«گونئی آذربایجان تبریز مرکزلی و آذربایجان میللتینین اقتصادی، مدنی و سیاسی حاقلارینی اؤزون‌ده عکس ائتدیره‌ن بیر خطله حرکت ائدیر. میللی حرکات فوندامنتال دایاغی اولان، میللت داخیلین‌دن دستک گؤره‌ن بیر پروسئس‌دیر. بونو میللتیمیزین کونکرت مؤقع‌ده دایانماسین‌دا، فارس بؤلگه‌لرینین آپاردیغی اعتراض آکسییالارینا قوشولماماسیندا و موستقیل حرکت ائتمه‌سین‌ده گؤروروک».

گونئی آذربایجان میللی آزادلیق جبهه‌سینین (گاماج) سؤزچوسو، میللی فعال مهسا مهدیلی بئله فیکیرلشیر. اونون Teleqraf.com-آ مصاحیبه‌سینی تقدیم ائدیریک.

- آمریکادان ایرانا تضییقلر یئنی‌دن آرتیق، آرتیق ایران اراضیلرینه راکت ضربه‌لرینین ائندیریلجیی موذاکیره اولونور. سیزجه، ایران نه قدر آمریکانین بو هوجوملارینا دؤزه بیله‌جک؟

- مسئله نی ایرانین داخیلی اجتماعی-سیاسی وضعیتی پریزماسیندان قیمتلندیرمک لازیم‌دیر. حکومت و اؤلکه‌نین طبیعی ثروتلری دموکراتییادان خبری اولمایان بللی بیر قروپون الین‌ده‌دیر. نتیجه‌ده اقتصادیات ایفلاس حدینه چاتیب. بو، اینسانلارین مده‌نی اعتراض و طلبلرینه زوراکی‌لیقلا قارشی‌لیق وئره‌ن، وطنداشلارین پروبلملرینه گؤز یوماراق خاریج‌ده‌کی رادیکال قروپلاشمالاری بسله‌یه‌ن حکومتدیر. اینفلیاسییا، باهالاشما، ایشسیزلیک و خاریجدن گلن گلیرلره باغلی اولان بیر اقتصادیات سون ۴۰ ایلده یا محاربه یارادیب، یا دا سلاحا خرجلنیب. حکومت تامامیله باشینی ایتیریب و وطنداشلارین حاقلی سواللارینا جواب تاپا بیلمیر. ایران‌دا یاشایان خالقلار و ائتنیک قروپلار، بوتون وطنداشلار بو حکومته موخالیفت‌ده دایانیب. بو دا تضییق آلتین‌دا اولان حکومته بؤیوک بیر تهلوکه ود ائدیر.

- یعنی، خاریجی تضییقلر آمریکا راکتلرینی ایشه سلمادان داخیل‌ده سوسیال پارتلاییشا زمین یارادا بیلر...

- بلی، ایران بئله بیر پارتلاییشین آستاناسین‌دادیر. آرتیق اقتصادیاتین چؤکوشونو رسمی هئساباتلاردا دا گیزله‌ده بیلمیرلر. بحران فونوندا آرتان ناراضی‌لیقلار و گئنیشلنه‌ن اعتراض آکسییالاری مؤوجود سیاسی سیستمین چؤکوشونو سورعتلندیریر.

- دیگر یاندان، سون گونلر ایران‌دا قادینلار آراسین‌دا حجابا قارشی گئدن اعتراض آکسییالارینین دا میقیاسی گئنیشلنیر.

- تصور ائدین کی، ۲۱-جی عصرده وطنداشلارینین نه گئیینیب-گئیینمیجیینه، نه یئییب نه یئمیجیینه، عائله علاقه‌لرینین نئجه اولاجاغینا حکومت قرار وئریر. بو باخیم‌دان حجاب ایران‌دا مجبوریدیر و قادینلارین فیکری نظره آلینمادان بو مسئله نین اوزرین‌دن سیاست یورودورلر. قادینی زوراکی شکیل‌ده چادرایا بورویوبلر و ایجتیمایت آراسیندا فعال اولان قادینلارا قارشی دا اخلاق‌سیز لاییحه‌لر حیاتا کئچیریرلر. رژیم قادینلاری ایزولیاسییا ائد‌رک، جمعیتی ایفلیج ائدیب، نتیجه‌ده بونا قارشی جدی اعتراض آکسییالاری باشلاییب. آرتیق قادینلار آچیق فورمادا مجبوری حجاب ایستمدیکلرینی دیله گتیریرلر.

- بیر طرفدن ده ائتنیکلرین، خصوصاً ده بلوجلارین یاشادیغی بؤلگه‌لرده ایران حاکمیتینه قارشی اعتراضلار باش قالدیریب. بو اعتراضلارین میقیاسی داها هان‌سی بؤلگه‌لری احاطه ائده بیلر؟

- ایران چوخ میللتلی اؤلکه‌دیر، ایندیکی تاریخی دؤنمده بو میللتلرله فارسلار آراسین‌داکی ختلر بل‌لی‌دیر. بو آیری-سئچکیلیین اساس اویون‌چوسو ایسه ۱۹۲۵-جی ایلده ایران‌دا حاکمیته گلمیش شووینیست سیستئم اولوب. بو باخیم‌دان دیگر ائتنیک قروپلار کیمی بلوجلار دا هم مذهب، هم ده میللی کیملیک مسئله‌سینه گؤره آیری-سئچکی‌لییه معروض قالیر. بلوجیستانا سو، قاز محدود فورمادا وئریلیر، اوستگل، بلوج اوشاقلارین تحصیل آلماسینا ایمکان وئرمیرلر. بو بؤلگه‌ده حؤکم سوره‌ن یوخسوللوق، آجلیق بورادا یاشایان اینسانلارین هان‌سی ظلمه معروض قالماسینین باریز نومونه‌سی‌دیر. دیگر غیری-فارس میللتلر اوچون ده وضعیت بو فورمادادیر، آرتیق بوتون ائتنیک قروپلار و میللتلر تهرانا قارشی بیر حرکات یارادیب.

-عینی زامان‌دا، همین ائتنیک بؤلگه‌لرده سلاحلی قروپلاشمالار فعالیت گؤستریر. بو قروپلارا هانسی دؤولتلر یاردیم ائدیر و بو سلاحلاری هارادان الده ائدیرلر؟ خصوصاً ده کوردلر و بلوجلار...

- بو قروپلارین اؤز ایستراتژی موتتفیقلرین‌دن مادی-تکنیکی یاردیم آلماسی بیر رئاللیقدیر. اما رسمی قایدادا کیم طرفین‌دن سیلاحلاندیریلماسینا دایر آچیقلاما اولماییب. ایران ایسه ایراق، لیوان، یمن، افغانیستان، پاکیستان، لیوییا و سورییادا رادیکال قروپلاری سیلاحلاندیریر. سورییا استثنا اولماقلا بو قروپلارین هامی‌سی ایران‌دان کناردا قورولموش قروپلاردیر. بئله بیر حکومته قارشی ایران داخیلین‌ده سلاح‌لی قروپلاشمالارین یارادیلماسی تعجب‌لو اولمامالیدیر. اما اونو دا اونوتمایاق کی، کورد ترور قروپلارینین غربی آذربایجان‌دا یاییلماسین‌دا ایران رژیمینین بیرباشا الی وار. نتیجه‌ده بؤلگه ترور تهدیدی قارشی‌سیندا قالیب.

- بس گونئی آذربایجان ایرانا کناردان آرتان تضییقلر فونون‌دا هان‌سی مؤقع‌ده دایانیب؟

- آرتیق گونئی آذربایجان تبریز مرکزلی و آذربایجان میللتینین اقتصادی، مده‌نی و سیاسی حاقلارینی اؤزون‌ده عکس ائتدیره‌ن بیر ختله حرکت ائدیر. میللی حرکات فوندامئنتال دایاغی اولان، میللت داخیلین‌دن دستک گؤره‌ن بیر پروسئس‌دیر. بونو میللتیمیزین کونکرئت مؤقع‌ده دایانماسین‌دا، فارس بؤلگه‌لرینین آپاردیغی اعتراض آکسییالارینا قوشولماماسین‌دا و موستقیل حرکت ائتمه‌سین‌ده گؤروروک.

- بو تضییقلرین گونئی مسئله‌سینی قرب‌ده گون‌ده‌مه گتیرمه‌سی احتیمالی هان‌سی سوییه‌ده‌دیر؟

- بو، بیزیم اوچون چوخ اؤن‌م‌لی فورصت‌دیر. ساده‌جه گونئی‌لیلر یوخ، قوزئی‌لیلر ده بو تاریخی فورصت‌دن یارارلاناراق گونئی آذربایجانین حاق سسینی دونیایا چات‌دیرمالی‌دیر. بو، تورپاقلاریمیزین ائرمه‌نی-روس ایران بیرلشمه‌سین‌دن قورتولماسی اوچون ده منتیق‌لی بیر آددیم اولاردی.