کولت. آذ آذربایجانین گؤرکه‌ملی شاعری قاسیم بی زاکیرین «خاین یولداشلار حاقین‌دا» اولان تمثیلینین نثره چئوریلمیش فورماسینی تقدیم ائدیر:

بوندان ایللر اؤنجه ایلان، تیسباغا و دوه یولداش اولورلار. ائوبیر، اورکبیر دوست اولان بو ۳ یولداشین آراسین‌دا هئچ بیر گیزلین، سیرر اولمازمیش. ۳ دوستدان ایکی‌سی - ایلان و تیسباغا چینقیل-تورپاقلا، دوه ایسه یارپاقلا قیدالانیرمیش. آنجاق ایلان و تیسباغانین حیله‌گرلیگی چوخ کئچمه‌دن اؤزونو بوروزه وئریر. اوزده دوست اولان بو ایکی زاتی قیریق حیله‌گرلیک ائدیب، سامان آلتیندان سو یئریدیردیلر. گونلرین بیر گونو بیری دیگرینه دئییر:
- بیزه لازیمدیر کی، بئله بیر آخماغی قورویاق؟ هم یئردن یئییر، هم هاوادان. گئجه-گوندوز یالواریب اللها، اوندان بیر چؤرک آلاق کی، اونو دا آپاریب اونونلا بؤلک؟ آلداداریق اونو، چؤرک ده قالار ایکیمیزه.

اونلار سؤزبیر اولوب دوه‌نی آلداتماق قرارینا گلیرلر کی، تاپدیقلاری چؤریی ایکی‌سی شریکلی یئسین. دوه‌نین یانینا گله‌رک سؤزه بئله باشلاییرلار:
- ای سئوگی‌لی همدمیمیز، الله بیلیر کی، ۳ گوندور آجیق، یئمییمیز اولمور. بو آجلیق بیزی نه حالا سالیب، نه قدر آریقلادیغیمیزی سن ده گؤرورسن. اولان-قالان تاپدیغیمیز بو یومرو چؤرکدیر، اونو دا ۳ یئره بؤلسک هانسیمیز دویاریق؟ ائل آراسیندا بئله بیر مثل وار، سن ده بیلرسن، «بیر پایدان بیر کیشی دویار، اگر بؤلون‌سه، هر ایکی‌سی آج قالار». سن گل من دئیه‌نی ائشیت، یاخشی‌سی بودور کی، بو پایی بیریمیز یئیک، دوست دوشمه‌ن ده سیرریمیزدن خبردار اولماسین. البته، روزینی یئتیره‌ن الله بیزی آجلیق و سوسوزلوق‌دان قیریلماغا قویماز، سن بون‌دان ناراحات قالما.

دوه یولداشلارینی دقتله دینلدیک‌دن سونرا اونلارین قرارینا حؤرمتله یاناشدیغینی بیلدیریر و بئله جاواب وئریر:

- سیز بیلن مصلحت‌دیر، سؤزونوزه ایرادیم یوخدور. اگر راضیسینیزسا، پوشک آتاق، پوشک کیمه دوشسه، یئمک ده اونون قیسمتیدیر.

- آی کیشی، پوشک نیه لازیم؟ اللها شوکر، هرمیز بیر مونصیفیک. هره اؤز یاشینی دئسین، یاشلی اولان چؤریی یئسین. جاهیل اولان الینی اوزسون او یئمک‌دن، روزیسینی اللهین‌دان ایسته‌سین.

دوه بو جواب قارشیسیندا علاج‌سیز قالاراق هئچ بیر فیکیر بیلدیرمیر و ایختیارین اونلاردا اولدوغونو سؤیلییر.

ایلان تیسباغادان خواهیش ائدیر کی، اولجه یاشینی او دئسین. تیسباغا جوشا گلیر و هله لاپ قدیملره گئدیب چیخان یاشینی دوستلارینا عیان ائدرکن بیلدیریر:
- کول باشیما، هئچ بیلمیرم اینانان اولاجاق منه، یا یوخ. یئری گؤیو خلق ائیله‌یه‌ن او بیر الله آد‌می یاراتدیغی واخت منیم ۱۰، یا ۱۵ یاشیم وار ایدی. قریبه بیر مکاندا یاشاییردیم. گؤردوم کی، الله آد‌مه جان وئردی، دئدیم شوکر اللها، من ده قورتولدوم.

دوه تیسباغانین سؤزلرینی دینله‌ییب دیلینی دیشله‌دی، اؤز-اؤزونه سؤیلندی کی، «ساکیت دور». تیسباغادان سونرا نؤوبه ایلانا چاتیر. تیسباغانین سؤیلدیکلرینه سئوینجک جواب وئره‌ن ایلان اونون هله چوخ اوشاق اولدوغو قناعتینه گلیر:

- آی بیچاره، سن هله اوشاق ایمیش‌سن کی! بس نیه بئله هورگوجه اوخشاییرسان؟ من او واخت وار ایدیم کی، قادیر الله یئری-گؤیو یاراتماق ایستییردی. آد‌م هووا کیم ایدی، گؤی اوزونده‌کی ملکلر هاردا ایدیلر من وار اولاندا؟ اونلارین هئچ ایزی-توزو دا یوخ ایدی - بیر من ایدیم، بیر ده قادیر الله...ایندی بئله گؤروندویومه باخما، اوندا ایشیق ساچان مایاک کیمی ایدیم. ایندی چؤپ ایلانینا اوخشاییرام، الله بیلیر کی، گؤره‌ن تانیماز منی...

دوه ائشیتدیکلرینی آجی بیر تبسسومله قارشیلاییر. یولداشلارینین بوش یالانی اونون تأسف حسی کئچیرمه‌سینه سبب اولموش، بو یالانلارینا بیر چاره قیلماسی قناعتینه گتیرمیشدی:

- ایجازه‌نیزله، من ده اؤز یاشیمی دئییم – دئیه‌رک دوه چؤریی گؤتوره‌رک آغزینا آتدی. آستاجا چئینه‌مه‌یه باشلایان دوه سؤزونه داوام ائلییر – سیز چوخ مدنی بیر شکیلده یالان ساییقلاییرسینیز، یقین کی، منیم اوشاق تک صاف اولدوغومو دوشونموشسونوز...بو یئرده بئله بیر مثل چکمییمه جدی احتیاج وار: «کیم اؤزوندن بؤیویه خیانت ائتسه، اؤزو آج قالار». بیر آدام کی، حیله‌نین اساسینی قویدو، هئچ سؤزسوز کی، عاقیبتی اؤز باشینی یئیر. قیامت قوپانا قدر یولداش یولداشینا قارشی دوروست اولمالیدیر. بئله سئله نی نقل ائلمک اولدوقجا چتیندیر. عاریف اولانا دوشن ایسه سهو ائد‌نلری باغیشلاماقدیر...

نثره چئویردی: آیتاج آراز