یوخاری

سنی بوش یئره سئومه‌میشدیم - حکایه

آنا صحیفه ادبیات
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

یاغیش سیسقین – سیسقین یاغماغا باشلامیشدی. قوروموش یارپاق‌لار، آیاق‌لار آلتیندا، بیر – بیرینه نه‌سه پیچیلداییردی. بیر – ایکی سئرچه، لوت بوداق‌لارین اوستونده اویناشیردی. یئنی‌جه چیخان گونش، گوجسوز بیر دورومدا، قول - قانادینی ساللایاراق، چالیشیردی زیروه‌لره یوکسه‌له. نه داریسقال کوچه وار ایدی نه ده یاریمچیق تیکیلمیش دام – داش. من یاریمچیق ساندیغیم دام – داش یئرینده ایکی مرتبه‌لی ائوین آلتیندا، بیر چایخانا قورولموشدو. اونون قارشی‌سیندا دوروب گؤزله‌مه‌لی ایدیم.

"سونا" ایله بوردا گؤروشه‌جه ایدیک. بیر آز اویان – بویانا یئریدیم. بیر – ایکی سیگارئت چکدیم. گاه یئره باخیردیم گاه گؤیه. گاه‌دا کوچه‌نی، دام – داشلاری گؤزدن کئچیریردیم. اونوتقانلیق توتان آدام کیمی، بورالارین هامیسی منه یاد گلیردی. سانکی ایل‌لر بویو من بوردا یاشامامیشام. بوردا منیم اوشاق‌لیغیم، گنج‌لییم کئچمه‌میشدی. سونا ایله بوردا گؤروشوب اؤپوشمه‌میشدیک. سانکی بوردا منیم شیرین و آجی گون‌لریم اولمامیشدی. درس اوخویا – اوخویا بو دام – داش‌لارین چوخوندا کرپیج آتیب بتون داشیدیغیم، فهله‌لیک گونلریم، گؤزومون اؤنونده ایدی. ائله بو کوچه‌ده سونانی گؤروب سئومیشدیم. ائله بو کوچه‌ده اونونلا گیزلیجه ال – اله یاپیشیب گؤزلرینین ایچینه بوتون گوجوم‌له باخمیشدیم. آمما بو دام – داش‌لاردا اؤزگه ایدیلر، یاد ایدی‌لار منه.

بیر گون درسدن قاییدیب، بو دام‌لارین بیرینده فهله‌لیک ائتدییم آندا، سونا منی گؤردو. دوزو چوخ اوتاندیم. منی بئله دورومدا گؤرمه‌یینی ایسته‌مزدیم. آمما بیر گؤروش گونو، منیم ایشله‌مه‌ییمدن چوخ – چوخ سئویندی. منه اوره‌ک – دیره‌ک وئره‌رک دئدی:

- سنون یاخشی درس اوخوماغون منه بللی‌دیر. اونون یانیندا ایشله‌مه‌یون داها گؤزل و دوزگوندور. سونرا آرتیردی:

- کاسیبلیق مان دئییل، الوندن بیر ایش گلیرسه ایشله‌مه‌ییب کاسیب قالسان ماندیر.

سونانین سؤزو اوره‌ییمه ائله یاتدی کی اونو اوره‌کدن باغریما باسیب نئچه کره اؤپدوم. چوخ واخت‌لار سونا گلیب ایشله‌دییم یئرده، منیمله گیزلیجه گؤروشردی. اوستوم – باشیم تمیز اولماسادا، بوندان هئچ اوتانمازدی. دئییب – دانیشیب گوله – گوله آیریلاردیق.

یونیوئرسئتدن قبول اولدوغوم ایل‌لر چوخلو کتاب اوخویوردوم. رمان، حئکایه، فلسفه، تاریخ و . . .. بو کتاب‌لارین بعضی‌لرین اوندان – بوندان گیزلیجه آلیب اوخویاردیم. اوخودوق‌لاریم‌دان سونایا دا وئره‌ردیم. بعضن‌ده اوتوروب اوخودوق‌لاریمیز باره‌سینده دانیشاردیق. کیتاب‌لارین بیرینده بئله بیر سورقویا توش گلمیشدیک: "اؤزل حیات اؤنملی‌دیر یوخسا ائل قایغی‌سینا قالماق؟" سونا اؤزل حیاتا اؤنم وئریردی. من ایسه ائل دردینی چکمه‌یه. چوخلو دانیشیقدان سونرا قراره گلدیک کیتابی بیر داها سونونا قدر اوخویاق.

بیر نئچه گوندن سونرا یئنه اورتاق آنلاییشمایا چاتمادیق. سونا بیزیم عشقیمیزی هر نه‌دن قوتسال توتاراق، اؤزل حیاتیمیزی اؤنمسه‌یه‌رک دئدی:
- سنون بیر توکونو مین‌لر آخماق آدام‌لارین بوتون حیاتی ایله دئییشمه‌رم.

یوخ، سونا دئدییینین اوستونده سرت‌جه‌سینه دایانمیشدی. بیر – بیر آداملاری آدلاریلا سایدیلاییب دئدی:

- قویمارام، قانماز حاجی صفر، پینتی حاجی قنبر، مالین یئمز سید حسین، ساتقین قارا جعفر، امنیه فیروز و . . . کیملره گؤره سنون باشوندان بیر توک اسگیک اولا. ائل اولاردیرسا قایغی‌لارین بالالاری چکسین.

سونا، دانیشماقدان دایانمیردی، یورولموردو. چالیشیردی سون گوجو ایله منی باشا سالسین کی بیزیم حیاتیمیز هر نه‌دن و هر کسدن اؤنملی‌دیر. اؤزموزو یاخشی باشا دوشمه‌سک باشقاسینی باشا دوشه بیلمه‌زیک دییه آرتیردی:

- باخ منیم جانیم، منیم گؤزل عشقیم، اولار بیزیم قایدیمیزا قالیرلار مگر؟ بیزده اولارین قایدینا قالاق؟ یوخ منیم جئیرانیم. اؤزموزو دوشون. گله‌جه‌ییمیزی دوشون. سن کی باجاریقلی درس اوخویوب چالیشقان آدامسان، منده سنه یاردیمجی اولاراق چالیشیب اؤزموزه گؤزل حیات قوراریق.

سونایا دئمک ایسته‌ییردیم من ائلین قایغی‌سینا اؤنم وئرمکده، عشقیمیزی، سئوگیمیزی، اؤزل حیاتیمیزی دانمیرام. آنجاق ائلین ده قایغی‌سین چکمک لازیمدیر. چایخانا گئت – گئده شولوغلاشیردی. یاغیش دا برکیمیشدی. دالبادالا دوشن یاغیش دامجی‌لاری، الیمده یاندیردیغیم سیگارئتی، مندن قاباق سؤندوروردو. تپه‌دن - دیرناغا ایسلانمیشدیم. ایسلانسامدا بیر یئره گئتمک ایسته‌میردیم. گلیب – گئدنین اوزونه باخیردیم. بلکه سونادا گلیب بورالاردان کئچدی دییه، قادین‌لارا داها چوخ دقت ائدیردیم. یاغیشدان قورونماق چون، اوز - گؤزونو اؤرتن قادین‌لاری سلام وئره‌رک دانیشدیریردیم بلکه سونانین سسین ائشیدم. چوخ‌لاری گلدی گئتدی. آنجاق سونا گلمه‌دی. گؤزوم یئره دوشن یاغیش‌لارین آراسینی آراییردی. نئچه مرتبه‌لی ائولرده، ترله‌میش باجالاری سیلن ال‌لرین آرخاسیندا اولان آدام‌لاری سئیر ائدیردیم. بالکون‌لاردان، یاغیش ایسلادماسین دییه، تله‌سه – تله‌سه سریلمیش پالتارلاری ییغیشدیران قادین‌لارا باخیردیم، هئچ بیری سونایا اوخشامیردی. چال باشیم و آغووش ساققالیم یاغیش دامجی‌لاری ایچینده بوغولموشدو. کیپریک‌لریمی دؤین یاغیش گؤز یاشی کیمی یاناق‌لاریمدان آخیب تؤکولوردو. بو دورومدا اؤزومه باخیب آغلاماغیم گلدی. ایسته‌دیم کوچه‌ده ائله هؤنکور – هؤنکور آغلاییم کی سسیم بوتون ائولره چاتسین. باجالاردان، بالکون‌لاردان سوخولوب اوتاق‌لارا گیرسین. آمما چایخانا قاباغیندا اولدوغوم یادیما دوشدوکده، اؤزومو اله آلدیم. هامی واریدی، سونا یوخ ایدی.

چایخانانین قاپیسی آچیلدی، بیر نفر منی سسله‌دی: « آی آغا جومجولوق سو اولوبسان، ایکی ساعاتدیر یاغیشین قاباغیندا دلی آدام کیمی نه‌یه دوروبسان؟ گل ایچری بیر آز قیزیش. یوخسا ناخوشلویارسان.

الی – آیاغی یئردن – گؤیدن اوزولموش آدام کیمی، چاره‌سیز قالاراق سؤزونه باخیب ایچه‌ری کئشدیم. منی ایچه‌ری چاغیران آدام اؤز یانیندا اوتورتدو. چایچی قاباغیما بیر چای قویدو. یانیمداکی چالیشدی منه دئسین ایسلانمیشام چایی ایستی – ایستی ایچیم بلکه جانیم قیزیشا. اونسوزدا ایچری کئشجک، جانیم قیزیشمیشدی. آخی بورانی یاخجی تانیییردیم. سماوارلارین اولدوغو دالدا یئر منه چوخ دوغما گلیردی. بو دالدا یئرده من نئچه کره اولموشام. یادیمدان چیخارمی هئچ؟ بوردا منیم ان شیرین گونلریم کئچیب. عؤمرومون گول‌لو – چیچک‌لی آن‌لارینین ایزی وار بوردا. سونا ایله خیسین – خیسین دانیشدیغیمیز سؤزلرین سس‌لری قاناد آچیب اوچور بورالاردا. اؤپوش‌لرین قیشغیرتیسی قولاغیما گلیر. قوجاق‌لاریمیز پیچیلداییر. اونون گؤز‌لرینین ایشیغی ایچیمده نور دوغورور. سون گؤروشوموز، سماوارلار اولدوغو یئرده گؤزومون اؤنونده پوققلداییر، جوشوب داشیر. جوشوب ایچیمه تؤکولور. ایچیمی ایندی یاندیریب یاخیر. گؤزومو کور ائدرجه‌سینه قدر، سماواردان آخان قاینار سو کیمی قاینار آغلاماق ایسته‌ییرم.

ایچیمه دالمیشدیم. هئچ بیلمیردیم چایخانادا کیملر وار. گؤزومو آچاندا، حاجی صفری، پینتی حاج قنبری، مالین یئمز سید حسینی، ساتقین قارا جعفری، امنیه فیروزو و یاشقالارین گؤردوم. زلی قانی سوموران کیمی، لذت‌له قلیان‌لارین سوموروردولار. منی ایچه‌ری چاغیریب یانیندا اوتوردان کیشی ده، منیم یونیوئرسئت یولداشیم، ائلیارین آتاسی، آقابالا کیشی ایدی. آقابالانین فیکری – ذیکری اوشاقلارین اوخودوب بیر یئره چاتدیرماق ایدی. ائلیار یونیوئرسئتی قازاناندا تکجه داناسین‌دا اونا قوربان کسیب پایلامیشدی. آقابالا کیشی چایین ایچه – ایچه مندن سوروشدو:

- آی بالا کیملردن‌سن؟ بورالاردا نه گزیرسن؟

آقابالانین منی تانیماماغی بللی ایدی. تانیسایدی بئله دانیشمازدی. آقابالا تانیماسا هئچ کیم تانییا بیلمزدی. بونلارلا چوخ یاخین ایدیک. اوغلو ایله‌ده یاخین دوست ایدیم. نئچه کره ائولرینه گئتمیشدیم. ایلک کره دوشوندوم، اؤزومو تانیتدیرمایام. آمما بعضی سورولاریما جواب تاپماغا گؤره مجبور ایدیم. اونا یاخینلاشاراق دئدیم: « آقا بالا عمی منی تانیمادون؟» آقابالا گؤزلریمین ایچینه دقتله باخاراق، دئدی: « آی بالا تانیش گلیرسن آنجاق یاخشی آوارمادیم.» اوندان ایسته‌دیم تانییاندان سونرا کیمسه‌یه دئمه‌سین. سونرا آچیقلادیم کی من ائلیارین دوستو "آیدینام". اوزومه درین – درین باخیب آز قالدی گؤزلیندن یاش سوزه‌لنسین. آنجاق اؤزونو ساخلاییب، قولونو بوینوما سالیب ایسلاق آغووش ساققالیمدان اؤپدو.

- آی بالا سنون باشووا دؤنوم. نه پیس گونه قالیبسان؟ بو یاشدا ساچون ساققالون دوم آغ اولوب. والله هئچ تانیماق اولمور. الله مردم آزارین ائوین ییخسین. سنی اونلار بو پیس گونه قویدولار. مین دفعه سنه، ائلیارا دئمیشدیم، بو آخماق آدام‌لارلا آغیز – آغیزا وئرمهیین، سیزی گودازا وئره‌رلر. گئتدینیز درس اوخوماغا اوردادا دیلینیزی یئره قویمادوز. دؤلت‌له، دؤلت‌لیک ائله‌مک اولماز.

- جانون ساغ اولسون عمی. کئچن کئچیب، اولان اولوب. من ایندی باشقا بیر ایش ایچون بورا گلمیشم.

آقابالا کیشی سؤزلریمه قولاق آسمایان کیمی آرتیردی:

- داش‌لارین سینوزه دؤیدویونوز آدام‌لار، سیزی ساتدیلار. ده‌یردی بئبئله زندان چکیب پیس گونه قالماق؟ قانماز حاجی صفرین اوغلو هارا، آییلماق هارا؟ مین دنه ده اونا کیتاب وئریب اوخودساندا دده‌سی کیمی قانمازدیر کی قانمازدیر. آی بالا قانمازلیق بونلارین قانیندا وار.

- واختی گلر اونلاردا باشا دوشرلر. هئچ کیم ننه‌سین قارنیندا پیس و یا یاخشی اولمور. بیزلر اونلاری یاخشی و پیس بارا گتیریریک. گؤرونور کی بیزیم ایشلریمیزده خطا وارمیش. بیرده هامی قانان اولمایاجاق کی.

آقابالا کیشی یئنه‌ده دییه‌سن منیم سؤزلریمه قولاق آسمیردی. باشلادی هاچان زنداندان چیخمیشام، کیمی گؤروب گؤرمه‌میشم. و هارا گئتمه‌ییمدن سوردو. بیر – بیر جواب وئرندن سونرا، سونانی آختاردیغیمی دئدیم. او دا منه دئدی کی، «سونرالار بیلدیم کی سیز نه قده‌ر بیر بیرینیزی سئویرمیش‌سیز.» نئچه کره آقابالا کیشی‌یه دئدیم کی من سونانی دله‌جه‌سینه سئویردیم. سونانین خاطره‌لری و اونا قووشماغی زنداندا منی بوتون چتینلییه دؤزدوروردو. یاراسی دئشیلن آدام کیمی و قولاق یولداشی تاپان دیل کیمی باشلادیم اونا سون گؤروشوموزدن دانیشماغا:

- بیر گون یاغیش سیسقین – سیسقین یاغماغا باشلامیشدی. قوروموش یارپاق‌لار، آیاق‌لار آلتیندا، بیر – بیرینه نه‌سه پیچیلداییردی. بیر – ایکی سئرچه لوت بوداق‌لارین اوستونده اویناشیردی. یئنی‌جه چیخان گونش، گوجسوز بیر دورومدا، قول - قانادینی ساللایاراق، چالیشیردی زیروه‌لره یوکسه‌له. آددیم‌لاریمی سرت آتاراق، داریسقال بیر کوچه‌ده یاریمچیق تیکیلمیش دام - داشا یاخینلاشدیم. دامین آرخاسیندا دؤرد دووارین بوجاغیندا "سونا"نی گؤردوم. منی گؤرجک، سس‌سیزجه الی ایله ایشاره ائتدی. کیمسه گؤرمه‌دن گیزلی‌جه یانینا سوزولدوم. ال گؤروشوب اوزوندن اؤپدوم. منی برک – برک قوجاقلاییب، «نه چوخ یوباندون؟» دئدی. آمما من یوبانمامیشدیم. او گون بالاجا باجی‌سی چیچه‌یه دوز بو واختی دئمیشدیم. گؤروشوموز چوخ آز چکدی.گلن آدینا آخشامی اونلارا ائلچی گؤندره‌جه‌ییمی سؤیله‌دیم و آیریلدیق.

آقابالا کیشی، گؤزلرینی منه تیکیب باشینی بیر – ایکی کره اویان – بویانا دؤنده‌ریب دئدی:

- آی بالا او ایللردن دوز اون ایل کئچیب. آخی سنه نه دئییم؟ . . . نئینک سونانی اگر یئنه چوخ سئویرسن‌سه من اونون یئرینی بیلیرم. او سنی یئنه‌ده گؤزله‌ییر. قورخما سندن باشقاسینی سئومه‌دی. سنی هئچ کیمسه‌ایله دئییشمه‌دی. بیر آژانس چاغیریم گئده‌ک.

آیاغا دوروب آقابالا کیشینین اوز گؤزوندن اؤپدوم. اوچماغا قول قانادیم یوخیدی. اوره‌ییم دوز اون ایل بوندان قاباق کی کیمی چیرپینماغا باشلادی. آز قالیردی کؤکسومو یاریب اووجوما دوشه. اون ایل زندان توک قده‌ر وئجیمه دئییلدی. چایخانانین ایچینده ایسته‌ییردیم قیشغیریب دونیانیا سس سالام. بو آن منیم کیمی، دونیادا هئچ کیم خوشبخت اولا بیلمزدی. سونایا او قده‌ر دانیشماغا سؤزوم وار، عؤمروموزون سونونادک دییم بیتمز. «آه منیم سونام آه. سنی بوش یئره سئومه‌میشدیم کی؟ منی اونوتمایاجاغینی بیلیردیم. منیم یاشیل باشلی سونام. سؤز وئریرم، سنه گؤزلریمین گیله‌سین یئدیرده‌جم. الیمده، اووجومدا، جییاریمین دوز باشیندا ساخلایاجام. سنی بیرداها ترک ائتسم اوره‌ییم پارچا – پارچا اولسون. بئلیم قیریلسین. باشیم کسیلیب اؤنونده قاناسین. داها سنی اؤزومه زندان ائده‌جم. سن منیم زندان‌بانیم اولاجاقسان. هر ایشکنجه‌نه دوزه‌جم. بوتون آغریلارینی اؤزوم چکه‌جم. سندن بیر گون بئله آیریلمایاجام. آه سونام آه. بو گونو هر گون آرزولامیشام هر گون ایسته‌میشم. بو آنلارا گؤره یاشامیشام»

اؤزومه ائله دالمیشدیم کی هاچان تاکسی‌یا مینیب هارا گئتدییمی، آقابالا کیشینین تاکسی‌ده نه دانیشدیغینی، تاکسی‌دن دوشمه‌ییمیزی بیلمه‌دیم. سونادان باشقا گؤره‌ر گؤزوم ائشیدن قولاغیم یوخ ایدی. موتلولوقدان اؤزومه سیغمیردیم. بیلسه ایدیم بو تئزلیک‌ده سونانی تاپاجام، اؤزومه یئتیشردیم. ساچیمی ساققالیمی ووردوراردیم. آمما سونانی یاخشی تانییردیم. فهله‌لیک واختیمدا اوست – باشیمین کیرلی اولماغیندان هئچ چکینمزدی. نئچه کره بئله‌سینه قوجاقلاشیب اؤپوشموشدوک. قوی هله گؤروشک. تمیزلییه واختیمیز چوووووخ اولاجاق. بئله – بئله دوشونوردوم، آقابالا کیشی بیر قبیرین اوستونده دایانیب دئدی: دوز دوققوز ایل بوندان قاباق، آتاسی زورلا باشقاسینا وئرمک ایسته‌ینده، بیر پاییز آخشامی قیزجیغاز اؤزونه قییدی.

تاریخ
2020.05.27 / 16:37
مولف
اسماعیل خرمی
شرح لر
دیگر خبرلر

آزادلیق، آتامین منه وئردیی دوز چؤرکدی... - قاسمی

پوشکینین دوئله چاغیردیغی مشهورلار: عمی‌سی، دوستو، همکاری، ناظر...

آدامی بیر باخیش دا چؤکدوره بیلر- شعیر

چئریلر بیری ایکی گؤرور؟ - تبریز لطیفه‌سی

سن گئتدین، ائله بیل دونیا بوشالدی-شعیر

«قرنفیل شهید قانی، آغلا قرنفیل آغلا «– مممد آسلان

نه گؤزل سوزولور قارا گؤزلرین... - شعر

چوخ ایسته‌میشدی قاشلارینی اوینادیب اونو اله سالا، سونرا دا -حکایه

روحوم او تایدادیر، قبریم بو تایدا- شعیر

اوشاق ادبیاتی: الیفبا کیتابینی آچدی بالاجا اسد - شعر

خبر خطّی
Axar.az'da reklam Bağla
Reklam
Bize yazin Bağla