ایران‌دا ۴۳ ایللیک دینی حاکمیت دؤورون‌ده اؤلکه‌ده یاشایان غیری-فارس خالقلار و غیری-مسلمانلارا، حتی مسلمان اولان سنی و بهایلره قارشی تضییقلر هر زامان اولوب و داوام ائدیر.

رسمی ایستاتیستیکایا گؤره، حاضردا ایراندا اسلام دینینین بهای طریقتینه منصوب ۳۵۰ مین‌دن چوخ وطنداش یاشاسا دا، ایران کونستیتوسییاسی بهایی دینینی مستقیل بیر دین کیمی تانیمیر.

خصوصیله سون آیلار بهایلره قارشی رپرسییالار (سرکوب)، اونلارین املاکلارینین داغیدیلماسی، مصادیره ائدیلمه‌سی، گنج بهایی طلبه‌لرین اونیورسیتته بوراخیلماماسی کیمی حاللارلا تئز-تئز قارشیلاشیریق.

ایران حکومتی اونلارلا بهایینی حبس ائد‌رک اونلارا قارشی قوندارما اتهاملار ایر‌لی سوروب، حتی هئچ بیر ثبوت اولمادان اونلاری ایسرایله جاسوسلوق‌دا گناهلاندیریب.

بونونلا یاناشی مرکزی حکومتین سنی مذهبلی مسلمانلارا قارشی آیری-سئچکی‌لیک سیاستی ده داوام ائدیر.

ایران اهالی‌سینین تخمیناً ۱۰ فایزینی تشکیل ائد‌ن سنی‌لر ده باشقا دین و طریقته منصوب وطنداشلار کیمی تام حقوق‌لو حساب ائدیلمیر، اؤلکه‌نین ایداره‌چیلیین‌ده یوکسک وظیفه توتا بیلمیرلر. زاهدان شهرینین جمعه امامی مولوی عبدولحمید ایران رهبری علی خامنه‌اینین سیستان و بلوچستانا گؤندردیی نماینده هئیتی ایله گؤروشونده ده بو مقاما توخونوب. او، سنی‌لرین، خصوصیله اتنیک بلوچلارین ایران‌دا اهمیتلی ایش و ایداره‌لره بوراخیلمادیغینی، حیاتلارینین بوتون ساحه‌لرین‌ده آیری-سئکیلییی حس ائتدیکلرینی دئییب.

همچینین، ۱۹۷۹-جو ایل انقلابینا کیمی ایران‌دا یاشایان ۱۰۰ مین‌دن چوخ یهودینین اکثریتی تضییق و تهدیدلره گؤره اؤلکه‌نی ترک ائدیب. اؤلکه‌ده قالان ۱۰ مینه یاخین یهودی ایسه اؤز کیملیکلرینی گیزلتمک مجبوریتینده قالیبلار.

باشقا دین و طریقتلره قارشی آقرسیو (شدتلی) مؤقع سرگیله‌یه‌ن تهران حکومتینین ایران‌دا یاشایان ارمنیلره مناسیبتی ایسه یوخاریداکیلارین عکسینی گؤستریر.

رژیم ارمنی‌دیللی مکتبلرین، مرکزلرین و مدنیت اوجاقلارینین یارادیلماسی، فعالیتی و ارمنی دیللی مدیانین اینکیشافینا دایما دستک وئریب. اصفهان باش‌دا اولماقلا ایران و گونئی آذربایجانین بیر نئچه شهرین‌ده یاشایان ۸۰-۱۲۰ مین آراسی ارمنی وطنداشلار دینی مراسیملرینین کئچیریلمه‌سی، مدنی و دیگر فعالیتلرینده تام سربستدیرلر.

تهران، اصفهان و باشقا بیر نئچه شهرین اونیورسیتتین‌ده ارمنی دیلی بؤلمه‌سی فعالیت گؤستریر، ارمنیلرین تاریخی، دینی و مدنی اثرلرینین قورونوب ساخلانیلماسی و برپاسی اوچون هر ایل دولت بودجه‌سین‌دن کیفایت قدر وسایت آیریلیر.

گونئی آذربایجان بؤلگه‌لرینده اولان مدنی، تاریخی عابده‌لرین قورونوب ساخلانیلمادیغی، آجیناجاق‌لی وضعیته دوشن بو عابده‌لرین برپاسی اوچون وسایت آیریلمادیغی بیر مقام‌دا رژیمین بو آیری‌سئچکیلییی سوال یارادیر.

تهران رژیمینین ارمنیلری قوینونا آلدیغی بیر واختدا مدنی ارث، توریزم و ال ایشلری ناظیرلیینین یئرلی بؤلمه‌لری آذربایجانا مخصوص تاریخی عابده‌لرین قورونماسی و برپاسی اوچون ایش آداملاریندان کمک اومورلار.