«ایران‌دا ائتنیک آزلیقلارین کومپاکت یاشادیغی بؤلگه‌لرده، خصوصاً ده بلوچلارین، کوردلرین و عربلرین مسکونلاشدیغی رایونلاردا پارتلاییشلار باش وئریر. البته، بونون ایلک سببینی همین بؤلگه‌لرده‌کی اجتماعی-سیاسی پروبلئملرده آختارماق لازیم‌دیر. ائتنیکلره قارشی هرطرف‌لی محو ائتمه سیاستی یورودن حاکمیته قارشی رادیکال موباریزه‌یه اوستونلوک وئره‌ن قروپلار اونا پارتلاییشلار و یاری-حربی عملیاتلارلا ضربه وورماغا چالیشیرلار».

گونئی آذربایجان‌لی میللی-مدنی فعال، کانادا وکیللر کولگییاسینین حقوقی مسئله‌لر اوزره مصلحت‌چیسی حسین تورک ائللی بئله دوشونور.

اونون Teleqraf.com-ا موصاحیبه‌سینی تقدیم ائدیریک:

- حبس ائدیلمیش گونئی آذربایجانین میللی-مدنی فعالی عباس لیسانی اطرافین‌دا معمالی وضعیت یارانیب. بیر آیا یاخین‌دیر اوندان خبر یوخ‌دور. دیگر طرف‌دن، سون واختلار گونئی آذربایجان‌دا ایران حاکمیتینین تضییقلرینه ان چوخ معروض قالان دا عباس لیسانی‌دیر. سیزجه، ایرانین خصوصی خیدمت اورقانلارینین بو شخصه قارشی «خصوصی دقت»ی ندن ایر‌لی گلیر؟

- عباس لیسانی میللی حرکاتین ان اؤنملی سیمالاریندان بیریدیر. ایران حاکمیتینین تضییقلرینده اساس مقصد اونو سوسدورماق و یولوندان گئری قایتارماقدیر. لاکین اونو و میللی آزادلیغیمیز اوغروندا موباریزه آپاران دیگر فعاللاریمیزی بو یولدان چکیندیرمک مومکون دئییل.

- عباس لیسانییه میللی حرکاتین گله‌جک لیدری گؤزو ایله باخا بیلریکمی؟

- عباس بیین اؤزو ده چیخیشلارین‌دا دفعه‌لرله بیان ائدیب کی، اونون لیدرلیک ادعاسی یوخدور. ایندی ایسه بیزه لیدردن چوخ تشکیلات لازیمدیر. هله کی، ایران حاکمیتینین سرت تضییقلری قارشی‌سیندا بئله بیر تشکیلاتی یاراتماق مومکون اولمور. اصلینده بوتون جمعیتلرده بئله تشکیلاتلار حاکمیتلر ضعیفله‌یه‌نده و میدان‌دا گوج بوشلوغو یارانان‌دا اورتایا چیخیر. بیزده ده بئله اولاجاق. مثلاً، واختیله شاه رژیمی اؤلکه‌ده بئش آدامین بیر یئره ییغیلماسینا ایمکان وئرمیردی. اما همین رژیم ضعیفله‌یه‌ن کیمی، گونئی‌ده آذربایجان موسلمان خالق حرکاتی میدانا چیخدی. ۲-۳ گون عرضین‌ده ده تشکیلات عضولرینین سایی ۲ میلیونو کئچدی.

- اما حساب ائتمک اولار کی، بئله بیر تشکیلاتین یارانماسی اوچون لیدرین اولماسی دا اساس شرطلردن بیریدیر...

- منیم فیکریمجه، تشکیلاتلانما اولارسا، لیدئر ده اورتایا چیخار، یا دا سئچیلر. ایندیکی وضعیت‌ده سئچمک و سئچیلمک ایمکانی اولمادیغینا گؤره، ایسته‌نیله‌ن سئچیم و یا تعینات اوغورسوز اولاجاق. عباس بی ده ان چوخ سئودییم و گووندییم حرکات لیدرلریندن بیریدیر. اما قناعتیمه گؤره، ایندیکی وضعیت‌ده بیزیم حرکات اؤز انرژیسینی لیدرلیک یاریشینا صرف ائتمه‌مه‌لیدیر.

بیر دؤنه‌م بئله بیر سهوی ائتدیک. دوشمن ده بو مسئله‌دن مهارتله ایستیفاده ائتدی. اوزون مدت باشیمیز «فیلانکس گونئی آذربایجان لیدریدیر، یا دئییل» کیمی موذاکیره‌لره قاریشدی. بو دا حرکات‌دا پارچالانمایا سبب اولدو. میللی آزادلیق حرکاتی بیر پروسئس‌دیر، لیدر و یا لیدرلر ده بو پروسئس‌ده اورتایا چیخیر. واختیله آذربایجان‌دا نعمت پناهلی وار ایدی، میتینقلری ایداره ائدیردی. بلکه ده نعمت بی اؤزونو حرکاتین لیدری کیمی گؤروردو، اما نه اولسون کی، گؤزل شعیر اوخویوردو، اینسانلاری جوشا گتیریردی، لاکین لیدرلیک قابیلیتی یوخ ایدی.

دیگر لیدرلر ده واردی، اما پروسئس ائلچیبیین اوزرینده دایاندی. چونکی همین دؤنمده ائلچیبی قدر ایکینجی خاریزماتیک لیدر یوخ ایدی. بیر مدت اول گونئی‌ده ده بیر نفری لیدر ائتمک ایستدیک، اما باش توتمادی. چونکی لیدر سئچمک، یاخود اعلان ائتمکله اولمور. خاریزماتیک لیدر اولماغین شرطلری وار. آدام‌دا بو باجاریق و خصوصیت یوخدورسا، لیدر اولا بیلمز.

دئدییم کی، عباس بی چوخ سئودییمیز، گووندییمیز حرکات فعالیدیر و لیدر اولماق کیمی بیر ادعاسی یوخدور. پروسسین اونو، یاخود باشقاسینی لیدر کیمی اورتایا چیخاراجاغینی بیلمیریک. منجه، پروسسین قاباغینا کئچمک دوغرو دئییل.

- اما بئله بیر تصور یارانیر کی، گونئی‌ده‌کی حرکات، دیرنیش بیر قدر ضعیفله‌ییب...

- من دئمزدیم کی، حرکات ضعیفله‌ییب. منجه، حرکات اولدوقجا گوجلودور. گونئی‌ده‌کی بؤیوک اکثریت میللی کیملیک اوغروندا موباریزه آپاریر، میللی آزادلیغینی، موستقیللیینی طلب ائدیر. حساب ائدیره‌م کی، گونئی آذربایجان میللی حرکاتی قدر ایران‌دا بؤیوک بیر پروسئس یوخدور. اما البته، بو، ایران‌داکی مؤوجود رژیمی دئویرمک گوجونده دئییل.

بونون دا اوبیکتیو و سوبیکتیو سببلری وار. لاکین گونئی‌ده‌کی حرکات قدر موستقیل، هانسیسا خاریجی گوجدن آسیلی اولمایان ایکینجی حرکات یوخدور. گونئی‌لیلر بو حرکاتی دیشلری، دیرناقلاری ایله بو سوییه‌یه قالدیریبلار. هئچ کس بیزه دستک وئرمه‌ییب. اما ایران‌داکی دیگر حرکاتلارا میلیاردلار خرجلنیر. کوردلرین، عربلرین، اللهین بلوچلارینین فیسبوک صحیفه‌لری اوچون میلیونلار خرجلنیر. بو پوللار هارادان گلیر؟ البته، خاریجی قوه‌لردن...

اما میلیونلوق بودجه‌لرله چالیشان هئچ بیر حرکات، صیفیر بودجه ایله خالقین اینامین‌دان باشقا هئچ بیر ایمکانا صاحب اولمایان گونئی حرکاتی اونلارین هامی‌سیندان قات-قات گوجلودور و گئنیشدیر. بئله اولماسایدی، پرزیدنت سئچیلمک ایسته‌یه‌ن حسن روحانی آذربایجانا وعد وئریب بیزدن سس دیلنمزدی.

- بس، سون دؤنه‌ملرده ایران‌دا اتنیکلرین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرده ترور آکتلارینین سایینین آرتماسی ندن ایر‌لی گلیر؟

- ایران‌دا ائتنیک آزلیقلارین کومپاکت یاشادیغی بؤلگه‌لرده، خصوصاً ده بلوچلارین، کوردلرین و عربلرین مسکونلاشدیغی اراضیلرده پارتلاییشلار باش وئریر. البته، بونون ایلک سببینی همین بؤلگه‌لرده‌کی اجتماعی-سیاسی پروبلملرده آختارماق لازیم‌دیر. اتنیکلره قارشی هرطرف‌لی محو ائتمه سیاستی یورودن حاکمیته قارشی رادیکال موباریزه‌یه اوستونلوک وئره‌ن قروپلار اونا حاکمیتی پارتلاییشلار و یاری-حربی عملیاتلارلا ضربه وورماغا چالیشیرلار. نئجه دئیرلر، نه تؤکرسن آشینا، او دا چیخار قاشیغینا. ایران حاکمیت ۴۰ ایلدیر اؤلکه داخیلین‌ده و خاریجین‌ده داغیدیجیلیقلا مشغول‌دور. بونا گؤره ده آرا-سیرا اونونلا اونون باشا دوشدویو دیل‌ده دانیشانلار اورتایا چیخیر.

- حسین بی، حساب ائدیرسینیز کی، ایران حاکمیتی اتنیکلرین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرده، او جمله‌دن، گونئی آذربایجان‌داکی آیاقلانما ایله گئری چکیله‌جک؟

- قناعتیمه گؤره، ایران حاکمیتی دیکتاتورا ماهیتینه گؤره محوه محکومدور. بو حاکمیتی یالنیز دئویرمک یولو ایله دییشمک مومکوندور. فیکریمجه، گونئی حرکاتی زامانلا بو حاکمیتی گئری اوتورداجاق و آذربایجان اوزرینده‌کی ایشغالینا سون قویاجاق. بیر طرفدن ده بین الخالق تضییقلر سرتلشدیکجه، بو حاکمیت ضعیفله‌یه‌جک و اؤلکه اوزرینده‌کی ایداره ائتمه‌سینی ایتیره‌جک. بو باش وئرن کیمی، گونئی حرکاتی اؤز گوجونو گؤستره‌جک. بیز ایندی اؤز گوجوموزون یالنیز اوتوز فایزینی گؤستریریک. میللی حرکات چوخ دریندیر. اما تأسف کی، دستک وئرن یوخدور. بونا باخمایاراق، زامانلا دستک وئرمک اوچون سیرایا دوزوله‌نلرین سایی دا آز اولمایاجاق.