مایماند ایرانین پایتختی تهران‌دان ۹۰۰ کم جنوب‌دا یئرلشه‌ن ماراق‌لی بیر کنددیر. قایالارا اویولموش چوخ سایدا ماغارالار وار. بو ماغارالارین تخمیناً ۱۰ مین ایل اولدن قالدیغی تخمین اولونور. ایل عرضین‌ده بو ماغارا کندین‌ده یاشایانلارین سایی ۱۵۰ نفر اولار.
کولت. آذ مایماند حاقین‌دا ماراغ‌لی معلوماتی سیزه تقدیم ائدیر:

ایرانین پایتاختی تهرانین تخمیناً ۹۰۰ کم جنوبون‌دا یئرلشه‌ن قدیم مایماند کندین‌ده یئرلشه‌ن ماغارا و یئر آلتی ائولر یوموشاق قایالاردان اویولموش ایبتیدای دؤورده‌کی مسکونلاشما یئرلرینه بنزییر. بؤلگه‌ده‌کی داشلارین ۱۰ مین ایلده‌ن آرتیغ یاشی اولدوغو تخمین اولونور. تخمیناً ۲ مین ایلدیر کی یاشاییش اولان مایماند ایرانین ان قدیم کندلرین‌دن بیری اولاراق ساییلیر. ایرانین اورتاسین‌دا قوراق داغلارین آراسین‌دا یئرلشه‌ن بو کند یای آیلاری چوخ ایستی، قیش دا ایسه چوخ سویوق اولور. بو چتین شرایطه اویغون یاشاماق اوچون، کندلیلر مؤوسومه گؤره فرق‌لی ائولرده یاشاییرلار.

یای و پاییزین ایلک آیلارین‌دا ایستی هاوالاردان تأثیرله‌نمه‌مک اوچون دام اؤرتوکلری اوتلاردان عبارت اولان ائولرده قالیرلار. قیش آیلارین‌دا یاشانان سرت و سویوق هاوادان قورونماق اوچون یئرلی اهالی یئر آلتین‌دا یئرلشه‌ن ماغارالارا کؤچور. ۱۰ مین ایلده‌ن چوخ مدته تیکیلمیش بو ۴۰۰ ماغارادان ۹۰-ی قالیب. بو ماغارا ائولرینین هر بیری تخمیناً ۲ متر اوزونلوغون‌دا و ۲۰ کوادرات مئتردیر. ماغارا ائولرین‌دن هر بیری موختلیف سایی‌دا اوتاقلارا صاحب اولماقلا برابر بعضا بو سای ۷-یه کیمی چیخیر. بو ماغارا ائولرینین اؤلچوسو ده دییشیر. کندین ساکینلری ماغارالارین ایچری‌سینی معاصر حیات طرزینه گؤره فورمالاشدیریبلار. حتی اونلار ارزاقلارینی قوروماق اوچون سویودوجو و واخت کئچیرمک اوچون ده تلویزورلاری وار. سویا مؤوضوسون‌دا تام حل تاپا بیلمیرلر و ماغارا ایچری‌سین‌ده هاوالاندیرما سوییه‌سی مینیمال‌دیر.

فارس سیویلیزاسییاسینین دؤورون‌ده اینکیشاف ائتمیش دین اولان زردوشتلوک بو کندین اینانجینی تشکیل ائدیر. مایمانددا یئرلشه‌ن ماغارالاردا معنوی کئچمیشینین قالیرق ایزلری وار. ۷-جی عصرده ایسلامین قبولو ایله زردوشتلوک دینی گئری پلان‌دا قالمیش و ماغارالارین بیر چوخو دا مسجید اولاراق ایستیفاده اولونور. کند ساکینلرینین چوخو اکین ساحه‌لرین‌ده و داغ یاماجلارین‌دا مال-قارا یئتیشدیریب، اوتلادیرلار. کؤچ ائتدیکلری زامان یانلاریند گؤتوردوکلری حیوانلاری یئر آلتی آخیرلاری اولان ماغارالارا یئرلش‌دیریرلر.

اینانجلارینا گؤره داها ساغلام و اوزون بیر عؤمره اولماق اوچون بؤلگه‌ده یئرلشه‌ن شیفالی بیتکیلری ییغیب ایستیفاده ائدیرلر. قیش آیلارین‌دا، ماغارادا یاشاماغی اوستون توتان اینسانلارین سایی گئتدیکجه آزالیب. قونشو قصبه‌لر گئدیب قیش آیینی اوردا کئچیریب، یای‌دا گئری گلمیی ترجیه ائد‌نلر ده وار. ایل عرضین‌ده تخمیناً ۱۵۰ آدامین کندده یاشادیغی دئییلیر. ایللر کئچدیکجه اهالینین آزالماسی کندین گله‌جک ایلینه کئچمه‌سی اوچون بیر پروبلئم‌دیر.