ساوالان « ( اسکی تورکجه ایله دئسک سابالان _ قدیم تورک دیلین‌ده « ۵-جی « حرفی اولماییب ) سؤزو قدیم تورکلرده آت حیوانینین معین نؤوونه دئییلیردی. بو سؤز « ساب « ایسمی و حیوان بیلدیره‌ن « لان « شکیل‌چی‌سین‌دن عبارت‌دیر. « ساب « سؤزونون ائتیمولوگییاسینی تام معنادا تعیین ائتمک بیر آز چتین گورونور لاکین مقاییسه یولو ایله اونو تورک سؤزو کیمی قبول ائده بیلریک .

آخار. آذ خبر وئریر کی، همین سؤز قدیم آذربایجان خالقینین ائتنوگئنین‌ده دایانان تورک منشأ‌لی ماد خالقینین دیلینده ساپا یاخود آسپا شکیلینده ایشلنیب. بو سؤز سونرالار پارسلارین (فارسلارین) دیلینه کئچه‌رک اونلارین میخی یازیلارین‌دا « آسا « و آوستا کیتابین‌دا آسپا فورماسین‌دا یازیلیب‌دیر. همچینین خاطیرلاتمالییام کی، قدیم اورتا آسییا سکیفلرینین دیلین‌ده آسپا سؤزو ایشله‌نیردی . همین سؤزون باشقا واریانتلاری ایکی تورک منشأ‌لی قدیم اتنوسون یعنی سابار – لارین و آز (آس)لارین آدلارین‌دا مشاهی‌ده اولونور.

اون عصر اول یاشامیش بؤیوک تورک دیل‌چی عالیمی محمود کاشغری اؤز دیرلی اثری اولان دیوانی-لوغاتی-تورک کیتابین‌دا سئب یاخود سئپ سؤزونو آچیقلارکه‌ن اونو ایکی یاشینا چاتمیش آت بالاسی معناسینی وئردیینی بیلدیریب . داها سونرا همین سؤزون ایشتیراکی ایله سئپاقور (سئپ آقوری) سؤزونو گتیریب و آتین یئم تورباسی کیمی ایضاح ائدیر. بو سؤز ایندی گونئی آذربایجانین سهند اطرافی کندلرین‌ده سئپاخور کیمی دانیشیق‌دا ایشلنیر همچینین سئب سؤزو سیپا کیمی ایشله‌نمک‌ده‌دیر.

سابالان سؤزونون ایکینجی حصه‌سی یعنی «لان « سؤزجویونه گلدیک‌ده ، قدیم تورک دیلین‌ده بیر چوخ باشقا حیوان آدلارین‌دا ایشتیراک ائد‌ن شکیل‌چیلر کیمی چوخ. ایشلک اولوب. لان سؤزجویونون آلان (دوز، آچیق و گئنیش یئر- معناسین‌دا) سؤزو ایله هئچ علاقه‌سی یوخ‌دور هرچند کی، بعضی یئر آدلارینین ترکیبین‌ده ایشتیراک ائدیر. ایندی ایسه » لان « شکیل‌چی‌سی ایله بیته‌ن بعضی حیوان آدلارینی خاییرلاداق :

آس. لان– آرس. لان ، بورس. لان (ببیر) ، کاپ. لان (پلنگ) ، پاخ. لان ( فلامینقو) ، جئی. لان ( جئیران) ، قو. لان ( وحشی ائششک) ، سیرت. لان (کافتار) ، یی. لان (ایلان) ، بو. لان ( بیر نؤو ییرتیجی حیوان) ، لوی. لان (ائژداها) ، و نهایت سابا. لان ….

همین داغین « سابالان « یاخود دئییلیشده‌کی کیمی «ساوالان « ( آت حیوانی ) آدلانماسی موختلیف سببلرله ایضاح ائدیله بیلر . همین داغین اتکلرینده بیر چوخ قدیم تورک طایفالارینا باغلی اهالی یاشاماق‌دادیر. اونلارین آراسین‌دا بو داغ حاقین‌دا بیر افسانه دولاشماق‌دادیر. دئییله‌نلره گؤره همین داغدا مؤوجود اولان گؤلدن ایلده بیر کره بیر آت چیخیب کیشنه‌یه‌رک اؤز صاحبینی آختارار لاکین اونو تاپا بیلمدیی اوچون یئنه همین گؤله قاییدار...