتیابرین‌دا حماس-این کئچیردیی «اقصی طوفانی» عملیاتی اسرائیلین فلسطینی عربسیزلشدیرمه استراتگییاسینین ان عمده بهانه‌سینه چئوریلدی. عملیات‌دان سونرا اسرائیل اردوسو اؤزونون ایندیه‌دک داوام ائد‌ن سویقیریم سیاستینی داوام ائتدیریر. رسمی تل-اویو فاکتیکی اولاراق فلسطینی عربلردن تمیزله‌مک ایسته‌ییر، فرانسا و سعودیه عربیستانی بو پلانین قارشی‌سینی آلماق نیتی ایله ایکی‌دولتلی چؤزوم تکلیفینی یئنی‌دن گوندمه گتیریب. سؤزسوز کی، سعودیه عربیستانیندان فرقلی اولاراق، رسمی پاریسین بو مسئله‌ده موقعیی بیرمعنالی دئییل. او، ایکینجی دنیا ساواشیندان سونرا اؤز پایینا دوشه‌ن بؤلگه‌ده سؤز حاقینی برپا ائتمه‌یه چالیشیر. اما فرانسانین بو پلانینی یاخینا بوراخماق ایسته‌مه‌یه‌ن آمریکا و اسرائیل کیمی دولتلر تکلیفه قارشی چیخیرلار. ایران دا باش توتمایاجاق دعایا آمین دئیه‌رک، دولاییسییلا آمریکا و اسرائیلین یانین‌دا یئر آلیر.

فلسطینده ایسه غزه‌ده یاشایان ۱.۲ میلیون انسان اسرائیل اردوسونون بمباردمانی آلتین‌دا، هم ده آجلیقلا امتحانا چکیلیرلر. تل-اویو غزه‌دن سونرا ایوردان چایینین ساغ ساحللرینی ده هدفه آلاجاغینی گیزلتمیر. بو دوروم‌دا فلسطین‌لیلری اؤلوم‌دن خلاص ائده بیله‌جک یگانه یول وار: اسلام دولتلری یا اللرینه سلاح آلیب فلسطین اوغرون‌دا ساواشمالی، یا دا بین‌الخالق اجتماعیته تضییق گؤستریب اونو ایکی‌دولتلی چؤزومه مجبور ائتملیدیرلر. فلسطین‌ده حاضردا موجود اولان رئاللیق بودور. اسرائیلی یهودیلردن تمیزله‌مک و تاریخی فلسطینی یئنی‌دن انشا ائتمک ایسه ایندیکی سیتواسییادا شیرین خولیالاردان باشقا بیر شی دئییل.

ان پیسی ایسه اودور کی، اسرائیل ایکی‌دولتلی چؤزوم واریانتین‌دان گئت-گئده اوزاقلاشیر. ۱۹۹۲-جی ایلده اسرائیل پارلامنتینین هارداسا یاریسی بو پلانی دستکلییردیسه، ۲۰۲۲-جی ایلدکی سئچکیلردن سونرا ماندات قازانانلار آراسین‌دا، دئمک اولار، گذشته حاضر اولانلارین سایی بارماقلا ساییلاجاق قدر آزدیر»، - اکسپرت قید ائدیب.