بو قالا بیزیم قالا،
همیشه بیزیم قالا.
تیکمدیم اؤزوم قالام،
تیکدیم کی، ایزیم قالا.
قدیم زامانلاردا یادئللیلرین هوجوملاریندان قورونماق و مدافعه مقصدیله آذربایجاندا موختلیف ایستحکام و قالالار تیکیلیب. بونلاردان بیری ده عسگران قالاسیدیر. ائل آراسیندا «اسکران قالاسی» آدی ایله تانینان بو سدد ۱۸-جی عصرده قاراباغ خانلیغینین شرق سرحدینده تیکیلیب.
قالانین آدی ایسه اسکران آدلی یئرله باغلی اولوب آذربایجان دیلیندهکی اسکی (کهنه، قدیم) و آران توپونیمیندن عبارت اولوب، (کهنه آران، قدیم آران) معنالارینی داشیییر.

سکران سددی قاراباغ خانلیغینین شرق قاپیسی حساب ائدیلیردی. قالا شوشانین تخمیناً ۲۴، خوجالینین ۵ کیلومئترلیینده و آغدام شهرینین ۱۲ کم جنوبوندا قارقارچایین ساغ و سول ساحللرینده داغ دؤشونده یئرلشیر. بورادا داغلار ائنی تقریباً ۵۰۰ متره چاتان چایین وادیسینه و قالانین دیوارلاری ایله احاطهلنهن بؤیوک اولمایان درهیه یاخینلاشیر.
قالانین سالینماسی قاراباغ خانلیغینین یوکسلیش دؤورو ایله علاقهلی اولوب، قارقار چایی وادیسینی قاپایاراق یالنیز چای طرفدن کیچیک کئچید یاراتماق مقصدی داشیییب. قالانین ساغ ساحل (شرقی) ایستحکامی بورجلرله محکملندیریلمیش ایکیقات داش دیوارلاردان عبارتدی. بوتون بورجلر ایکیمرتبهلی اولوب، بیر-بیرلری ایله ایکیمرتبهلی قالا دهلیزلری ایله بیرلشدیریلیب.

رئلیئفه اویغون اولاراق دهلیز بیر بورجون بیرینجی مرتبهسینی دیگر بورجون ایکینجی مرتبهسی ایله بیرلشدیریر. داغ کئچیدیندن مدافعه اولونان کنار شرق بورج خصوصی فورمالی اوتاقلار کومپلئکسیندن عبارتدیر. قالانین سول ساحل حیصهسی (غرب) ایسه بیر مدافعه حلقهسینده بیرلشهن دوزبوجاقلی تراپیسییا شکیللی ایستحکاملاردان عبارتدیر. بورادا رئلیئف نظره آلینماقلا اینشا اولونموش قالا دیوارلاری آلتی بورجله محکملندیریلیب. قارقار چاییندان باشلایاراق داغا دوغرو اوزانان قالا دیوارلاری قالا حیطینی عمله گتیریب.

یوخاری قالا حیطینین هر کونجونده بیر بورج یئرلشمکله دئمک اولار کی، کواردرات (مربع) فورمالی قاپالی ایستحکامدیر. بو حیطدن آشاغی حیطی آییران کؤندهلهن دیواردا داخلی، اوستو تاغلی داروازالار واردیر. آشاغی حیط شرق طرفدن آچیلمیشدیر، بئله کی، هر ایکی دیوار یالنیز چایا چاتیر. ایستحکامین سول ساحلدهکی آلتی بورجون هر بیری مرکزینده کیچیک آشینما اولان تاغتاوانلا ایکی مرتبهیه آیریلیر.

اوچونجو مرتبه یالنیز مازغاللارا قدر محافظه اولونوب. کوادرات فورمالی ایستحکام مدافعه سیستمینده خصوصی اهمیت کسب ائدیردی و ائله اینشا اولونموشدو کی، حتی قالانین آشاغی حیصهسی دوشمهنین علینه کئچدیکده ده بورادا موباریزهنی داوام ائتدیرمک مومکون اولسون. هوندورلویو ۹ متر، قالینلیغی ۲ متردن عبارت قالا دیوارلاری اوز حیصهسی یاخشی ایشلنمیش چای داشلاریندان تیکیلمیشدیر. هوریزونتال سیرالی دؤشهمه داشلار تیکینتینی داها دا جانلاندیریر.


اسکران قالاسینین تیکیلمه تاریخی و اونو تیکدیرهنین آدی موختلیف منبعلرده موختلیف جور یازیلیب. بیر قیسیم تاریخچی قالانین تیکیلمهسینی پناه علی خانین، دیگرلری مهرعلی خانین، بعضیلری ایسه ایبراهیم خانین آدی ایله باغلاییر. حاضردا اسکران قالاسی ارمنیستان-آذربایجان، داغلیق قاراباغ موناقیشهسی زامانی ارمنیلر طرفیندن ایشغال اولونوب.
