محمد باغیرزاده (بی‌ریا) ۱۹۱۴-جو ایلده گونئی آذربایجانین تبریز شهرینده دنیایا گلیب.

Kult.az خاتیرلادیر کی، او، ۱۹۲۰-جی ایلده گوزئی آذربایجانا مهاجرت ائدیب.

ایلک تحصیلینی باکیدا آلیب. ۱۹۲۹-جو ایلده آناسی وفات ائتدیکدن سونرا یئنیدن تبریزه قاییدیب. شاعر ملتی پهلوی ظلمونه قارشی مبارزه‌یه دعوت ائدیب.

۱۹۴۵-جی ایلده آذربایجان دموکرات فرقه‌سی حکومت قوراندان سونرا معارف ناظری سئچیله‌ن محمد بی‌ریا مکتبلرده آذربایجان دیلینین تدریسینین پروگرامینی یارادیب. ۱۹۴۱-۱۹۴۶-جی ایللرده رسپوبلیکامیزین ضیالیلاری طرفیندن تبریزده نشر اولونموش "وطن یولوندا" قزئتینده بیر چوخ شعرلری درج اولونوب.

شاعرین شعرلرینی باکیدا ۱۹۴۴-جو ایلده "اورک سؤزو" آدیلا ۵ مین تیراژلا چاپ ائدیبلر.

۱۹۴۷-جی ایلده آذربایجان دموکرات فرقه‌سی داغیلاندان سونرا شمالی آذربایجانا گلیب. سویت دؤورونده سیبیره سورگون اولونوب. آذربایجان معارفینین انکشافیندا بؤیوک رول اویناییب.

۱۹۴۷-جی ایل دکابرین ۲۸-ده بی‌ریانی گیزلی حبس ائدیلیب. ۷ آیدان چوخ داوام ائد‌ن استنطاقدان سونرا ۱۰ ایل حبس جزاسی کسه‌رک ایندیکی قازاخیستان رسپوبلیکاسینین کاراگاندا شهرینده‌کی ۴۱۵ سایلی اصلاح امک دوشرگه‌سینه گؤندریلیب. شاعر حبسخانادا دا «دینج دورمادیغینا» گؤره اونو تز-تز محبوسلاردان آیرماغا، آیری-آیری حبس دوشرگه‌لرینه گؤندرمه‌یه مجبور اولوبلار. حتی ۲۰ نویابر ۱۹۵۰-جی ایلده حبسخانا محکمه‌سی یئنیدن ۱۰ ایل، لوگووسک حبس دوشرگه‌سینده اولدوغو زمان ایسه، یعنی ۲۳ آوگوست ۱۹۵۱-جی ایلده جدی نظارتده ساخلاماقلا بیر ایل حبس جزاسینا محکوم ائدیلیب.

۳۰ آوگوست ۱۹۵۶-جی ایلده محمد باغیرزاده بی‌رییانین قوندارما جنایت ایشینه یئنیدن باخیلیب و «عملینده جنایت ترکیبی اولمادیغینا گؤره ایشه خیتام وئریلیب».

او، ۱۹۷۹-جو ایل ایراندا باش وئره‌ن انقلابدان سونرا تبریزه قاییدیب. بیر مدت حبسده قالدیقدان سونرا ۱۹۸۵-جی ایل فورالین ۱۹-دا دؤیوشکه‌ن شاعر مشقتلی و ضدیتلی اؤمرونو تبریزده‌کی کیمسه‌سیزلر ائوینده باشا ووروب.

۱۹۴۵-۴۶-جی ایللرده میر جعفر پیشورینین باشچیلیغی آلتیندا قورولان جنوبی آذربایجان ملی حکومتینین مدنیت ناظری اولان محمد بی‌ریانین ۱ مای بین‌الخالق ایشچیلر گونو مناسبتیله باغلی یازدیغی شعری تقدیم ائدیریک:

آیل ای کارگر! بسدیر گؤز آچ بیر خابی غفلتدن
جاهاندا مرحمت اومما بو قانوندان بو دولتدن
سارالدین گول کیمی سولدون، ازیلدین پایمال اولدون
بوکولدو قامتین غمدن قوجالدین دردی محنتدن

همیشه گؤزلرین گریان سویوقدا آج-سوسوز عریان
داش اولسا دیللنر انسان گلر جانا بو ذلتدن
الین بوش، ائوده اؤولادین، الین بوش هر شئیه حسرت
سنی دیندیرسه‌لر دینمه! قیزار شرمی خجالتدن

سنین سایه‌نده ظالملر، توتوب کاشانه‌ده مسکن
آلیر اؤز کامینی هر گون، ملک منزر بیر آفتدن
ایچر می، مست اولار دائم، خیاباندا وورار وولتا
قیزارمیش گؤزلری هر دم، شیشر افراطی شهوتدن

دئییلسه‌ن کیمسه‌دن اسگیک، دئمک اولماز بونا دیریلیک
سنی آزاد ائدر بیرلیک، بو زنجیری اسارتدن
آمان‌دیر! فوت اولار فرصت، چالیش اول حاقینا صاحب
خیانتکارا توت دیوان، قصاص آل بی مروتدن.