دیل، اینسانلار آراسیندا ایلگی قورما و آنلاشما ساغلایان بیر آراج اولدوغونا گؤره، چوخ اؤنملی بیر وارلیق‌دیر.

اوسته‌لیک دیل، دوشونجه‌نین ده آراجی‌دیر، آیریلماز بیر پارچاسی‌دیر و‌ «دوشونجه‌نین اؤزودور.» آیریجا دیری، یاشایان و گلیشن محتشم سیمگه‌لر سیستمی‌ اولان دیله توپلومسال آچیدان باخینجا، هر دیلین، او دیلی داشییان توپلومون تاریخینین و کولتورونون داشیییجیسی اولدوغونو گؤروروک.‌ دولاسییلا دیل، بیر خالقی بیرلشدیرن، اورتاق هدفلره یؤنلندیرن کولتورل میراث و توپلومون تاریخسل وارسیللیغینین قایناغی‌دیر. بیر توپلومون کیملییینی آنلاماق ایسته‌یینجه ایلک اؤنجه او توپلومون دیلینه باخیلیر. دئمک دیل، کیملییین آنا گؤسترگه‌سی‌دیر ده.

اینسانین و اینسانلیغین بو دیرلی وارلیغی دونیا اینسانلارینین اورتاق آراجی دئییل آنجاق. بو گون یئر اوزینده ۶۰۰۰دن آرتیق یاشایان فرقلی دیل وار. ( بعضی تخمینلره گؤره ۸۰۰۰ دیل) یعنی دونیا تک دیللی دئییل، چوخ دیللی بیر دونیادیر‌. دونیادا یاشایان اینسانلار بو آلتی مین دیلده دانیشیرلار. بو دیللرین هر بیری بیریلرینین و بیر توپلومون آنا دیلی‌دیر. آنجاق دونیامیزدا سیاسی سینیرلار بیر دیلی دانیشان توپلوملارا گؤره جیزیلمامیشدی. بئله‌کی اؤلکه آدی وئریلن هئچ بیر سیاسی سینیر ایچینده یاشایان اینسانلار اورتاق بیر دیلده دانیشمیرلار. اؤرنیین چین جمهوریتینده ۱۴۰، زیییرده ۲۱۰، کامرون‌دا ۲۷۰، سولومان آدالاریندا ۳۸۰ ، نئیجریه‌ده ۴۲۷ و یئنی گینه‌ده ۸۵۰ فرقلی دیلده دانیشیلیر.

مدرن دونیادا اولوس- دؤولت یاراتما پولتیکالاری بو کولتورل و دیلسل چئشیدلیلییی و زنگینلیی هده‌له‌سه ده آرتیق بیلیم و دونیا، بوتون بو دیللرین بشری میراث و کولتور وارسیللیغی اولدوغونو قبول ائدیر. آنا دیللرینین قورونماسینی و گلیشمه‌سینی ساغلاماق یؤنونده آددیملار آتیر.

آلمانیادا «اولوسال اویوم پلانی» اویغولاما قاپسامیندا ایلک اوخولدان باشلایاراق هفته‌ده ۵ ساعات آنا دیلی درسلری کئچیریلیر‌.

گونئی آفریقادا ۱۹۹۳دن بویانا اؤلکه‌ده یاشان ۹ آنادیلی اوخوللاردا ۵ ایل زورونلو اولاراق اوخودولور.( هر کس اؤز آنا دیلینده) آلتینجی ایلدن اینگیلیزجه ده اؤیرتیم دیلینه آرتیلیریر.

بولیوی‌ده ۱۹۹۴دن بری اوخوللاردا اسپانیولجا ایله بیرلیکده ۳۰ یئرلی دیلده اؤیرتیم اویغولانیر. ( هرکسه اؤز آنا دیلینده)

ایسویچره‌ده هر بؤلگه‌ده( ایالتده) اوخوللاردا اؤز دیللری اوخونماق اوزره فرانسیزجا، ایتالیانجا، آلمانجا و رومانسجا ائیتیم وئریلیر.

ایسویچده ۱۹۷۶دان بری هفته‌ده ایکی ساعات آنا‌ دیلی اوخونور. سایجا ۵ نفر بیر آنا دیلینی دانیشان اولسا دؤولت اوخوللاردا او آنا دیلینده درس وئرمه‌یه مجبوردور. بئله‌لیکله ایسویچده ۳۲ فرقلی دیلده درس اوخونور.

کانادادا اینگیلیزجه و فرانسیزجا رسمی دیل اولسا دا اوخوللاردا ۲۰ فرقلی آنا دیلی اوخونور.
و ...

تورکجه‌یه گلینجه، گئنیش جغرافیاد یاخلاشیق ۲۵۰ میلیون نفرین آنا دیلی‌دیر تورکجه.بو باخیمیدان دونیا دیللری آراسیندا چینجه، انگیلیزجه، هیندجه و اسپانیولجادان سونرا ۵جی سیرادا یئر آلیر.

ایرانداسا آنا دیللری تورکجه اولانلارین سایی اؤلکه‌ده بوتون باشقا دیللری دانیشانلاردان چوخ اولسا دا هله‌ده اوخوللاردا تورکجه اؤیرتیم کئچیریلمیر.‌ « منصور مظلومی »