کولت. آذ سئوینج السورین یئنی یازدیغی «زهرانین دنیزی» حکایه‌سینی تقدیم ائدیر.
اوشاق ایتین دیلینی بیلیردی. آرتیق اوچ یاشین ایچینده ایدی. سئودا هر گئجه وسوسه ایچینده اولوردو. قورخوردو کی، اوشاق هر گون هارا گئتدیکلرینی، هاردان گلدیکلرینی ائوده دئیر. سئودا بیلمیردی کی، اوشاغین باشینی نئجه قاتسین. گاه ساعتلارلا اوشاقلا اویناییر، یومبالانیر، بوغوشور، اوشاغی یوروردو کی، تئز یاتسین. گاه اوتوروب اونونلا جیزگی فیلمینه باخیردی. چالیشیردی کی، قیزی نسیبدن اوزاق توتسون. نسیب ده حس ائلییردی نسه اولدوغونو. سئودا اوشاغی اوندان اوزاق گزدیریر، گؤزلرینی قاچیریر، اوشاق دانیشماغا باشلایان کیمی آرایا سؤز قاتیب اوشاغی آزدیریر. بیر آخشام تعجبله سوروشدو:
- سئودا، قیزا بیر شئی اولماییب کی؟
- یوخ، - سئودا قورخا-قورخا جاواب وئردی، - نیه سوروشدون کی؟
- همیشکیندن تئز یاتیزدیریرسان. اوزونو گؤرموروک اوشاغین. نه مسئله‌دی؟
- الکتروفارز آلیر. یورولور دا، آی نصیب. بؤیوک آدامی یورور او زیبیل. او کی قالا اوشاق اولا، - سئودا بیرتهر جاواب وئرمکدن یاییندی.
بالاجا زهرانین آیاقلاریندا اییلمه گئدیردی. آرتیق اییلمه او حده چاتمیش‌دی کی، اوشاغین آیاقلاری بیر-بیرینه دولاشیب ییخیلیردی. سئودا فیکیردن اؤلوردو. آرتیق اوشاغین آیاقلارینین بو جور اییلمیی تکجه آتا-آناسینی یوخ، اوشاغین بوتون یاخینلارینی، حتی قونشولارینی ناراحات ائدیردی. هامی دئییردی: «آی بالام، بو قیز اوشاغیدی. صاباح بؤیویه‌جک. آیاقلاری ایری اولاجاق. اؤزو ده اوتاناجاق، سیز ده اوتاناجاقسیز. بونون آخیری نولاجاق؟ بو ائوله‌نه‌سیدی، ائولره دوشه‌سیدی. آنا اولاسیدی. اوشاغی حکیمه گؤسترین».
ایلک واختلار نصیب بوتون بو سؤزلری زارافاتا سالاردی: «قیزیم اونسوز دا اؤرتونه‌جک آناسی کیمی. آیاغینین ایریلیینی ده هئچ کیم گؤرمه‌یه‌جک».
اما مسئله دییشدی. رایون خسته خاناسیندا معلوم اولدو کی، بالاجا زهرا عمومیتله، شیکست قالا بیلر. یئریمه‌یه بیلر. اوندا سئودا قانینی قاشیغا قویدو، ارینین آیاقلارینا دوشوب یالواردی کی، بالاسینی باکییا آپارماغا اجازه وئرسین.
نصیب چاره‌سیز راضیلاش‌دی. دئدی کی، اوندا قوی اولجه مکتب باغلانسین. اوغلانین درسلری قورتارسین، اوندان سونرا.
سئودانین صبر ائلمکدن باشقا چاره‌سی یوخ ایدی. رایوندان شهره گلدیلر. نسیب عائله‌سی ایله قارداشینین ائوینه دوشدو.
سئودا قاینینین ائوینه ان یاخین خسته خانایا آپاردی اوشاغی. حکیم ماساژ یازدی. زهرانی ماساژ ائلمهیه باشلادیلار. ماساژ کورسو بیتندن سونراحکیم اوشاغی دنیزه آپارمالارینی مصلحت ائلدی.
ایستی قوم، دوزلو دنیز سویو ان فایدالی درمان ایدی زهرانین آیاقلارینا.
- بو، ممکون دئییل، حکیم. دنیزه گئده بیلمریک - سئودا باشینی آشاغی سالدی.
- نیه کی؟ اوشاغینین درمانی اوردادی، دنیزده‌دی. نیه گئتمیرسیز؟ - حکیم مات قالدی.
- منی دونیادا قویماز. اؤزو ده گئتمز. بیلیرسیز ده... من... بیز...- سئودا باشینی آشاغی سالدی.
- من سیزی باشا دوشموره‌م، عزیزیم. دئییرم، اوشاغین دردینین درمانی دنیزدی. سن منه نه دئییرسن؟ باشا دوشورم، دنیزه قویمور سنی. اؤرتونورسن. اؤزو آپارسین. او کی کیشیدی.
- اؤزو ده گئتمیر.
- اؤزو نیه؟ اؤزو ده قادینلارا گؤره؟
- هه... - سئودا آغلامسیندی، - دوکتور، قادان آلیم، بلکه ایندی ده الکتروفارز ائلیه‌سیز زهرانی؟ دئییرلر او دا چوخ خییردی.
- آی بالا، بو ایستی‌ده کؤرپه اوشاغی اؤلدورمک ایستییرسن؟ یازیق دئییل بو اوشاق؟ من بو ایستی‌ده اونو توکا وئرمک ایستمیرم. سنه دئییرم کی، طبیعی معالیجه‌سی وار اوشاغین. قوم، دنیز، والسلام.
- دوکتور، ایندی التدیرمه‌یه مجبورام. یای تعطیلی‌دی، اونا گؤره رایوندان گلمیشیک. مکتبلر آچیلاندا بوردا قالا بیلمره‌م. اوغلومون درسلری باشلایاجاق. خواهیش ائلییرم، الکتروفارز وئرین اوشاغا - سئودا یالواردی.
بوتون بو مدتده زهرا آناسینین بؤیرونه قیسیلیب قورخویلا حکیمه باخیردی.
- یاخشی، سویوندور، اوزاندیر - حکیم چاره‌سیز دیللندی. حکیم اورتا یاشلاریندا آغیر بیر خانیم ایدی. حس اولونوردو کی، سئودایا حیرسلیدی. اما هم ده حیرسینی گیزله‌مه‌یه چالیشیردی.
سئودا زهرانی بؤیروندن چکیب چیخارتدی. اوشاغین کؤینیینی دارتیب سویوندوران‌دا زهرا آغلاماغا باشلادی. بیر آزدان اوشاغین سسی بوتون خسته خانانی باشینا گؤتوردو. سئودا زورلا اوشاغی اوزوقویلو چارپاییدا اوزاتماغا چالیشدی. اوشاق چیرپینیر، قیشقیریر، آنا دئیه یالواریردی. سئودا اوشاغا گاه یالواریر، گاه اونو باشا سالماغا چالیشیر، گاه دا آجیقلانیردی. فایداسی یوخ ایدی.
حکیم بالاجا قیزی دیله توتماغا چالیشدی.
- گل اوزان، باخ سنه قاریشقالاری گؤستره‌جم. سن ایندی گؤرجکسن کی، قاریشقالار کوریینده نئجه گزیر. قیدیقلایاجاقلار سنی.
زهرا ائله بیل داها دا قورخدو.
- قارینقالاری ایسته میرم! قارینقا ایسته میرم! - دئیه سسی گلدیکجه باغیردی. غفیل آناسینین الین‌دن قورتولان چیلپاق اوشاق حکیمین اوتاغین‌دان چیخیب قاچماغا باشلادی. سئودا قورخموش حالدا اوشاغین دالینجا دوشدو. زهرانی اوندا توتدو کی، خسته خانانین آچیق قاپیسیندان چیخیردی. شوتوین ماشینلار بیر آنلیق سئودانین گؤزونو قارالتدی. چاتماسایدی، اوشاق ماشینلارین آلتینا دوشه بیلردی. یالنیز اوشاق قوجاغیندا حکیم اوتاغینا قاییداندا سئودا فرقینه واردی کی، باشیندا اؤرتویو یوخدور. تلاشلا اؤرتویونو ایچریده اونودوب باییرا قاچمیشدی. پیللکه‌نلری آشاغی قاچارکن دیش حکیمیله توققوشموش، دیش حکیمی اونو آز قالا ییخیلماقدان قوروموشدو. اوریینده قرارا گلدی کی، بونلارین هئچ بیرینی ارینه دئمه‌سین. یوخسا اونو گناهلان‌دیراجاقدی همیشکی کیمی: «نیه اوشاغی الین‌دن بوراخیردین؟ باش اؤرتویونو نیه چیخاریردین؟ پیللکنده نیه کیشی حکیمله توققوشوردون؟ نیه گؤزون آیاغینین آلتینا باخمیردی؟!» و س.
بو حادثه‌دن سونرا حکیم زهرانی توکا وئرمکدن تمامیله بویون قاچیرتمیشدی.
- من اوشاغین درمانینی دئمیشم. اوشاغا ظلم ائلمهیه احتیاج گؤرمورم بو ایستی‌ده. ارین نئجه آتادی؟ اوریی نئجه دؤزور؟ بالاسینین شیکست اولماغینا گؤز یوماجاق؟ نه وار-نه وار دنیزده چیلپاق قاریلار وار؟ چیلپاق کیشیلر وار؟ دنیزده آدام چیلپاق اولار دا. دنیزه پالتارلی گئدرلر؟! دنیزه پالتارلی گئتمک زیاندی. خالاتدا گئدیرلر، گیریرلر سویوق سویا. سونرا او پالتار ایینلرینده قالیب قورویور. او ساعت دا قورومور کی. یاش یاپیشیر بده‌نلرینه. داها دا سویوغا وئریرلر اؤزلرینی. هالبوکی چیمرلیکده، ایستی قومون اوستونه اوزانماق، درینی گونش‌ده یان‌دیرماق فایدالی‌دیر، ساغلاملیق‌دیر. گئتمیسن، کیم سنه دئییر کی، جاماتا باخ. سنین باشقالاری ایله نه ایشین؟! سن اؤزونو گونشه تسلیم ائت، دنیزه، قوما، طبیعته تسلیم ائت. باشقالاری سنین نه وئجینه؟ یا سن اونلارین نه وئجینه‌سن؟ من باشا دوشموره‌م ده بیزیم میللتی. باشا دوشموره‌م. هارا گئدیریک بیز؟!
سئودا چاره‌سیزجه، اومیدسیزجه چیخدی حکیمین قبولوندان. باشقا خسته‌سی گلمیشدی. حکیمین ده واختینی چوخ آلا بیلمزدی. همین گون ائوه قاییتدی. دئدی، حکیم اوشاغی توکا وئرمه‌یه راضیلاشیب.
قاینینین ائوینده قالدیقلاری مدتده نصیب قارداشی ایله ایشه گئدیردی، قارداشینا فهله‌لیک ائدیردی. قریب دئمیشدی کی، اون-اون بئش گونلوک ایشی وار الینده. ائو مالالاییر. اؤزگه‌سینی فهله گؤتورونجه، سنی گؤتوروم، قازانجی دا سنین اولسون. سن ده اوشاغینین معالیجه‌سینه، دردینه-سرینه خرجله. سئودا دا اوشاغی حکیمه اؤزو آپاریب-گتیرر. بیر آددیملیقدادی خستهخانا. پیادا گئدیب-گله‌جک.
نصیب قارداشینین تکلیفینه سئوینجله راضی اولموشدو. الی آشاغی ایدی، رایوندان گتیردیکلری پول زهرانین ماساژینا خرجلنمیشدی. ایندی ده دئییردیلر توکا وئریلمه‌لیدی.
سئودا اوغلونو دا قاینی آروادینین یانیندا قویوردو. قاینی آروادینین سودمر کؤرپه‌سی وار ایدی. بالاجا کریم هم عمی‌سی قیزینا گؤز-قولاق اولوردو، هم ده سئودا اونون دا خسته خانانین آغیر هاواسینی اودماغینا راضی اولموردو. سئودایا ائله گلیردی کی، ساغلام اوشاغی خسته خانانین قاپیسیندان ایچری سالسا، خسته‌لنه بیلر.
چاره‌سیز قالان سئودا زهرانی گیزلینجه دنیزه آپارماق قرارینا گلدی. بیلیردی کی، اری هر گون بیر بینانین ایچینده ایشلییر، ایشده‌ن آخشام چیخیر. قاینی آروادی دا سودمر کؤرپه‌سینه گؤره ائوه قاپانیب. اوسته‌لیک او دا اؤرتولودو و اری ائوده‌ن هئچ یانا بوراخمیر. ایندی سئودا رایوندان گلیب، هر گون ائوده‌ن چیخیر دئیه قاینی آروادی حتی اونا پاخیللیق ائدیر. اوزونه دئییر کی، سن چیخیرسان، سنه هاوا دییر، هر گون گزیرسن.
- کفیمدن گزمیرم، جابا. - او، قاینیاروادینا جابا دئییر، جواهیر دئمیر. ننه‌سینین ده آدی جواهیر ایدی، جابا دئییردیلر. هئچ بیلمیر کی، نیه جاوا یوخ، جابا دئییرلرمیش. اما بو جواهیره ده جابا دئمیی خوشونا گلیر.
سئودا شهرده اوخوموشدو. ریاضیات معلیملیینی اوخویوب قورتارمیشدی. رایونلاریندا دا نئچه ایل معلمه ایشلمیشدی. اما نصیبه نصیب اولاندان سونرا ایشلمیین داشینی آتمیشدی. نسیب اونو آلداتمیشدی. سئودا نصیبی باشی آشاغی، ساکیت اوغلان کیمی تانیییردی. آنا-باجیسی ائلچیلیک‌ده دیل قفسه قویموردو:
«نصیبین ایندییه قدر آغزینا نه ایچکی دییب، نه سیگارت. بیر دفعه نصیبی رستورانا، کافیه گئدن گؤرمه‌ییب هئچ کیم. بیرینین گلینینه، قیزینا گؤزونون اوجویلا دا باخماییب. بیر آدام دئیه بیلمز کی، نصیبین آغزیندان نه واختسا سؤیوش ائشیدیب.»
سئودانین دوغمالاری بیر یاندان، اؤزو بیر یاندان ال آلتدان سوروشموشدولار دئییله‌نلر دوغرومو دئیه. معلوم اولموشدو کی، هامیسی دوغرودور. سئودا سئوینمیشدی کی، اری باجیسینین اری کیمی اولمایاجاق. ایچیب اونو دؤیمه‌یه‌جک. او دا قولتوغوندا بیر اوشاقلا دده‌سینین ائوینه قاییتمایاجاق.
بؤیوک باجیسی سلبیناز ار ائوینده ظلم چکمیشدی. دؤیولموشدو، سؤیولموشدو، آخیری دؤزمه‌ییب قاچیب دده ائوینه سیغینمیشدی. اوندا سئودانین آناسی قیزینی ارینه گؤستریب دئمیشدی:
- گؤردون، ابولفت، گؤردون نئیلدین؟ دئدین کی، باکییا قیز گؤندره بیلمرم، اوخودا بیلمره‌م. ایندی بودور، قیزین بیر اوشاقلا قاییتدی گلدی. الینین صنعتی ده یوخدو. صاباح سن، من اؤلن‌دن سونرا بو قیزا کیم باخاجاق؟!
باجیسینین بدبخت تالعیی سئودانین اوزونه گولموشدو. همین ایل اورتا مکتبی قورتاریردی. آتاسی اؤزو سئودانی شهره ایمتحانلارا گتیرمیشدی. سئودا یاتسا یوخوسونا گیرمزدی بئله شئی. درس اعلاچی‌سی ایدی، چاره‌سیزجه، اومیدسیزجه اوخویوردو. آتام اونسوز دا منی اوخودان دئییل، نئیلییرم اؤزومو اذیته سالیم دئمیردی رفیقه‌لری کیمی. اؤیرنمیی، بیلیینی آرتیرماغی غنیمت بیلیردی. سئودا اونیورسیتتی قازانمیشدی، ریاضیات‌چی اولاجاقدی. دده‌سی بیر شرط کسمیشدی اما. سئودانی شهرده بیر اوغلانلا گؤردوم دئین اولسا، سئودا اؤزباشینالیق ائلسه، سئودادان دده‌سینین قولاغینا بیرجه کلمه سؤز چاتسا، گله‌جک قولاغین‌دان توتوب آپاراجاق. تحصیل-محسیل ده باتاجاق.
سئودا راضیلاشمیشدی. کؤنلونون قاپیلارینی هر کسین اوزونه باغلامیش، آنجاق اوخوموشدو. طلبه یولداشلاری درسدن سونرا گزمه‌یه گئدنده سئودا اونلارا قوشولمامیشدی. بیر دفعه تئاترا، کینویا گئتممیشدی. کیتابخانایا دا گئدنده دده‌سینه زنگ ائلییب ایجازه آلیردی. اونون بو حرکتینه قروپ یولداشلاری گولوردولر.
- آی قیز، دده‌ن اوتوروب رایوندا. نه بیلیر سن بوردا نه ائلییرسن؟ - دئیه.
- یوخ، بیردن کیتابخانایا گئدرکن یولدا منی رایونوموزدان کیم‌سه گؤرر، دده‌مه دئیر قیزینی فیلان یئرده گؤردوم. من ده دده‌می ایناندیرا بیلمره‌م کی، کیتابخانایا گئدیردیم. دئیر، سن فیلان یئرده قالیرسان، بس بهمه‌ن یئرده نه گزیرسن؟ قوی بیل‌سین کی، او یئرده کیتابخانا وار، اورا گئدیرم - سئودا دئییردی. اما قروپلارین‌داکی قیزلار باشلارینی یئللییر، سئودانی باشا دوشه بیلمیردیلر.
نصیبین ایچکی ایچمه‌مه‌سی، سؤیوش سؤیمه‌مه‌سی اونو ان یاخشی نامیزد پیلله‌سینه قالدیرمیشدی. سئودانین دا، آتا-آناسینین دا گؤزو قورخموش‌دو ایچن آدامدان. اونا گؤره عائله‌لیکجه سئودانین نسیبله ائوله‌نمه‌سینه راضی اولموش‌دولار. نسیب سئودانی آلداتمیشدی اما. اونا دئممیش‌دی کی، ائوله‌نندن سونرا ایشده‌ن چیخمالیدی، اؤرتونمه‌لیدی.
بوتون بو طلبلری سئودانین قارشی‌سینا تویدان اوچ گون کئچندن سونرا قویموشدو نصیب. سئودا چاره‌سیزجه راضیلاشمیشدی. تویدان درحال سونرا آتاسینین ائوینه قاییتسا، آتاسینین باغری چاتلاییب اؤلردی. عائله‌سی دیللره دوشردی. اؤزو دیللره دوشردی. شهرده اوخودو گلدی، کیم بیلیر نه غلط ائلییبمیش، اوچ گوندن سونرا دده ائوینه یولا سالدیلار دئیردی جامات. سئودا چیخماز بیر لابیرینته دوشموشدو. آیری یولو قالمامیشدی.
زهرانی دنیزه آپاریب-آپارماماغی چوخ گؤتور-قوی ائلدی سئودا. سئودانین طبیعتینده یالان دئمک یوخ ایدی. او، نه اوشاق اولاندا، نه گنج قیز اولاندا یالان دانیشمامیشدی. نه آتاسینی، نه آناسینی آلداتمامیشدی. ارینی ده آلداتماق فیکری یوخ ایدی. اما بیر یاندا اؤولاد سئوگی‌سی، آنالیق حسلری. بیر یاندا دوروستلوک، ارینی آلداتماق ایستممیی.
یادینا نصیبین اونو آلداتماغی دوشوردو. تویدان اوچ گون کئچندن سونرا آرالارین‌داکی صحبت. سئودانین گؤزلری کلله‌سینه چیخمیشدی اوندا. هایقیرماق، باغیرماق، نصیبین اوستونه جوموب اوز-گؤزونو جیرماقلاماق ایستمیشدی یالان دئدیینه گؤره. آخی اونا هئچ کیم دئممیش‌دی کی، گئجه-گوندوز اذیت چکیب اوخوماغی، ایمتحان وئریب ایش قازانماغی، اومیدلری، آرزولاری هامیسی باتاجاق بیر گئجه‌ده. گؤزونه قارالار چؤکه‌جک. دونیا قارا گئییب گؤی اؤرته‌جک.
بوتون بونلاری دوشوندوکجه سئودا یالان دانیشماقدان قورخموردو. داها دا قتیتلی اولوردو. او، ایمکان وئرمه‌یه‌جک کی، قیزی نصیبین قارا-قورا فیکیرلرینه گؤره شیکست اولسون. یاشیدلارینین ایچینده اوتانسین. دونیا گؤزلی قیزی وار. او، بو گؤزللیگی قوروماق ایستییردی. بو گؤزللییه هئچ نیین کؤلگه سالماغینا ایمکان وئرمه‌یه‌جکدی. سئودا قیزینی دنیزه آپاراجاقدی.
اؤزو ده، قیزی دا دنیزی ایلک دفعه ایدی بئله یاخین‌دان گؤروردولر. سئودا همیشه دنیزه اوزاقلاردان، فیلملردن، تلویزوردان باخمیشدی. دنیز اونون اوچون الچاتماز قالمیشدی، اوزاق قالمیشدی همیشه. اوشاغی سویوندورماق ایسته‌ینده اولجه قورخدو، آغلاماغا باشلادی. سونرا سئودا زهرانین چیلپاق، آغاپپاق آیاقلارینی سویا سالدی. لپه‌لر قیزین آیاقلارینی اؤپمه‌یه، سیغاللاماغا باشلادی. زهرا ایچینی چکدی. دوداقلاری قاچدی. سونرا گولمه‌یه باشلادی. زهرا ائله ایچده‌ن، ائله سئوینجله گولوردو کی، سئودانین گؤزلریندن یاش گلدی. آناسینین اللرینی بوراخمادان سویون ایچینده هوپپانیر، سویو اوزونه-گؤزونه وورور، شاپپیلدادیر، سئوینیردی.
- منیم واننام‌دان بؤیویدو بورا - دئدی زهرا.
- هه، بو چوخ بؤیوک واننادی - سئودا گولدو. زهرانی ایچینده چیمیزدیردیی واننا دا ائله دنیز رنگینده، ماسماوی ایدی.
زهرا ال آتیب سو سیچرادیردی آناسینین اوزونه-گؤزونه. گون سئودانی قوووروردو. اونا چوخ ایستی ایدی. ایستیدن آلیشیب یانیردی. اما زهرانین اوزونه-گؤزونه سپدیی دامجیلار اونا سرینلیک گتیریردی. آیاقلارینداکی جوراب ایسلانیب اتینه یاپیشمیشدی. هئچ نه سئودانین وئجینه دئییلدی. هئچ بو دنیز ده، بو یاندیران گونش ده، اطرافداکی آداملار دا، اونا تعجبله باخان قادینلار دا، کیشیلر ده، لپه‌لره قونوب اوچان قاغاییلار دا. او، آنجاق قیزینین سئوینجینی گؤروردو. ائله بیل بو بویدا دنیزی زهرایا باغیشلامیشدی سئودا. دنیز زهرانین دنیزی ایدی.
