آنا صحیفه ادبیات |
پاتریک زوسکیند معاصر آلمان یازیچیسی، دراماتورقو و سناریستیدیر. پاتریک زوسکیند ۲۶ مارت ۱۹۴۹-جی ایلده آمباختدا ایشتارنبرگ گؤلونون یاخینلیغیندا دوغولوب. او، رژیسسور هلموت دیتل ایله مهشور "کیر رویال"، "موناکو فرانس" و "روسینی و یا کیم کیم ایله یاتدی" آدلی تلویزییا فیلیملرینه سناری یازیب. تئاتر صحنهسینده زوسکیند ایلک ناعلیتینی "کونتراباس"ی یازماقلا قازانیب. سونرا اونا دونیا شهرتی گتیرهن "عطریاتچی" (۱۹۸۵) رومانی، "گؤیرچین" (۱۹۸۷) و "جناب زومرین تاریخی" (۱۹۹۱) نووئللالارینی یازیب. حال-حاضردا گیزلی شکیلده فاصیلهلرله گاه مونحنده، گاه فرانسادا اساساً ده مانسارداندا یاشاییر. اؤزونون گیزلی حیات طرزی ایله علاقدار مصاحیبهلری، رسمی گؤروشلری تاخیره سالدیغینا گؤره آلمان مطبوعاتی اونو "ایلنجهلی آلمان ادبیاتینین کابوسو" آدلاندیریر.
آخار. آذ پاتریک زوسکیندین «درینلیک حسرتی» حکایهسینی تقدیم ائدیر:
یاخشی رسام اولان ایشتوتگارتلی گنج بیر قادینین ایلک سرگیسینده هئچ بیر پیس نیتی اولمایان، اونو اورکلندیرمک ایستهین بیر تنقیدچی دئدی:
- گؤردویونوز ایش ایستعدادلا، زوقله گؤرولوب، اما هله سیزده درینلیک چاتیشمیر.
جاوان قادین تنقیدچینین نیی نظرده توتدوغونو بیلمهدی، تئزلیکله اونون ایرادینی اونوتدو.
اما بیر گون سونرا قزئتده ائله همین تنقیدچینین رسنزییاسی چاپ اولوندو، مقالهده دئییلیردی:
«گنج رسام چوخ ایستعدادلیدی، اثرلری ده ایلک باخیشدان کیفایت قدر جلب ائدیجیدی؛ تأسف کی او اثرلرده درینلیک چاتیشمیر».
بئله اولاندا گنج قادین دوشونجهلره دالدی. او اؤز رسملرینه باخماغا، کهنه قوولوقلاردا اشلهنمهیه باشلادی.
قادین بوتون رسملرینه، ایندیکی مقامدا چکدیکلرینه تزهدن باخدی.
سونرا توش بانکالارینین آغزینی باغلادی، پرولاری سیلدی، هاوا آلماغا چیخدی.
همین آخشام او، قوناق دعوت اولونموشدو.
آداملار دئیهسن، تنقیدچینین دئدیکلرینی ازبرلمیشدیلر، یئری گلدی-گلمهدی، رسامین بؤیوک ایستعدادیندان، اونون تابلولارینین ال به ال گؤزه دین جازیبهسیندن دانیشیردیلار.
اما گنج قادین ایکینجی پلانداکی پیچیلتییا، آرخاسی اونا ساری دورانلارا دقتله قولاق آسسایدی، آییرد ائلیردی:
- اوندا درینلیک یوخدو. باخ مسئله بوندادی. ایستعدادی اولماغینا وار، اما درینلیگیسه تأسف کی یوخدو.
***
بوتون سونراکی هفتهنی گنج قادین هئچ بیر شئی چکمدی.
او دینمزجه چارپاییسیندا اوتوروب اؤزو بارهده دوشونجهلره دالمیشدی، باشیندا درین سوآلتی بورولغان کیمی بوتون باشقا فیکیرلرینی بورویوب-اودان تک بیرجه فیکیر ال چکمدن فیرلانیردی:
«منده نیه درینلیک یوخدو؟»
ایکینجی هفته قادین تزهدن چکمهیه جهد ائلدی، اما یؤندهمسیز جیزگیلردن باشقا بیر شئی آلینمادی.
بعضا حتی خیرداجا جیزگینی ده چکه بیلمیردی.
آخیردا علی ائله محکم تیترییردی کی، داها پرونو توش بانکاسینا باتیرا بیلمدی.
اوندا آغلاماغا باشلاییب قیشقیردی:
- بلی، هامیسی دوزدو، منده درینلیک یوخدو!
اوچونجو هفته اینجه صنعته دایر جیلدلری نظردن کئچیرمهیه، باشقا رساملارین اثرلرینی اؤیرنمهیه، جد-جهدله گالریالارا، موزئیلره گئتمهیه باشلادی.
او، تصویری صنعتین نظریهسینه دایر کیتابلاری دا اوخویوردو.
کیتاب ماغازاسینا گئدیب ساتیجیدان رفلرینده اولان ان درین کیتابی سوروشدو.
قادین تانیمادیغی ویتگنشتینین اثرینی آلدی، اما اوندان هئچ جور ایستیفاده ائلیه بیلمهدی.
شهر موزئییندهکی «آوروپا رسمینین ۵۰۰ ایللیی» سرگیسینده او، بدیعی تربییه معلمینین زاللاردا گزدیردیی بیر مکتب صینفینه قوشولدو.
گؤزلنیلمهدن لئوناردو داوینچینین رسملریندن بیرینین قاباغیندا ایرلی چیخیب سوروشدو:
- باغیشلایین، منه دئیه بیلرسینیزمی، بو رسمده درینلیک وار، یا یوخ؟
معلم ایستهزایلا اوزونه گولوب دئدی:
- حؤرمتلی خانیم، اگر منیمله زارافات ائلمک ایستییرسینیزسه، سحر تزدن قالخمالیسینیز –
صینیفدهکیلر ده اورکدن قهقهه چکیب گولدولر.
گنج قادینسا ائوه گئدیب آجی-آجی آغلادی.
***
همین واختدان گنج قادین گئت-گئده داها دا قریبه اولوردو. او اؤز آتئلیه سیندن دئمک اولار کی، چیخمیردی، اما بونونلا بئله ایشلهیه بیلمیردی.
شن قالماق اوچون حبلردن ایستیفاده ائلییردی، اما شنلیین اونا ندن اؤترو لازیم اولدوغونو بیلمیردی.
یورولاندا اؤز کرسلوسونداجا یاتیردی، چونکی درین یوخو قارشیسیندا دهشتدن چارپایییا اوزانماغا قورخوردو.
او هم ده ایچمهیه باشلادی، بوتون گئجهنی ده ایشیغی یانیلی قویوردو.
قادین داها چکمیردی.
بئرلیندن بیر عنتیقه ساتان زنگ ووروب اونون اوچون بیر نئچه اسکیز چکمیی خواهیش ائلینده دستهیه قیشقیردی:
- منی راحت بوراخین! منده درینلیک یوخدو!
آرابیر پلاستیلیندن نسه دوزلدیردی، اما بونلار غیری-معین، معناسیز شئیلردی.
او یالنیز بارماقلارینین اوجونو پلاستیلینله باتیریر، یا دا اوندان خیرداجا کورجیکلر دوزلدیردی. ظاهری گؤرکمی گئت-گئده پینتیلشیردی.
داها پالتارینا فیکیر وئرمیر، منزیلینی ییغیشدیرمیردی.
دوستلاری ناراحات اولدولار. اونلار دئییردیلر:
«اونا کمک ائلمک لازیمدی، ایندی بحران زولاغینا دوشوب. بو بحران یا اینسانی، یا دا یارادیجیلیق بحرانیدی، یا دا مالییه بحرانیدی. بیرینجی حالدا بیزلیک هئچ نه یوخدو، ایکینجی حالدا بحراندان اؤزو چیخمالیدی، اوچونجو حالدا بیز اونون اوچون وسایت ییغیلماسینی تشکیل ائلیه بیلریک، اما بو، شوبههسیز، اونون خوشونا گلمهیهجک».
بئلهلیکله ده دوستلاری اونونلا کیفایتلندیلر کی، اونو دعوت ائلمهیه - ناهارا، یاخود ظیافتلره چاغیرماغا باشلادیلار.
قادین هر دفعه ایشلرینین باشیندان آشدیغینی بهانه گتیریب ایمتینا ائلییردی.
اما قتییهن ایشلهمیردی، یالنیز اوتاغیندا اوتورور، گؤزلرینی یئره دیکیر، پلاستیلینی ازیشدیریردی.
***
بیر دفعه قادین اؤز-اؤزلویونده ائله اومیدسیزلییه قاپیلمیشدی کی، آخیر کی بیر دعوتی قبول ائلدی.
اوندان خوشو گلن بیر جاوان اوغلان گئجه باشا چاتاندان سونرا معلوم مقصدله یانیندا قالماق اوچون اونو ائوه آپارماق ایستییردی. قادین دئدی، شوبههسیز بونو ائلیه بیلر، چونکی اوغلان خوشونا گلیر؛ دوزدو، اوغلان اوندا درینلیین چاتیشمادیغینا حاضر اولمالیدی. جاوان اوغلان بونو ائشیدیب اؤز نیتیندن ال چکمک قرارینا گلدی. بیر واختلار چوخ یاخشی رسم چکن قادین ایندی گونلرله یوخ، ساعتلارلا سوقوط ائلییریدی.
او داها هئچ یئره چیخمیردی، داها هئچ کسی قبول ائلمیردی، حرکتسیزلیکدن کؤکلمیشدی، آلکولدان، حبلردن غیری-عادی سرعتله قوجالیردی. منزیلی چورومهیه باشلامیشدی، اؤزوندن کیف اییی گلیردی. بیر واختلار اونا اوتوز مین مارکا میراث قالمیشدی. همین پولا اوچ ایل یاشادی. او مدتده بیر دفعه نیاپولا سیاحت ائلدی، نئجه سیاحت ائلدیی کیمسهیه معلوم دئییل. اونونلا دانیشان جاوابیندا یالنیز دولاشیق دونقولتو ائشیتمیشدی.
پول توکننده قادین بوتون رسملرینی دوغراییب-دئشدی، تلویزییا قله سینه قالخیب ۱۳۹ متر هوندورلوکدن آشاغی آتیلدی. اما همین گون گوجلو کولک اسدییندن، قله نین دیبیندهکی آسفالت مئیدانچاسینا دوشمهدی، کولک اونو بوتون چلتیک تارلاسیندان کئچیریب مشهنین لاپ کنارینا آپاردی، بورادا کوکنار آغاجلارینین باشینا آتدی.
بونا باخمایاراق قادین ائله درحال یئریندهجه اؤلدو.
***
بولوار مطبوعاتی همین حادثهنی میننتدارلیقلا قاپدی.
بو جور اؤلوم، اوچوشون ماراقلی ترایکتورییاسی، صحبتین بیر واختلار بؤیوک اومیدلر وئرن، اوستهلیک یاراشیقلی گؤرکمی اولان رسام قادین بارهده گئتمهسی – بوتون بونلار یوکسک معلومات دیرلیلیینه مالیکدی.
اونون منزیلی ائله فاجعهلی وظعتدیدی کی، فوتوگرافلار اوردا بدیعی فوتولار چکه بیلدیلر: مینلرله بوش شوشه، هر یئرده داغینتی ایزلری، جیریق-جیریق ائدیلمیش تابلولار، دیوارلاردا پلاستیلین یومرولاری، حتی کونجلرده چورونتولر.
قزئتلر داها بیر قوشا صحیفه وئردیلر، اوچونجو صحیفهده یئنی معلومات درج ائلدیلر. ادبیات علاوهسینده اول خاطیرلادیغیمیز تنقیدچینین قیدلری یئرلشدیریلمیشدی، همین قیدلرده او، جاوان قادینین بو جور دهشتلی اصوللا انتهار ائتمسیله علاقدار کدرلندیینی یازیردی.
«بیر داها، - او قید ائلییردی، - بئله حادثه بیزیم، ساغ قالانلارین باشینا گلیر – بیز گنج، ایستعدادلی اینسانین اؤز دایرهسینده اؤزونو تصدیق ائلیه بیلمهمهسینین غیری-ایرادی شاهدی اولوروق. صحبت ایلک نؤوبهده اینسان ساحهسینده حیمایدارلیقدان، بدیعی ساحهده عقللی یارادیجی یاردیمدان گئدنده تکجه دؤولتین کمکی، شخصی تشببوس یئترلی دئییل. دوزدو، بوردا دئمک لازیمدی کی، بو حالدا بئله فاجعهلی سونلوغون روشیملری شئیدن اول هر حالدا فردی فردیتدهدی. چونکی اونون ایلک، هله سادلؤوه گؤرونن اثرلریندن آرتیق اؤزونمخسوس، مخصوصی بیر افئکتین الده ائدیلمهسینه، تونلارین قاریشدیریلماسی تکنیکاسینا یؤنلدیلمیش، همین داخیله ایستیقامتلنمیش، ایسپیرالشکیللی جانینا ایشلمیش او قورخودوجو ایکیلشمه، عینی زاماندا سون حدهجهن دویغولارلا دولو، اما یارادیجی آدامین اؤز شخصی قارانلیق «من»اینه قارشی آچیق-آیدین ابس اعتراض گؤزوموزه گؤرونمورمو؟ همین محو ائدیجی، آز قالا دئمک ایستییرم، درینلییه آمانسیز میلی گؤرموروکمو؟»
ترجومه: نریمان ابدوررهمانلی
تاریخ
2020.05.12 / 11:10
|
مولف
Axar.az
|