1- جی بولوم​ سس بؤلومو

دانیشیق سسلری: هر بیر سؤز سسلردن عبارتدیر. مثلا مارال" سؤزونده بش سس: م، ا، ر، ا، ل سسلری. آنا دیلیمیزین سسلری ایکی یره بؤلونور. سسلیلر و سسسیزلر. سسلیلری تلفظ ائتدیکده هاوا جریانی سربست شکیلده آغیزدان چیخیر. آنا دیلیمیزده اولده ده قید ائتدییمیز کیمی دوقوز سسلی یعنی صائت وار. آ، (آراز) ا، (ال) ای(ایشیق)، ای(میخ)، ائ (ائلات) اؤ (اؤردک)، اۇ (اۇزون)، اۉ (اۉزوم)، ائ (ائو)

سسسیزلرین یعنی صامتلرین تلفظنده هاوا جریانی آغیزدان چیخارکن مانعه راست گلیر. آنا دیلیمیزده٢۳ سس سیز واردیر: ب پ ت ج چ خ د ر ز ژ س ش غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی .

سسلری یازیدا حرفلرله گؤستریرلر. سسلری ائشیدیریک و تلفظ ائدیریک، اما حرفلری گؤروروک و یازیریق. دیلیمیزده ٢۳ سسین هر بیرینین اؤز شکلی وار. اما بو حرفدن باشقا یازیمیزدا علاوه حرفلر واردیر کی عرب کلمه لرینده ایشلنیر. بو حرفلر بونلاردیر: ث-ح-ذ- ص- ض- ط- ظ- ع. بو حرفلرعرب الفباسیندا اولدوقو کیمی تلفظ اولونمور. ث- ص حرفی "س" کیمی، ح حرفی "ه" کیمی، ذ- ض- ظ حرفلرینی "ز" کیمی، ط حرفینی "ت" کیمی، ع حرفینی مختلف ییئرلرده (آ، ٸ....) شکلینده تلفظ اولونور.

اورتادا یازیلان (ا- ه) و تشدید

"ا- ه" حرفی سؤزون اورتاسیندا نادر حاللاردا یازیلیر. ایکی سسسیز حرف(صامت) یان- یانا گلنده اونلارین آراسیندا "ه" سسی ده واردیر. مثلا: چتین، شریک، گلمک ...

بعضی سؤزلرده ایکی صامت حرف قوشا ایشلنرسه اونلاردان بیرینی یازیب اوستونه تشدید قویولور.مثلا: سکّیز، چاقّال، ساقّال....

کار و جنگیلتیلی صامتلر(سسسیزلر)

دیلیمیزدکی صامتلر کار و جنگیلتیلی اولماقلا ایکی یئره بؤلونور: کار صامتلر(پ- ت- ک- ف- خ- ش- س- چ- ه)تلفظ اولونارکن سس تئللری تیتره میرو سس ائشیدیلمیر.

جینگیلتیتیلی صامتلر: ق- ی- ل- م- ن- ر- ب- و- غ- د- ژ- ز- گ-ج. جینگیلتیلی صامتلر تلفظ اولونارکن سس تئللری تیتره ییر و سس ائشیدیلمیر.اکثر کار صامتلرین جینگیلتیلی قارشیلیقی وار.

کار صامتلر: پ– ف- خ – ت- ش- س- ک – چ – ه

جینگیلتیلی صامتلر: ق- ی- ل- م- ن- ر- ب - و- غ- د – ژ- ز - گ- ج

دیلیمیزده کار صامتلر جینگیلتیلی صامتلره نسبت آز ایشلنیر.