دیلیمیزده ائله فعل نوعو ده واردیر کی، اوندا ایش بیر نفرین امری، خواهشی، مصلحتی و یا تدبیری ایله ایکینجی و یا ایکینجی شخصین یولو ایله اوچونجو شخص طرفیندن اجرا اولور.

بئله فعللره اخبار نوعو دئییلیر. بو فعللر یالنیز تاثیرلی فعللردن دوزه لیر و تاثیرلی ده قالیر، اخبار نوعو فعللرینی دوزلتمک اوچون همان شکیلچیلردن استفاده اولونور کی، تاثیرسیز فعللردن تاثیرلی فعللر دوزلدنده استفاده اولونور.مثلا: اوخشا- اوخشات- اوخشاتدیر، اوخو- اوخوت- اوخوتدور..

قید اولونمالیدیر کی، "بیلدیرمک" فعلی اخبار نوعو اولماسا دا، ایشین ایکینجی و اوچونجو ایجراچیسی اولماسا دا، اونون "بیلمک" فعلیندن فرقی واردیر. بو فرق اوندان عبارتدیر کی، "بیلمک" فعلی "یالنیز "نه یی؟" سوالینا جواب وئردییی حالدا، "بیلدیرمک" فعلی هم "نه یی؟" همده "کیمه؟" سوالینا جواب وئریر.
بیلدیردیم. نهیی؟- سیری، بیلدیردیم کیمه؟ دوستوما..
دئمک اجبار نوعو شکیلچیسی قبول ائتمیش "بیلدیرمک" فعلی فاعل، مستقیم تاماملیق و غیر مستقیم تاماملیق طلب ائدیر، لاکن او فعل ایکینجی ایش گؤرن ایستمیر، یعنی اوندا اجبار نوعو آنلاییشی یوخدور. لاکن مثلا"یازدیرماق" /یازدیردیم/ فعلینده یوخاریداکی آنلاییشلاردان علاوه ایکینجی ایش گؤرن ده واردیر ، یعنی فعلی اجبار نوعوندندیر. "یازدیردیم" فعلی نلر بیلدیریر؟ بو فعلده بو آنلاییشلار واردیر:

١. ایشی گؤرن /فاعیل/ کیم یازدیردیی؟ من یازدیردیم

٢. مستقیم تاماملیق. نه یی؟ یازدیردیم؟ مکتوبو یازدیردیم.

٣. غیر مستقیم تاماملیق. کیمه؟. کیمه یازدیردیم؟ آتاما یازدیردیم. /گؤندردیم/

٤. ایکینجی غیر مستقیم تاماملیق و یا اصل ایش گؤرن، اصل فاعل کی، "کیمه" سوالینا جواب وئریر. مکتوبو دوستوما یازدیردیم، یعنی دوستومو مجبور ائتدیم کی، مکتوبومو یازسین.

قارشیلیق / متقابل/ نوع

اگر فعلین معناسی ائله اولسا کی، ایشی ایکی شخص متقابل شکیلده گؤرسه لر، بئله فعللره قارشیلیق نوع دئییلیر. مثلا: "یازیشماق" فعلینده ایکی نفر قارشیلیقلی شکیلده بیری- بیرینه مکتوب یازیر. بورادا هر ایکی نفر هم ایشی گؤرن، همده ایشین نتیجه سینه معروض قالاندیر. قارشیلیق نوع فعللرینی دوزلتمک اوچون فعللرین کؤکونه دؤرد جور یازیلان "یش" شکیلچیلرینی علاوه ائدیلیر. مثلا: یازیشدی، ووروشدو..

فعلین کؤکو سسلی ایله بیترسه، ایکی سسلی یان- یانا گله بیلمدییی اوچون، شکیلچیلرین سسلی حرفلری دوشور. مثلا: دیرشدی، بولاشدی..
بو فعللری همین "یش" شکیلچیسیله دوزه لن فعلی اسملرله قاریشدیرماماق لازیمدیر. مثلا: آلیش، ساتیش، چیخاریش، بیلدیریش..
بونلاری بیر-بیریندن آییرماق اوچون فعللره شخص سونلوقلاری آرتیرماق مومکون اولدوغو حالدا، اسملره حال و منسوبیت شکیلچیلری علاوه ائتمک اولار.

قید اولونمالیدیر کی، همین شکیلچی و یا اونا یاخین شکیلچیلرله بیتن فعللرین هامیسی قارشیلیقلی نوع اولمور. بو جهتدن بو فعللرین آشاغیداکی گروپلاری وار:

١. مستقل معنایا مالیک اولان ساده فعل کؤکلرینه "یش"، "آش" و "ش" شکیلچیلرینی آرتیرماقلا دوزه لن فعللر قارشیلیقلی فعللردیر. مثلا: آتیش، یازیش، سؤیوش، اؤپوش..

٢. "لاش- لش" شکیلچیلریله دوزه لن فعللر مضمونجا قارشیلیق معنا ایفاده ائدیر.مثلا: دیلله ش، صحبتلش، آیاقلاش..

٣. وقتیله مستقیل معنایا مالک اولموش، لاکن معاصر دیلیمیزده مستقیل معنایا مالک اولمایان سؤز کؤکلرینه "یش" آرتیرماقلا اونلاردان قارشیلیقلی نوع فعللر یارانیر. مثلا: باریش، یاریش...

بو فعللر بوگونکو دیلیمیزده قارشیلیق فعل ساییلماقدادیر، لاکن اونلاری، بیرینجی نوع کیمی، شکیلچی و کؤکه آییرماق اولماز.

٤. دیلیمیزده "ش" حرفیله بیتن، یعنی شکیلجه قارشیلیقق فعله بنزه ین بیر سیرا فعللر ده واردیر کی، اونلاردا هئچ بیر قارشیلیق مضمون یوخدور. اونلارین اؤزلری قارشیلیق مضمونو وئرمه دییی کیمی، اونلارا قارشیلیق شکیلچیلرینی ده قوشماق اولماز. مثلا: چالیش، آلیش، بیش، دوش، دولاش، قاتیش... بو فعللره هر هانسی فعل شکیلچیلرینی علاوه ائتسک، اونلار قارشیلیق معناسی ایفاده ائده بیلمزلر.

۵. دیلیمیزده بیر سیرا ائله فعللر واردیر کی، اونلاردا قارشیلیق شکیلچیلری واردیر، لاکن اونلاری کؤک و شکیلچییه آییردیقدا کؤکلری تامامیله باشقا معنایا مالک اولور و فعلین موجود معناسی ایله هئچ بیر علاقه سی اولمور. بو فعللر شکیلجه قارشیلیق فعللرینه بنزه سه لرده، معناجا قارشیلیق نوعو ایله هئچ بیر علاقه سی یوخدورر. مثلا: یاپیش، چالیش...

قارشیلیق فعللر اساسا تاثیرلی فعللردن دوزه لیر و نوع شکیلچیسی علاوه اولوناندان سونرا، مفعول طلب ائتمه دیکلری اوچون، تاثیرسیز اولورلار. بو فعللری یئنیدن تاثیرلی ائتمک اوچون اونلارا "دیر٤" شکیلچیسینی آرتیرماق لازیمدیر. مثلا: باریشدیر، ووروشدور...